Jakie są objawy chorej zastawki serca?

Choroby zastawek serca stanowią poważny problem zdrowotny, który może prowadzić do wielu powikłań, w tym niewydolności serca. Zastawki serca odgrywają kluczową rolę w kontrolowaniu przepływu krwi między poszczególnymi częściami serca oraz naczyniami krwionośnymi. W przypadku wad zastawek serca, takich jak zwężenie lub niedomykalność zastawki, serce nie jest w stanie efektywnie pompować krwi, co prowadzi do wielu nieprzyjemnych objawów. Jakie są objawy chorej zastawki serca, rodzaje wad oraz metody diagnostyki i leczenia?

Zastawki serca – funkcja i rola w przepływie krwi

Serce składa się z czterech komór: dwóch przedsionków i dwóch komór, oddzielonych przegrodą międzykomorową. Między nimi znajdują się zastawki serca, które umożliwiają przepływ krwi w jednym kierunku. Do czterech głównych zastawek serca należą:

1. Zastawka mitralna (dwudzielna) – oddziela lewy przedsionek od lewej komory serca.
2. Zastawka trójdzielna – znajduje się między prawym przedsionkiem a prawą komorą serca.
3. Zastawka aortalna – znajduje się między lewą komorą a aortą, umożliwiając przepływ krwi z serca do organizmu.
4. Zastawka pnia płucnego – oddziela prawą komorę serca od tętnicy płucnej.

Każda z tych zastawek składa się z płatków zastawki, które otwierają się i zamykają w odpowiednich momentach cyklu serca, aby zapewnić prawidłowy przepływ krwi.

Objawy chorej zastawki serca

Wady zastawek serca mogą przebiegać bezobjawowo przez długi czas, jednak w miarę postępu choroby pojawiają się charakterystyczne dolegliwości. Do najczęstszych objawów chorej zastawki serca należą:

1. Kołatanie serca

Kołatanie serca, czyli uczucie szybkiego i nierównego bicia serca, jest częstym objawem związanym z wadami zastawek. Może towarzyszyć zarówno niedomykalności, jak i zwężeniu zastawki. Niewłaściwy przepływ krwi powoduje, że serce musi pracować ciężej, co prowadzi do nieregularnego rytmu serca.

2. Zawroty głowy i omdlenia

Zastawki przedsionkowo komorowe, jak i inne zastawki, mają kluczową rolę w przepływie krwi do komór serca. Gdy ich działanie jest upośledzone, zmniejsza się ilość krwi dostarczanej do mózgu, co może prowadzić do zawrotów głowy i omdleń.

3. Ból w klatce piersiowej

Pacjenci z wadami zastawek serca, zwłaszcza w przypadku zwężenia zastawki aortalnej, często odczuwają ból w klatce piersiowej. Objaw ten może nasilać się podczas wysiłku fizycznego, gdy serce musi pracować intensywniej, aby dostarczyć odpowiednią ilość krwi do organizmu.

4. Zmęczenie i osłabienie

Wady zastawek serca, w tym zastawki przedsionkowo komorowe, mogą powodować uczucie chronicznego zmęczenia. Niedomykalność zastawki sprawia, że krew przepływa w niewłaściwym kierunku, co obciąża serce i powoduje zmniejszenie efektywności jego pracy.

5. Dusznica bolesna i trudności w oddychaniu

Jednym z charakterystycznych objawów wad zastawek serca jest duszność, zwłaszcza podczas wysiłku fizycznego. Gdy zastawki półksiężycowate, takie jak zastawka aortalna czy pnia płucnego, nie funkcjonują prawidłowo, przepływ krwi jest ograniczony, co prowadzi do niedotlenienia tkanek.

Rodzaje wad zastawek serca

Istnieją różne rodzaje wad zastawek serca, które mogą prowadzić do poważnych powikłań. Do najczęstszych wad zaliczamy:

1. Niedomykalność zastawki

Niedomykalność zastawki to stan, w którym zastawka nie zamyka się prawidłowo, co powoduje cofanie się krwi do przedsionków lub komór serca. Taki problem może występować w przypadku zastawki mitralnej, aortalnej, trójdzielnej oraz pnia płucnego.

2. Zwężenie zastawki

Zwężenie zastawki to sytuacja, w której zastawka staje się zbyt wąska, co utrudnia przepływ krwi przez otwór ujścia zastawki. Przykładem jest zwężenie zastawki aortalnej, które ogranicza przepływ krwi z lewej komory serca do aorty.

3. Wrodzone wady zastawek

Niektóre osoby rodzą się z wadami zastawek, takimi jak wrodzone zwężenie zastawki pnia płucnego. W takich przypadkach konieczna jest wczesna diagnostyka i leczenie, aby zapobiec dalszym powikłaniom.

Diagnostyka chorób zastawek serca

W diagnostyce chorób zastawek serca kluczowe są badania obrazowe. Jednym z najczęściej stosowanych jest echo serca, które pozwala ocenić strukturę i funkcjonowanie zastawek. Dodatkowo wykonuje się RTG klatki piersiowej, które pomaga ocenić wielkość serca i stan płuc. W przypadkach podejrzenia poważniejszych wad, lekarz może zlecić bardziej zaawansowane badania, takie jak rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową.

Leczenie chorób zastawek serca

Leczenie wad zastawek serca zależy od rodzaju i stopnia zaawansowania choroby. W łagodnych przypadkach możliwe jest leczenie zachowawcze, które obejmuje stosowanie leków poprawiających przepływ krwi i zmniejszających obciążenie serca. W cięższych przypadkach konieczna może być interwencja chirurgiczna, np. wymiana zastawki.