Ból ucha
Ból ucha może być ostry, pulsujący, ciągnący, piekący lub tępy. Mogą mu towarzyszyć takie objawy jak dzwonienie w uszach, gorączka, wydzielina z ucha lub ból w innych okolicach głowy. Przyczyny bólu ucha (otalgii) są tak samo zróżnicowane jak objawy. Wizyta u lekarza zapewni jasność sytuacji.
Pakiety konsultacji od 49 zł
Jak TELEMEDI może pomóc Ci w przypadku bólu ucha?
Uszy są bardzo wrażliwym narządem. Ponieważ znajduje się w nich wiele zakończeń nerwowych, nawet niewielkie nieprawidłowości mogą wywołać poważne dolegliwości. Ponieważ przyczyną chorób ucha są często stany zapalne i infekcje, warto szybko skontaktować się z lekarzem. Specjaliści TELEMEDI udzielą Ci podczas wygodnej wideokonsultacji wyczerpującej porady i ustalą dalszy plan leczenia Twojej dolegliwości. W razie potrzeby mogą również wystawić receptę i zwolnienie lekarskie.
Podstawowe informacje
- Ból ucha (otalgia) może występować stopniowo lub nagle i gwałtownie (ostra otalgia). Jeśli objawy utrzymują się przez kilka tygodni, mamy do czynienia z przewlekłym bólem ucha.
- Pierwotna otalgia to stan zapalny w okolicy ucha, wtórna otalgia to ból w innych częściach ciała, który promieniuje do ucha.
- Jeśli ból ucha występuje wraz z innymi objawami – zwłaszcza w okolicy głowy – należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
Definicja bólu ucha
Ból ucha jest przez specjalistów rozróżniany na pierwotny i wtórny.
- Pierwotna otalgia to ból ucha spowodowany chorobą ucha lub przewodu słuchowego (tuba auditiva).
- We wtórnej otalgii ból z okolicznych regionów jest przenoszony do uszu poprzez nerwy. Może on pochodzić np. ze szczęki lub kręgów szyjnych i jest również odczuwany jako ból ucha.
Nagłe pojawienie się bólu ucha to ostra otalgia, a przewlekła otalgia to ból ucha trwający dłużej niż dwa tygodnie.
Kiedy należy skonsultować się z lekarzem w przypadku bólu ucha?
Ból ucha powinien być zasadniczo skonsultowany z lekarzem w przypadku każdego wieku pacjenta.
Nie należy używać wacików ani innych środków pomocniczych, umieszczając je w uchu!
Następujące objawy należy traktować jako poważne sygnały ostrzegawcze:
- przewlekły ból ucha, zwłaszcza z towarzyszącymi objawami, takimi jak nieżyt nosa, chrypka lub trudności w przełykaniu,
- płyn wyciekający z ucha (wydzielina z ucha lub otorrhoea foetida),
- opuchlizna i zaczerwienienie za uchem,
- silny obrzęk przy wejściu do przewodu słuchowego.
Do grupy ryzyka należą pacjenci z osłabionym układem odpornościowym lub cukrzycą.
Jaki lekarz jest najbardziej kompetentny w przypadku bólu ucha?
W przypadku bólu ucha należy skonsultować się z jednym z następujących specjalistów:
- lekarz pierwszego kontaktu,
- laryngolog,
- specjalista w dziedzinie pediatrii,
- szpitalna poradnia laryngologiczna.
W zależności od przyczyny także:
- specjalista w dziedzinie stomatologii, medycyny jamy ustnej i szczękowo-twarzowej,
- lekarz neurolog,
- lekarz ortopeda.
Jakie badania przeprowadzają lekarze w przypadku bólu ucha?
Lekarz zazwyczaj zbada pacjenta w następujący sposób:
- anamneza (wywiad lekarski) dotycząca rodzaju i czasu trwania bólu, jak również wszelkich objawów towarzyszących i przebytych chorób,
- badanie ucha zewnętrznego i wewnętrznego, nosa i gardła, ewentualnie także krtani,
- w razie potrzeby badanie słuchu,
- w razie potrzeby analizy laboratoryjne (badanie wydzieliny z ucha lub badanie krwi),
- w razie potrzeby procedury obrazowania, takie jak ultrasonografia, rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa.
Objawy
Ból ucha występuje w większości przypadków po jednej stronie i najczęściej w dzieciństwie. Objawia się on następującymi symptomami:
- początek występowania bólu stopniowy lub nagły (ostry),
- ostry, pulsujący, przeszywający lub piekący ból,
- ból w uchu lub wokół ucha.
Mogą wystąpić następujące objawy towarzyszące:
- gorączka,
- wydzielina z ucha (otorrhoea),
- dzwonienie w uszach (szumy uszne),
- obrzęk lub zaczerwienienie przy wejściu do kanału słuchowego,
- opuchlizna, zaczerwienienie i ból za uchem,
- zawroty głowy,
- ubytek słuchu,
- zmęczenie,
- wymioty,
- ból w okolicy głowy lub szyi.
Przyczyny i choroby powodujące ból ucha
Częstymi przyczynami ostrego bólu ucha są:
- ostre infekcje ucha środkowego (otitis media) i zewnętrznego (otitis externa),
- nagła zmiana ciśnienia podczas nurkowania pod wodą lub lotu samolotem (barotrauma).
U dzieci najczęstszą przyczyną ostrego bólu ucha jest zapalenie ucha środkowego. U bardzo małych dzieci ból ucha objawia się płaczem i pocieraniem chorego ucha. U dzieci przyczyną bólu ucha mogą być również ciała obce w uchu.
Częstymi przyczynami przewlekłego bólu ucha są:
- schorzenia stawów skroniowo-żuchwowych,
- przewlekłe zapalenie przewodu słuchowego,
- przewlekła dysfunkcja trąbki słuchowej (przewodu Eustachiusza).
Zwłaszcza u starszych pacjentów przewlekły ból ucha może wskazywać na zakażenie wirusem varicella (opryszczka).
Przegląd przyczyn bólu ucha według grup
| Stany zapalne | Neuralgie (nerwobóle) | Urazy uszu |
|---|---|---|
|
|
|
Inne możliwe przyczyny bólu ucha:
- opuchlizna i nowotwory w pobliżu ucha,
- ból ucha spowodowany inną etiologią (inny związek przyczynowy), np. nieprawidłowym funkcjonowaniem stawu skroniowo-żuchwowego lub psychogenną otalgią,
- rzadkie przyczyny: dentogenne (pochodzące z zębów), ból głowy o podłożu korzeniowym lub refluks treści żołądkowej do przełyku.
Jak leczy się ból ucha?
Leczenie bólu ucha zależy od rozpoznanych jego przyczyn. Może ono obejmować następujące działania:
- przeciwbólowe,
- dezynfekujące,
- obkurczające,
- wentylujące,
- przeciwzapalne, eliminujące źródła infekcji,
- chirurgiczne.
Pytania i odpowiedzi
Czy istnieją domowe sposoby na ból ucha?
Tak, różnią się one w zależności od przyczyn bólu ucha. Domowe sposoby leczenia mogą uzupełniać leczenie medyczne, ale pierwszym krokiem jest zawsze wizyta u lekarza. To lekarz udzieli Ci wskazówek dotyczących środków wspomagających, takich jak naświetlanie czerwonym światłem lub podobnych.
Jak można uniknąć bólu ucha podczas podróży samolotem?
Zmiana ciśnienia po starcie lub przy lądowaniu często powoduje ból w uszach. Pomocne może być tu ukierunkowane wyrównywanie ciśnienia. Można to zrobić, wydychając powietrze, trzymając się za nos i zamykając usta. Pomocne może być również żucie gumy, poruszanie żuchwą i świadome połykanie.
Czy wskazane jest podróżowanie samolotem z bólem ucha?
W razie wątpliwości: nie. Przynajmniej nie bez uprzedniego wyjaśnienia przyczyn. Dzieci są szczególnie narażone na ryzyko, ponieważ infekcje ucha środkowego są często przyczyną bólu ucha. Zapalenie ucha środkowego może spowodować pęknięcie błony bębenkowej podczas lotu samolotem.
Czy pływanie z bólem ucha jest bezpieczne?
Nie, przynajmniej dopóki nie zostanie wyjaśniona przyczyna bólu, a lekarz nie da „zielonego światła”. Jednym z czynników ryzyka jest to, że woda, która dostaje się do ucha, może również zawierać bakterie.
Czy nurkowanie z bólem ucha jest bezpieczne?
Nie, ponieważ przyczyny bólu ucha mogą być wielorakie. Mogą one utrudniać lub uniemożliwiać wyrównanie niezbędnego ciśnienia podczas nurkowania i mogą nieść ze sobą konsekwencje takie jak barotrauma. Może to prowadzić do pęknięcia błony bębenkowej, krwawienia z nosa i bólu głowy.
Źródła
- Konsultacje otolaryngologiczne. Grzegorz Janczewski, Teresa Goździk-Żołnierkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1990.
- Gross M, Eliashar R (2008). „Chapter 6: Otolaryngological aspects of orofacial pain”. In Sharav Y, Benoliel R (eds.). Orofacial Pain and Headache. Elsevier Health Sciences.
- Sullivan DJ (2012). „Chapter 17:Ear Pain”. In Henderson MC, Tierney LM, Smetana GW (eds.). The Patient History: An Evidence-Based Approach to Differential Diagnosis (2 ed.). New York, NY: The McGraw-Hill Companies.
Przeczytaj także o: