Ropień

Czym jest ropień?

Ropień jest zmianą, w której gromadzi się treść ropna. Zbiorowisko ropy w przestrzeni tkankowej jest wyraźnie odgraniczone od zdrowych tkanek. Ropień charakteryzuje się obecnością ogniska zapalnego w przestrzeni tkankowej.

Powstawanie ropni – przyczyny choroby

Do powstania ropnia prowadzi infekcja bakteriami beztlenowymi i gronkowcowymi.

Treść ropna pochodzi z rozpuszczonych bakterii, mas martwiczych oraz białych krwinek (głównie makrofagów i granulocytów), W jej skład wchodzą komórki bakteryjne oraz komórki układu odpornościowego.

Ropień wymaga leczenia. Przypadki, w których zanika samoistnie, są rzadkie.

Jakie są czynniki ryzyka rozwoju ropnia?

Czynnikami ryzyka powstania ropnia jest obecność urazów skóry, zwłaszcza u chorych:

• u których układ odpornościowy jest osłabiony (np. leczonych przewlekle glikokortykosteroidami, chemioterapią przeciwnowotworową),
• na cukrzycę,
• na nieswoiste choroby zapalne jelit: wrzodziejące zapalenie jelita grubego, chorobę Leśniowskiego-Crohna,
• wyniszczenie,
• alkoholizm,
• cierpiących na choroby obwodowych naczyń krwionośnych, w przypadku poparzeń lub innych urazów.

Ropień na skórze

Często obserwuje się ropień na skórze. Zbiornik z treścią ropną może pojawić się niemal w każdym miejscu. U wielu osób występuje w okolicy mieszków włosowych.

Jego przyczyną jest zablokowanie ujścia gruczołów łojowych, co sprzyja namnażaniu się tam bakterii. Skóra ulega zaczerwienieniu, jest ucieplona i boli pod wpływem ucisku. Niekiedy pojawia się gorączka.

Ropień może być spowodowany obecnością ciała obcego, przykładowo drzazgi.

Zdarza się też, że jest on konsekwencją nieprawidłowo przeprowadzonej iniekcji domięśniowej bądź przerwania powłok skórnych.

Leczenie ropnia na skórze

Leczenie ropnia na skórze polega na jego nacięciu i usunięciu treści ropnej. Odbywa się to w znieczuleniu miejscowym.

Ropień zęba

Częstą przypadłością jest także ropień zęba. Rozwija się on w tkankach okołowierzchołkowych. Pojawia się on na skutek infekcji bakteryjnej w jamie ustnej (np. próchnicy).

Może być też wynikiem nieprawidłowo przeprowadzonych zabiegów stomatologicznych (np. leczenia kanałowego).

Pojawienie się ropnia sygnalizuje silny, pulsujący ból, który zwykle promieniuje w kierunku głowy.

Leczenie ropnia zęba

Ropień zęba leczy się zabiegowo pod osłoną antybiotyków.

Ropień okołomigdałkowy

Ropień okołomigdałkowy jest zlokalizowany między migdałkiem podniebiennym a boczną ścianą gardła. Zwykle pojawia się tylko z jednej strony.

W większości przypadków występuje u dorosłych – zachorowania wśród dzieci są rzadkie. Ropień okołomigdałkowy jest powikłaniem nieleczonej anginy. Szczególnie narażone są osoby, które jednocześnie cierpią na choroby zębów i dziąseł.

Objawy ropnia okołomigdałkowego początkowo nie są charakterystyczne. Początkowo pojawia się ból gardła, który po kilku dniach nasila się.

Pojawiają się też inne dolegliwości: gorączka, dreszcze, problemy z otwarciem ust, obrzęk twarzy z jednej strony, trudności z połykaniem, powiększenie węzłów chłonnych, brzydki zapach z ust.

Leczenie ropnia okołomigdałkowego

Leczenie ropnia okołomigdałkowego wymaga podawania antybiotyków. Jeżeli terapia nie przynosi oczekiwanych efektów, konieczne jest nacięcie ropnia i drenaż.

Ropień mózgu

Ropień mózgu bywa powikłaniem po infekcji bakteryjnej, które rozwijają się w innych częściach ciała: zapalenia zatok, może być też skutkiem urazu mechanicznego głowy.

Objawy ropnia mózgu są związane ze wzrostem ciśnienia śródczaszkowego. Zalicza się do nich: wymioty, ból głowy, a niekiedy też zaburzenia świadomości.

Leczenie ropnia mózgu

Leczenie ropnia mózgu polega na antybiotykoterapii i działaniach łagodzących objawy, możliwe jest też chirurgiczne usunięcie.

Ropień odbytu

Przyczyną powstania zakażenia mogą być: choroby przewlekłe przewodu pokarmowego; choroba Leśniowskiego-Crohna). uraz mechaniczny, seks analny, obecność ciała obcego w odbycie.

Objawy ropnia odbytu

• ból lub obrzęk w okolicy odbytu,
• osłabienie,
• gorączka,
• zaczerwienienie skóry w okolicy odbytu.

Leczenie ropnia odbytu

Leczenie ropnia odbytu polega na jego nacięciu i usunięciu treści ropnej.

Odbywa się to w znieczuleniu miejscowym. U niektórych chorych konieczny jest zabieg chirurgiczny oraz antybitykoterapia.

Jak zapobiegać powstawaniu ropnia?

By zapobiec jej występowaniu należy pamiętać o przestrzeganiu zasad codziennej higieny. Powinniśmy zadbać o odkażenie skaleczeń i utrzymanie się gojącej skóry w czystości.

Jeśli pacjent podejrzewa powstanie ropnia, powinien niezwłocznie udać się na wizytę do lekarza, by zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się ropy.

Pęknięcie ropnia nie oznacza, że wyzdrowieliśmy, proces zapalny nadal zachodzi i może się rozprzestrzeniać.

Ropień – diagnostyka

Ropnie skórne nie stanowią problemu diagnostycznego, ponieważ są widoczne gołym okiem. W przypadku zmian znajdujących się w głębiej położonych tkankach, w których dużo później pojawiają się niepokojące objawy, konieczne jest wykonanie badania USG.

Niekiedy przeprowadza się także tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.

Leczenie ropnia

Podstawowym sposobem leczenia ropnia jest chirurgiczne nacięcie zmiany chorobowej w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Zabieg ten stosuje się w celu usunięcia wydzieliny, a następnie wypłukania, odkażenia i zabezpieczenia powstałej jamy. 

Drugim rodzajem interwencji jest nacięcie zainfekowanego miejsca, a następnie założenie drenów, które umożliwią samoistne wypłynięcie ropy. W późniejszym etapie jamę należy przepłukać, a następnie zabezpieczyć.  Wskazane jest także pobranie materiału do badania w celu określenia patogenu odpowiedzialnego za wywołanie stanu zapalnego i wykonanie antybiogramu.

W ciężkich przypadkach oraz u osób z obniżoną odpornością konieczne jest zastosowanie antybiotyku jako uzupełnienie kuracji oraz w celu zapobieżenia rozprzestrzenienia się zakażenia.

Przeczytaj także o:

Ból odbytu