Silne bóle głowy – przyczyny, rodzaje, leczenie

Silny ból głowy może utrudniać normalne funkcjonowanie. Przyczyny bólów głowy mogą być różnorodne. Nie zawsze muszą oznaczać poważną chorobę, jednak bólów głowy nie należy lekceważyć, zwłaszcza, gdy pojawiają się regularnie. Podpowiadamy, czym mogą być bóle głowy spowodowane, jakie są rodzaje bólu głowy, co może wywoływać bóle głowy oraz jak sobie z nim radzić.

Przyczyny bólu głowy

Najczęstsze przyczyny bólu głowy to:

• zmęczenie, zwłaszcza psychiczne;
• niedobór snu;
• stres;
• choroby naczyń krwionośnych;
• ograniczona aktywność fizyczna i problemy z przemianą materii;
• schorzenia w obrębie czaszki;
• napięte mięśnie karku i barków;
• zgrzytanie zębami;
• niedobór świeżego powietrza;
• odwodnienie;
• długotrwałe przebywanie w hałasie;
• wahania hormonalne;
• zmiany pogody;
• kontuzje głowy i kręgosłupa np. wstrząśnienie mózgu.

Często, przy okazji występowania innych jednostek chorobowych, mogą pojawić się także objawowe bóle głowy. Bóle głowy tego typu mogą mieć różną postać, lokalizację czy czas trwania, występują one przy:

• grypie;
• zapaleniu zatok;
• zapaleniu ucha;
• chorobie zębów i dziąseł;
• anginie;
• chorobie oczu;
• alergiach;
• nerwobólach nerwu trójdzielnego;
• zwyrodnieniach kręgosłupa;
• nadciśnieniu tętniczym;
• zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych;
• guzie mózgu.

Bóle głowy pojawiają się także podczas nadużywania kofeiny, alkoholu, papierosów, czekolady, leków, a także przy zatruciu tlenkiem węgla.

Czy ból głowy można odziedziczyć?

Bóle głowy, zwłaszcza migrenowe bóle głowy mogą być dziedziczne. Badania pokazują, że dzieci, których przynajmniej jeden rodzic ma migrenę, są nawet czterokrotnie bardziej narażone na tą przypadłość.

Rodzaje bólu głowy

Specjaliści wyróżnili ponad 150 rodzajów bólu głowy. Dzielą się one na pierwotne bóle głowy i wtórne bóle głowy. Bóle samoistne (pierwotne) występują częściej, ich istotę stanowi sama dolegliwość bólowa, są to: bóle klasterowe, migrena oraz napięciowe bóle głowy, czy tzw. nowy codzienny uporczywy ból głowy.

Wtórne bóle głowy najczęściej spowodowane są urazami głowy, chorobami czy zakażeniami. Mogą to być: uraz głowy i szyi, choroby naczyń wewnątrzczaszkowych lub prowadzących do głowy, zaburzenia homeostazy, choroby szyi, oczu, uszu, nosa, zatok, jamy ustnej czy nawet zaburzenia psychiczne.

Najczęstszy rodzaj bólu głowy – napięciowy ból głowy

Napięciowe bóle głowy częściej pojawiają się u dorosłych kobiet. W przypadku napięciowego bólu głowy pochodzenie oraz obraz kliniczny są różnorodne, a same bóle głowy różnią się regularnością, czasem trwania oraz objawami. Natomiast pochodzenie samego bólu głowy nie jest rozpoznane. Zazwyczaj podłoże bólu napięciowego łączy się z jednoczesnym, nieprawidłowym działaniem czynników:

• fizjologicznych,
• biologicznych,
• psychologiczno-społecznych.

Jest to najbardziej popularna forma bólu głowy, na którą cierpi trzy czwarte ogólnej populacji. Ból głowy powiązany jest z mięśniami szyi, twarzy i szczęki, ale także ze stresem, któremu przypisuje się znaczącą rolę.

Napięciowe bóle głowy – objawy

Osoby, u których pojawia się napięciowy ból głowy mogą czuć ciągły, tępy ból głowy po obu jej stronach, a także silny ból rozprzestrzeniający się do lub od szyi.

Napięciowy ból głowy może mieć charakter epizodyczny lub przewlekły. Ataki epizodyczne zwykle trwają od kilku godzin do nawet kilku dni. W momencie, gdy napięciowe bóle głowy występują przez 15 lub więcej dni w ciągu miesiąca przez co najmniej trzy miesiące, określa się je jako przewlekłe.

Rodzaje bólu głowy – migrenowy ból głowy

W przypadku migreny, napadowe bóle głowy oraz inne objawy towarzyszące mogą mieć podłoże genetyczne. Napady migrenowych bólów głowy charakteryzują się podobną sekwencją powtarzających się objawów – najpierw są zwiastuny, potem aura, a na końcu pojawia się ból głowy.

Objawy przepowiadające w przypadku migrenowego bólu głowy trwają łącznie od około 4 do 72 godzin. Migrena połączona z aurą może być spowodowana przez stres czy miesiączkę. Co ciekawe, migrena określana jest jako trzecia najczęstsza i siódma najbardziej upośledzająca choroba na świecie.

Migrenowy ból głowy zazwyczaj objawia się jako ciągły, pulsujący ból. Często występuje po jednej stronie głowy, ale może również te strony zmieniać.

Migrenie towarzyszyć mogą:

• zawroty głowy;
• nadwrażliwość na światło lub dźwięk;
• nudności i wymioty.

Migrenowe bóle głowy są drugą najczęstszą postacią pierwotnego bólu głowy (pierwszą są napięciowe bóle głowy). Napady migreny mogą znacząco pogorszyć jakość życia, zwłaszcza, że częstotliwość migren mimo, że jest kwestią indywidualną, to może wynosić od dwóch do czterech napadów w ciągu miesiąca.

Rodzaje bólów głowy – klasterowe bóle głowy

Klasterowy ból głowy to ból głowy spowodowany samoistnie (pierwotnie), zaliczany jest do tzw. trójdzielno-autonomicznych bólów głowy, które atakują jednostronnie w obrębie nerwu trójdzielnego z dodatkowymi objawami autonomicznymi.

Klasterowe bóle głowy często odczuwane są jako krótkie, ale silne bóle wokół oka lub za nim, zazwyczaj tylko z jednej strony twarzy. Silny ból może jednak rozprzestrzeniać się na inne części twarzy.

W klasterowym bólu głowy dolegliwość bólowa trwa od 15 minut do 3 godzin, ale może wystąpić nawet kilka razy dziennie. Klasterowy ból głowy może pojawiać się często przez 4–12 tygodni, zwykle o tej samej porze każdego dnia, a następnie znikać.

Między atakami bólu głowy mogą nie wystąpić żadne objawy, może to trwać miesiące, ale i lata.

Z klasterowym bólem głowy mogą łączyć się:

• zaczerwienienie spojówek lub łzawiące oczy;
• opadające lub opuchnięte powieki;
• zatkany nos lub katar;
• zwężona źrenica w jednym oku;
• zwiększona potliwość na czole.

Rodzaje bólu głowy – piorunujący ból głowy

Piorunujący ból głowy jest to nagły, silny ból głowy, który swą maksymalną intensywność osiąga w pierwszej minucie i powoli zanika w ciągu kolejnych kilku godzin.

Jest to wtórny ból głowy, który może być objawem choroby lub stanu bezpośrednio zagrażającego życiu. Powodować bóle głowy mogą:

• tętniak;
• zespół odwracalnego skurczu naczyń mózgowych;
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
• zapalenie mózgu;
• zapalenie opon mózgowych;
• udar przysadki;
• krwotok w mózgu;
• guzy mózgu;
• zakrzep krwi w mózgu.

Osoby, u których wystąpiły nagłe, silne bóle głowy powinny natychmiast trafić do szpitala.

Przewlekłe bóle głowy

Przewlekły ból głowy spowodowany może być różnymi przyczynami. Zazwyczaj są to zwyrodnienie kręgosłupa, choroba naczyń lub stan zapalny. Najczęściej jest to stały, ciągły, tępy albo przeszywający ból głowy. Jego diagnostyka jest trudna i wymaga czasu. W tym przypadku mogą jednak chwilowo pomóc leki przeciwbólowe dostępne bez recepty.

Rodzaje bólów głowy – wysiłkowy ból głowy

Za przyczynę bólu głowy uważa się także forsowny wysiłek fizyczny oraz stosunek seksualny. U niektórych osób pojawia się wtedy tylko tępy ból, u innych dodatkowo występują silne ataki bólu. Bóle głowy tego typu zazwyczaj nie są oznaką poważnych problemów zdrowotnych. Mogą świadczyć o nieszczelnym naczyniu krwionośnym na powierzchni mózgu. Gdy jednak bóle głowy powtarzają się, warto skonsultować je z lekarzem.

Diagnostyka bólu głowy

Diagnostyka przyczyn bólu głowy jest procesem dość długim i złożonym. Początkowo lekarz przeprowadza wywiad lekarski, następnie badanie fizykalne i badania dodatkowe, np. badania krwi, RTG zatok, EEG, tomografię komputerową czy rezonans magnetyczny głowy.

Domowe sposoby na ból głowy

Na ból głowy pomocne są:

• gorące lub zimne okłady na głowę lub szyję;
• unikanie sytuacji stresowych;
• regularne spożywanie posiłków i dbanie o utrzymanie stabilnego poziomu cukru we krwi;
• regularny sen;
• regularny wysiłek fizyczny;
• ograniczenie spożywania alkoholu;
• odpowiednie nawodnienie;
• robienie przerw w pracy na rozciąganie i zapobieganie zmęczeniu oczu.

Leczenie bólu głowy

Proces leczenia bólu głowy zależy od jego przyczyny. Jeśli ból głowy występuje jako jeden z objawów choroby podstawowej np. grypy czy infekcji zatok, to wystarczy zwalczyć jego przyczynę. Natomiast przeciwdziałanie bólom głowy o charakterze pierwotnym opiera się na kuracji farmakologicznej. Jest ona doraźna i ma zastosowanie podczas ataków bólu. Można wtedy zażyć niesteroidowe leki przeciwzapalne.

W leczeniu migreny podaje się leki przeciwmigrenowe. Zwalczanie klasterowych bólów głowy opiera się na trzech różnych strategiach:

• niwelowanie pojedynczego napadu;
• przerywanie klasteru;
• działaniach profilaktycznych.

W przypadku napięciowego bólu głowy możemy stosować zarówno środki farmakologiczne jak i niefarmakologiczne.

Leczenie – ból głowy – pomagają zabiegi alternatywne

Niezależnie od przyczyny bólu głowy dostępnych jest kilka alternatywnych form leczenia. Przed ich zastosowaniem trzeba jednak skonsultować się z lekarzem. Zastosować można:

• akupunkturę;
• terapię poznawczo-behawioralną (CBT);
• zioła;
• hipnozę;
• medytację;
• masaż głowy.

Przeczytaj także o:

Bóle głowy w skroniach – przyczyny i leczenie

Ból głowy z przodu – czego jest objawem i jak sobie z nim radzić?

Co pomaga na migrenę?