Grzybica pochwy

Zakażenia grzybicze należą do najczęstszych schorzeń diagnozowanych w gabinetach ginekologicznych. Wiele kobiet ma grzybicę pochwy i zauważa ją dopiero wtedy, gdy grzyb się namnaża i pojawia się silne swędzenie.

Jak TELEMEDI może pomóc Ci w przypadku grzybicy pochwy?

Mimo tego że grzybica pochwy może być bardzo nieprzyjemna, to można ją szybko opanować dzięki odpowiednim lekom. Lekarze TELEMEDI doradzą Ci w tej sprawie online, w nieskomplikowany i szybki sposób i wspólnie z Tobą wybiorą odpowiednią terapię. Podczas videokonsultacji lekarz może ustalić, czy bardziej odpowiednia jest terapia miejscowa, np. za pomocą specjalnych maści, czy też terapia ogólnoustrojowa.

Podstawowe informacje

• Grzybica pochwy jest jedną z najczęstszych chorób kobiecych narządów płciowych.
• Do najczęstszych przyczyn należą: nadmierna higiena intymna, stosowanie tabletek antykoncepcyjnych oraz leczenie antybiotykami.
• Objawy obejmują silne swędzenie, upławy, pieczenie, białawe plamki oraz zaczerwienienie lub obrzęk.

Co to jest grzybica pochwy?

Grzybicze zakażenie pochwy jest infekcją pochwy i/lub wejścia do pochwy. W większości przypadków czynnikiem wyzwalającym są grzyby (drożdżaki). Dlatego też zakażenie to potocznie nazywane jest grzybicą pochwy. Terminy medyczne to kandydoza pochwy lub drożdżyca pochwy.

Przyczyny: Candida albicans

• Choroba jest nieprzyjemna, ale zazwyczaj nie jest groźna. W około 80 procentach przypadków jest ona wywoływana przez drożdżaki rodzaju Candida albicans lub pokrewne gatunki grzybów z rodzaju Candida. Grzyby te są częścią flory skórnej i jelitowej u prawie wszystkich ludzi. 
• Według statystyk 75 procent wszystkich kobiet ma grzybicę pochwy co najmniej raz w życiu, przyczyny choroby nie zawsze są oczywiste.
• Zdrowa flora bakteryjna pochwy: wartość pH w przedziale kwaśnym.

Flora bakteryjna pochwy to naturalne zasiedlenie pochwy przez różne rodzaje „dobrych” bakterii kwasu mlekowego. Naturalna flora bakteryjna pochwy nie jest więc wolna od mikroorganizmów, ale zawiera niewielkie ilości różnych bakterii, a czasami także grzybów (drożdżaków).

• Bakterie Lactobacillus acidophilus służą do miejscowej obrony przed infekcjami.
• Bakterie kwasu mlekowego zapewniają kwaśne środowisko pochwy, które jest wrogie dla patogenów.
• Kwaśne wartości pH pochwy zapobiegają rozprzestrzenianiu się patogenów.
• Środowisko w pochwie ma zwykle wartość pH w zakresie od 3,8 do 4,5.

Czynniki takie jak predyspozycje genetyczne i status hormonalny odgrywają ważną rolę w obronie przed infekcjami grzybiczymi. Żeńskie hormony płciowe kontrolują ilość bakterii kwasu mlekowego. Ryzyko zakażenia zwiększa się podczas stosowania antykoncepcji w postaci pigułek, w czasie menstruacji i po menopauzie.

Przyczyny grzybicy pochwy

Zobojętnienie wartości pH pochwy umożliwia namnażanie się grzybów drożdżakowych.

Możliwe przyczyny zmian wartości pH to:

• stres
• wahania hormonalne
• osłabiona odporność organizmu
• stosunek płciowy
• odzież nieprzepuszczająca powietrza
• nieprawidłowa higiena intymna z użyciem mydła, szamponu lub balsamu do ciała
• cukrzyca – podwyższony poziom cukru w pochwie jest dobrym podłożem dla rozwoju grzybów
• antybiotyki – podczas antybiotykoterapii atakowane są również „dobre” bakterie kwasu mlekowego w pochwie

Na grzybicę pochwy często chorują kobiety, które nadmiernie dbają o higienę okolic intymnych. Problem: Przesadna higiena intymna stwarza podwyższone ryzyko infekcji, ponieważ niszczy naturalne mechanizmy ochronne w pochwie.

Nie jest możliwe, aby zarazić się grzybicą pochwy na basenie lub w saunie. Jednak chlorowana woda może tymczasowo zneutralizować wartość pH w pochwie, dlatego infekcja grzybicza jest ułatwiona.

Czy grzybica pochwy może być wynikiem stosowania pigułek antykoncepcyjnych?

Jeśli stosujesz pigułki antykoncepcyjne i cierpisz na nawracającą grzybicę pochwy, powinnaś wypróbować inną wersję pigułki lub inną metodę antykoncepcyjną. Dodatkowe hormony, pochodzące z takich pigułek, mogą mieć negatywny wpływ na florę bakteryjną pochwy.

Objawy grzybicy pochwy

Typowymi cechami infekcji grzybiczej pochwy są silne swędzenie i białe upławy.

• Przy rozcieraniu między palcami wydzielina jest ziarnista. Na początku jest zwykle rzadka i ma kwaśny lub bezwonny zapach, później jest raczej przyjmuje „serowatą” konsystencję.
• Oprócz tego błona śluzowa pochwy często pokryta jest białym nalotem, a pochwa jest obrzęknięta i zaczerwieniona.
• Może wystąpić bolesność, która skutkuje pieczeniem podczas oddawania moczu i bólem podczas stosunku płciowego.

U młodych kobiet choroba zwykle zaczyna się w pochwie i rozprzestrzenia się stamtąd. Starsze kobiety częściej cierpią z powodu zakażenia zewnętrznych narządów płciowych.

O przewlekłej grzybicy pochwy mówimy, gdy choroba pojawia się częściej niż cztery razy w roku w ciągu dwóch miesięcy. Wtedy zazwyczaj nie ma wydzieliny, a jedynym objawem jest swędzenie. Jest to zauważalne po stosunku lub występuje przed okresem.

W jaki sposób ginekolog stawia diagnozę?

Do badania mikroskopowego pobiera się wydzielinę z pochwy za pomocą wacika i identyfikuje się w niej patogeny grzybicze. Jeśli jest to infekcja mieszana, z bakteriami, badanie wykaże również obecność bakterii.

• Ponadto ginekolog sprawdza wartość pH za pomocą specjalnego paska i w ten sposób zazwyczaj może szybko zdiagnozować ostrą infekcję.
• Jeśli istnieje podejrzenie przewlekłej grzybicy pochwy, próbka wydzieliny jest przekazywana do laboratorium. Tam wydzielina jest dalej analizowana pod kątem obecności wirusów i bakterii, co pozwala wykluczyć inny rodzaj infekcji.

Po zidentyfikowaniu patogenu dobierana jest optymalna forma terapii.

Leczenie grzybicy pochwy

Rodzaj terapii zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz od tego, czy jest to infekcja przewlekła.

• W leczeniu miejscowym stosuje się maści, tabletki, grzybobójcze czopki dopochwowe i leki przeciwgrzybicze.
• W terapii systemowej można zastosować flukonazol. Jego składniki działają w całym organizmie.
• W przypadku nawracających infekcji leczenie ogólnoustrojowe prowadzone jest zazwyczaj za pomocą leków doustnych.

Należy kontynuować terapię tak długo, jak jest to zalecane przez lekarza. Z reguły objawy ustępują szybko po rozpoczęciu leczenia, ale grzyby mogą być nadal obecne. Dlatego w przypadku wczesnego przerwania terapii możliwy jest nawrót choroby.

Jeśli infekcja powtarza się wielokrotnie, zaleca się również leczenie partnera. W ten sposób można uniknąć ryzyka nowej infekcji.

Zapobieganie grzybicy pochwy

Mydło, szampon i żel pod prysznic nie powinny być stosowane w okolicach intymnych. Błona śluzowa pochwy nie powinna mieć bezpośredniego kontaktu z mydłem, balsamem do ciała lub podobnymi środkami, aby nie naruszyć delikatnej równowagi flory bakteryjnej pochwy. Powód: zawarte w tych środkach substancje mogą zniszczyć naturalną florę bakteryjną pochwy i zaburzyć jej kwaśne środowisko.

Wskazówki dotyczące zapobiegania grzybicy pochwy:

• Do pielęgnacji zewnętrznych narządów płciowych przeznaczone są specjalne płyny o wartości pH około 3,5.
• Z reguły pochwa nie powinna być poddawana myciu.
• Po wzięciu prysznica należy dobrze osuszyć okolice narządów płciowych.
• Po defekacji należy podcierać się od pochwy w kierunku odbytu.
• Innym rozsądnym środkiem zapobiegawczym jest stosowanie przewiewnej bielizny. Nieprzepuszczająca powietrza bielizna powoduje gromadzenie się wilgoci, co ułatwia namnażanie się grzybów.

Pytania i odpowiedzi

Czy mogę sama wyleczyć grzybicę pochwy za pomocą jogurtu naturalnego?

Większość ginekologów nie zaleca samodzielnego leczenia grzybicy pochwy jogurtem naturalnym. Może on tymczasowo złagodzić objawy, ale nie spowoduje trwałej zmiany odczynu pH z powrotem do zakresu kwaśnego.

Na co muszę uważać w przypadku grzybicy pochwy i stosowania antykoncepcji?

Czopki dopochwowe, maści i kremy stosowane w leczeniu mogą zawierać substancje takie jak tłuszcze i oleje, które atakują materiał, z którego wykonane są prezerwatywy lateksowe i diafragma. Z tego względu antykoncepcja z użyciem prezerwatyw lateksowych i kapturków antykoncepcyjnych nie jest uważana za bezpieczną podczas leczenia grzybicy pochwy.

Czy dieta przeciwgrzybicza jest przydatna w zapobieganiu grzybicy pochwy?

W kontekście profilaktyki grzybicy pochwy nie jest zalecana zmiana diety z unikaniem pokarmów zawierających cukier. Skuteczność takiej tzw. diety przeciwgrzybiczej nie została naukowo udowodniona ani potwierdzona.

Czy grzybica pochwy jest niebezpieczna dla zdrowia?

U kobiet niebędących w ciąży zakażenie grzybami nie jest uważane za niebezpieczne. U kobiet w ciąży istnieje jednak ryzyko zakażenia noworodka. Dlatego kobiety często otrzymują profilaktyczne leczenie lekami przeciwgrzybiczymi w ostatnich trzech miesiącach ciąży.

Źródła

• Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową PZWL 2005.
• Tomasz F. Mroczkowski (red.) Choroby przenoszone drogą płciową. PZWL 1998.
• Ilkit, M; Guzel, AB (August 2011). „The epidemiology, pathogenesis, and diagnosisofvulvovaginalcandidosis: a mycologicalperspective”. Critical Reviews in Microbiology.

Przeczytaj także o:

Uczucie pieczenia przy oddawaniu moczu

Choroby skóry