Ból mięśni

Ból mięśni zazwyczaj występuje z powodu grypy, przeciążenia, nadmiernego rozciągania lub po intensywnym wysiłku fizycznym. Jednak ból mięśni może zwiastować również pierwszy lub najważniejszy objaw problemu ze zdrowiem, którego nie można lekceważyć.

Ból mięśni – przyczyny

Bóle mięśni, znane również jako mialgia, to powszechny problem, który może dotknąć ludzi w każdym wieku – zarówno tych zmagających się z różnymi schorzeniami, jak i zdrowych. Poprzez ten charakterystyczny objaw organizm sygnalizuje, że dzieje się z nim coś niepokojącego, chociaż nie zawsze groźnego. Skurcze mięśni mogą sugerować natomiast problemy zdrowotne lub niedobór witamin. Ból stawów i mięśni może towarzyszyć różnym chorobom, w tym m.in. związanym z układem kostno-stawowym i nerwowym, dlatego uważa się go za objaw niespecyficzny i często trudny do jednoznacznego zdiagnozowania.

Wśród przyczyn bólu mięśni i stawów należy wymienić najczęściej występujące:

• Przeciążenie mięśni – objawiające się bólem powysiłkowym, który występuje najczęściej w partiach mięśni, które były najbardziej zaangażowane w ćwiczenia. W wyniku nagromadzenia kwasu mlekowego w tkance mięśniowej tworzą się zakwasy. Zazwyczaj bóle te przechodzą samoistnie i wymagają czasowego odciążenia bolesnych partii mięśni. Jeśli ból pojawi się po pewnym czasie od wysiłku, mówimy o tzw. zespole opóźnionego bólu mięśniowego (zespół DOMS), który dotyka głównie osoby aktywne fizycznie.
• Infekcje wirusowe – charakterystyczny objaw to bóle mięśniowo-stawowe, które pojawiają się w przebiegu chorób wirusowych, takich jak grypa, przeziębienie, ospa wietrzna, różyczka oraz wirusowe zapalenie wątroby WZW typu A, B lub C. To zazwyczaj ból ogólny całego układu mięśniowego, który pojawia się podczas spoczynku. Bólowi towarzyszyć może gorączka, nadmierna potliwość, katar lub kaszel.
• Infekcje bakteryjne – przyczyną bólu mięśni może być zakażenie powierzchniowej warstwy skóry oraz tkanki podskórnej brudnymi przedmiotami, co może doprowadzić do zakażenia powięzi mięśnia. W przypadku infekcji bakteryjnych ból mięśni zazwyczaj ogranicza się do jednej grupy mięśniowej i pojawia się w stanie spoczynku. Bólowi towarzyszy obrzęk, zaczerwienienie i ocieplenie okolicy mięśnia dotkniętego stanem zapalnym.
• Urazy mechaniczne – urazy tkanki mięśniowej aktywują reakcję zapalną, której specyficznym objawem jest ból mięśnia, jego obrzęk oraz zaczerwienienie.
• Schorzenia reumatyczne – choroby reumatyczne, które powodują bóle mięśni i stawów, zalicza się osteoporozę, RZS, fibromialgię, zespoły bólowe kręgosłupowo-korzeniowe oraz zapalenia stawów w okolicach kręgosłupa.
• Choroby pasożytnicze, takie jak włośnica lub krętkowica.
• Borelioza – choroba ta często daje objawy grypopodobne, w tym bóle mięśni i stawów.
• Nadczynność i niedoczynność tarczycy, które wpływają na metabolizm kolagenu oraz mogą powodować zaburzenia w pracy układu mięśniowo-szkieletowego.
• Zespół przewlekłego zmęczenia, nerwica oraz nadmierny, długotrwały stres, które mogą wpływać negatywnie na układ nerwowy i mięśniowy.
• Nieprawidłowa postawa ciała podczas pracy w pozycji siedzącej, co może prowadzić do przeciążenia mięśni i stawów.

Ból mięśni – choroby

W wielu chorobach ból mięśni jest jednym z głównych objawów. Choroby, w których ten symptom występuje szczególnie często to:

1. Polimialgia reumatyczna to choroba zapalna z grupy chorób tkanki łącznej, która dotyka głównie osoby starsze. Przyczyną jej rozwoju są najczęściej zakażenia wirusowe oraz nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne. Charakterystyczne objawy to sztywność karku, obręczy biodrowej i obręczy barkowej. Leczenie choroby polega przede wszystkim na podawaniu glikokortykosteroidów oraz zaleca się udział w rehabilitacji.
2. Fibromialgia to przewlekła choroba reumatyczna tkanek miękkich, której przyczyny powstawania wciąż nie są do końca poznane. Jednym z potencjalnych czynników ryzyka jest zaburzone przewodnictwo nerwowe. Charakterystyczne objawy to bóle mięśni i pojawienie się miejsc wrażliwych na dotyk, a także problemy ze snem. Leczenie tej choroby polega na łagodzeniu objawów.
3. Zapalenie mięśni to choroba, która objawia się zespołem objawów powodujących uszkodzenie komórek mięśniowych. Powodują je przede wszystkim procesy autoimmunologiczne, ale także przebyte infekcje wirusowe lub powikłania zakażeń bakteryjnych. Chory odczuwa ogólne osłabienie, nadwrażliwość dotykową, ma podwyższoną temperaturę i opuchliznę. Leczenie choroby polega przede wszystkim na łagodzeniu objawów oraz stosowaniu rehabilitacji w przypadku łagodnego przebiegu choroby.
4. Reumatoidalne zapalenie stawów: choroba autoimmunologiczna i zapalna, w której układ odpornościowy atakuje zdrowe komórki, co powoduje stan zapalny w wielu stawach, takich jak nadgarstki, kolana i stawy dłoni. Choroba jest wynikiem nieprawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Chorzy odczuwają ból, obrzęk i sztywność w stawach. Leczenie jest długotrwałe i wymaga stosowania silnych środków przeciwbólowych.

Ból mięśni a siedzący tryb życia

Pracownicy biurowi, którzy spędzają większość czasu w pozycji siedzącej, są szczególnie narażeni na bóle mięśniowe w różnych częściach ciała. Statystyki pokazują, że aż 80% pracowników biurowych cierpi na ból dolnej części kręgosłupa, spowodowany wzrostem napięcia mięśniowo-powięziowego. Choć najczęściej dolegliwości bólowe dotyczą okolic pleców, coraz więcej pracowników biurowych boryka się także z innymi przypadłościami, takimi jak:

• ból mięśni szyi, który może prowadzić do zespołu górnego skrzyżowania i jest związany z nadmiernym lub nieprawidłowym wykorzystaniem mięśni w okolicy szyjno-piersiowej;
• ból mięśni barku i karku, który może skutkować zmianami zwyrodnieniowymi w obręczy barkowej;
• ból mięśni rąk, który u pracowników biurowych często wiąże się z zaburzeniami neurologicznymi, takimi jak zespół cieśni nadgarstka.

Aby uniknąć tych dolegliwości, zaleca się zmianę pozycji ciała, regularne przerwy w pracy, wykonywanie ćwiczeń rozciągających oraz stosowanie ergonomicznego sprzętu biurowego. W przypadku dolegliwości bólowych należy skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą, którzy pomogą dobrać odpowiednie metody leczenia i profilaktyki.

Ból mięśni bez przyczyny

Jeśli odczuwasz ból mięśni bez wcześniejszego urazu lub intensywnego treningu, warto dokładnie obserwować swoje ciało, aby zauważyć czy nie pojawiają się inne objawy. Ból mięśni może być objawem infekcji wirusowej w początkowej fazie choroby. Na początku ból mięśni może wystąpić samodzielnie, po czym towarzyszy mu pojawienie się innych symptomów, a kończy się razem z chorobą. Jeśli jednak infekcja minie, a ból mięśni pozostanie, konieczna jest dalsza diagnostyka.

Osoby z przewlekłymi bólami mięśni zazwyczaj kierowane są do specjalistów takich jak ortopedzi, neurologowie czy reumatolodzy. Na podstawie dokładnego opisu objawów oraz wykonania wielu badań, w tym badań krwi czy elektrofizjologicznych, ustalają, czy ból jest wynikiem choroby mięśniowej lub innej, a następnie diagnozują i dobierają odpowiednie leczenie.

Diagnostyka przyczyny bólu mięśni może być trudna, nawet dla specjalisty neurologa czy reumatologa. W codziennym życiu ból może mieć charakter łagodny i fizjologiczny, jak to zdarza się po intensywnym wysiłku fizycznym. W takim przypadku nie jest konieczne szukanie pomocy medycznej. Ból można również wywołać w sposób doświadczalny, na przykład wskutek ekspozycji na wysiłek fizyczny połączony z jednoczesnym niedokrwieniem. Ból często jest również wynikiem choroby, jak to ma miejsce w przypadku reumatyzmu. Istnieje też grupa bólów mięśni bez ustalonej przyczyny, nazywanych bólami samoistnymi lub pierwotnymi. Do nich należą między innymi zespół fibromialgii, zespół bólu mięśniowo-powięziowego oraz uogólniony ból mięśniowy w zespole przewlekłego zmęczenia.

Ból mięśni – diagnostyka

Bóle mięśni i stawów oraz stan zapalny organizmu mogą powodować różnego rodzaju choroby. Aby postawić trafną diagnozę, lekarz musi przeprowadzić z pacjentem szczegółowy wywiad, pytając o kwestie mające kluczowe znaczenie dla bólu. Sposób leczenia bólu i zapobieganie jego postępowi będzie zależał od różnych czynników, takich jak czas trwania bólu, związek z wysiłkiem fizycznym, przyjmowane leki, rodzaj bólu (tępy czy nagły i ostry) oraz towarzyszące objawy.

Leczenie bólu mięśni

W celu złagodzenia lub całkowitego wyeliminowania bólu mięśni, konieczne jest określenie źródła problemu. Tylko wtedy jesteśmy w stanie wdrożyć odpowiednie metody leczenia. Istnieją kilka sprawdzonych metod, które pomagają łagodzić ból mięśni i stawów w różnym stopniu.

W przypadku urazu mechanicznego, popularnym sposobem łagodzenia bólu mięśni jest stosowanie chłodnych okładów lub cieplejszych kompresów. Z kolei, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) takie jak ibuprofen, naproksen, diklofenak lub kwas acetylosalicylowy są skuteczne w łagodzeniu bólu mięśni i są dostępne w postaci doustnej lub miejscowej (w postaci maści, żeli lub plastrów).

Jeśli ból mięśni trwa dłużej niż 7 dni lub pojawia się bez przyczyny, należy skontaktować się z lekarzem, który na podstawie badania fizykalnego i wywiadu z pacjentem ustali źródło bólu.

W większości przypadków nawracające bóle mięśni można zapobiec, przestrzegając kilku ważnych zasad. Regularnaaktywność fizyczna, taka jak pływanie, spacery lub jazda na rowerze, może pomóc w odciążeniu mięśni pleców i stawów. Właściwie zbilansowana dieta, która dostarcza organizmowi niezbędnych witamin i minerałów, również jest ważna. Aby cieszyć się dobrym zdrowiem, należy dbać o stałe nawodnienie organizmu i unikać sytuacji stresujących, które mogą prowadzić do reakcji bólowych w różnych częściach ciała.

Przeczytaj także o:

Ból karku – przyczyny i leczenie bólu karku.

Zwolnienie lekarskie – jak uzyskać L4 przez internet?