Alergie pokarmowe
Wiele różnych produktów spożywczych może wywołać alergię pokarmową. Zakres reakcji alergicznych jest szeroki, od wysypki skórnej i swędzenia do biegunki i przypadków zadławień.
Jak TELEMEDI może pomóc Ci w przypadku alergii pokarmowych?
Osoby cierpiące na alergię pokarmową muszą szczególnie uważać na to, co nakładają na swój talerz. Zamiast cieszyć się spontanicznie jedzeniem, muszą ciągle studiować tabele składników produktów. Podczas videokonsultacji z lekarzem TELEMEDI możesz uzyskać jasną diagnozę rodzaju alergii, na którą cierpisz i wszystkie niezbędne wskazówki, których potrzebujesz, aby lepiej radzić sobie z objawami alergii pokarmowej.
Podstawowe informacje
- Alergia pokarmowa to nadmierna reakcja układu odpornościowego na określone białka zawarte w pewnych rodzajach produktach spożywczych.
- Diagnoza alergii pokarmowej stawiana jest głównie na podstawie testów krwi lub testów skórnych.
- Pacjenci z alergią pokarmową muszą konsekwentnie unikać wszystkich pokarmów, które zawierają substancje alergizujące.
Jakie są przyczyny występowania alergii pokarmowej?
W tym schorzeniu układ odpornościowy człowieka wykazuje nadmierną reakcję na pewne składniki produktów spożywczych. Nadwrażliwość ta jest skierowana przeciwko określonym białkom zawartym w żywności. Dla osób, które nie cierpią na alergię, substancje te są zupełnie nieszkodliwe.
Układ odpornościowy człowieka, w reakcji na białka alergizujące, już przy pierwszym kontakcie tworzy własne białka obronne (przeciwciała). Proces ten nazywa się uwrażliwianiem. Przy ponownym spożyciu białka alergizującego uwalniane są substancje sygnałowe, w szczególności histamina. Wywołują one reakcje alergiczne, które występują w czasie od kilku minut do dwóch godzin.
Alergie pokarmowe wywołane przez limfocyty T
Dodatkowo przyczyną objawów alergii mogą być również komórki odpornościowe T (limfocyty). Objawia się to dłuższym czasem reakcji, który może wynosić nawet do kilku dni. Ta forma alergii pokarmowej jest znacznie rzadsza.
Na jakie pokarmy najczęściej występują alergie?
W zasadzie każde białko zawarte w pożywieniu może wywołać reakcję alergiczną. Alergie występują szczególnie często dla następujących pokarmów:
- jaja kurze,
- mleko krowie,
- ryby,
- skorupiaki,
- orzechy,
- soja,
- pszenica,
Jakie są objawy alergii pokarmowej?
Przesadna reakcja układu immunologicznego może objawiać się w różnych częściach ciała. Bardzo często reakcje alergiczne występują w jamie ustnej lub gardle. Te objawy alergii w jamie ustnej obejmują:
- obrzęk warg,
- swędzenie w jamie ustnej lub gardle,
- uczucie odrętwienia języka.
Alergia pokarmowa u niektórych osób wpływa na funkcjonowanie układu pokarmowego. Powoduje wtedy wymioty, mdłości lub biegunkę.
Jeśli zaatakowane są drogi oddechowe, skutkiem jest kaszel lub trudności w oddychaniu.
Skóra może również wykazywać objawy alergii pokarmowej. Występują one w następujących formach:
- zaczerwienienie,
- bąble pokrzywkowe,
- swędzenie,
- opuchlizna.
UWAGA: Alergie pokarmowe mogą przybierać przebieg zagrażający życiu w wyniku gwałtownego spadku ciśnienia krwi lub zatrzymania krążenia.
Objawy alergii wywołanej przez limfocyty T
Jeśli zachowanie komórek układu odpornościowego T powoduje alergię pokarmową, osoba dotknięta chorobą cierpi na egzemę (zapalenie skóry). Pojawia się ona jednak dopiero po jednym lub dwóch dniach od kontaktu z uczulającym białkiem.
Jak lekarze diagnozują alergię pokarmową?
Podczas anamnezy lekarz przeprowadzający wywiad pyta pacjenta o historię jego zdrowia, a w szczególności o wcześniejsze występowanie alergii pokarmowych. Wywiad lekarski zwykle dostarcza pierwszych wskazówek na temat możliwych czynników wyzwalających alergię pokarmową.
Lekarze często zalecają prowadzenie dziennika żywieniowego. Oprócz spożywanych pokarmów osoby dotknięte chorobą notują w nim występowanie reakcji alergicznych.
W celu dokładniejszego wyjaśnienia przyczyn występowania ewentualnej alergii pokarmowej lekarz przeprowadza testy skórne i testy krwi. Testy alergiczne z krwi pozwalają zmierzyć poziom przeciwciał, które mogą być w niej obecne. Testy skórne często przybierają formę testu punktowego. Lekarz prowokuje reakcję alergiczną poprzez najpierw nakłuwanie igłą danego pokarmu, a następnie nakłuwanie nią skóry pacjenta.
W ciężkich przypadkach diagnozę stawia się również za pomocą doustnej próby prowokacji (DPP, wywoływanie reakcji alergicznej poprzez spożywanie określonych pokarmów). Wymaga to systematycznego stosowania diety eliminacyjnej, jak również pobytu w placówce medycznej.
Diagnostyka alergii spowodowanych przez limfocyty T
Ponadto w przypadku podejrzenia alergii pokarmowych wywołanych przez limfocyty T lekarze często stosują testy skórne płatkowe. Za pomocą plastra nakładają na plecy pacjenta wyciągi z potencjalnie uczulających pokarmów.
Jak można leczyć alergie pokarmowe?
Leczenie alergii pokarmowych polega na unikaniu pokarmów, które wywołują alergię. Jest to szczególnie trudne, gdy spożywamy żywność produkowaną przemysłowo, ze względu na dużą ilość różnych substancji, które występują w przetworzonych produktach spożywczych.
Alergicy muszą zachować szczególną ostrożność podczas spożywania posiłków w stołówkach, restauracjach, ale także na prywatnych imprezach. Nawet bardzo małe ilości uczulających białek mogą u wielu osób wywołać poważne reakcje alergiczne.
Pacjentom z ciężkimi alergiami pokarmowymi zaleca się noszenie przy sobie przez cały czas specjalnego zestawu ratunkowego. Zapobiega on zagrażającym życiu powikłaniom w przypadku wystąpienia reakcji alergicznych i zwykle zawiera następujące leki:
- Lek przeciwhistaminowy w postaci tabletek, neutralizujący neuroprzekaźnik histaminę.
- Zastrzyk z adrenaliny, w celu zapobiegania niewydolności krążenia.
- Kortyzon w postaci czopków lub kropli w celu kontrolowania obrzęku i reakcji skórnych.
- Spray rozszerzający oskrzela w celu złagodzenia objawów oddechowych.
Pytania i odpowiedzi
Jaka jest różnica między alergią pokarmową a nietolerancją pokarmową?
W przeciwieństwie do innych nietolerancji pokarmowych, alergia pokarmowa nie jest spowodowana brakiem określonych enzymów trawiennych, ale chorobą autoimmunologiczną. Nietolerancje pokarmowe spowodowane brakiem enzymów występują na przykład w przypadku nietolerancji laktozy (cukru mlecznego) lub nietolerancji glutenu (celiakia).
Jak często w Polsce występują alergie pokarmowe?
Ta nadwrażliwość na pewne substancje w żywności jest szeroko rozpowszechniona. W naszym kraju choruje na nią od dwóch do trzech procent dorosłych i od czterech do sześciu procent dzieci.
Co to jest alergia pokarmowa związana z pyłkami roślin?
Ta alergia pokarmowa występuje u osób, które są uczulone na pyłki roślin. Reagują one alergicznie na białka zawarte w pokarmach, które są podobne do tych znajdujących się w pyłkach roślin. Do opisania tego zachowania układu odpornościowego powszechnie używa się terminu reakcja krzyżowa.
Źródła
- Pediatria. Podręcznik dla studentów” pod redakcją prof. dr hab. med. Krystyny Kubickiej i prof. dr hab. med. Wandy Kawalec, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999, 2003.
- Sicherer, Scott H. (2006). Understanding and Managing YourChild’s Food Allergy. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
- Nowak-Węgrzyn, A; Katz, Y; Mehr, SS; Koletzko, S (May 2015). „Non-IgE-mediated gastrointestinal foodallergy”. The Journal of Allergy and ClinicalImmunology. 135.
Przeczytaj także o: