Ból z tyłu głowy
Ból głowy jest powszechnym problemem, który dotyka większości ludzi. Może mieć różne formy - pulsujący bądź ściskający; przyczyny oraz lokalizację. Często spotykanym rodzajem bólu głowy jest ból z tyłu głowy, który może być spowodowany przez różne choroby. Bywa niegroźny i ignorowany, jednak czasem może wskazywać na poważne dolegliwości. Co może zwiastować ból głowy z tyłu? W jaki sposób można go diagnozować i leczyć?
Rodzaje bólu głowy
Bóle głowy dzielą się na dwie kategorie: pierwotne (samoistne) i wtórne (związane z innymi chorobami). Bóle pierwotne występują częściej i obejmują migreny, bóle klasterowe oraz bóle napięciowe. Bóle wtórne natomiast są spowodowane przez urazy, infekcje, zaburzenia naczyniowe lub długotrwałe stosowanie niektórych leków.
Najczęściej spotykane rodzaje pierwotnych bólów głowy to:
- Migreny, których przyczyna jest nieznana. Ból głowy jest jednostronny i pulsujący, a także może być towarzyszyć mu nadwrażliwość na światło, zapachy i dźwięki. W niektórych przypadkach, migrena może być poprzedzona aurą, charakteryzującą się ubytkami w polu widzenia i mroczkami przed oczami;
- Bóle klasterowe, których przyczyna jest nieznana. Są to silne bóle, które występują najczęściej w okolicy skroni, oczodołów i czoła. Mogą być też towarzyszyć łzawienie, zaczerwienienie spojówek i obrzęk powieki. Ból trwa nawet kilka godzin i najczęściej pojawia się w nocy;
- Bóle napięciowe, które najczęściej występują u młodych kobiet między 25 a 35 rokiem życia. Ich obraz kliniczny i nasilenie może się różnić, a ich przyczyny są złożone i związane zarówno z czynnikami fizjologicznymi, jak i psychologicznymi i społecznymi.
Ból głowy może być podzielony ze względu na jego lokalizację na:
- Ból z tyłu głowy, który często wynika z nadciśnienia tętniczego oraz przeciążenia odcinka szyjnego kręgosłupa.
- Ból z przodu głowy, który najczęściej jest efektem migren i napięciowych bólów głowy, a także może sygnalizować zapalenie zatok obocznych nosa.
- Jednostronny ból głowy z lewej lub prawej strony, który w większości przypadków jest związany z migreną lub napadem klasterowym.
- Ból skroniowy, który może mieć wiele przyczyn, w tym infekcje wirusowe i bakteryjne, choroby naczyń krwionośnych, guzy mózgu, migreny i napięciowe bóle głowy.
Przyczyny bólu głowy
Ból głowy z tyłu może mieć różne źródła. Wśród najbardziej powszechnych przyczyn wymienia się:
- Nadciśnienie tętnicze, czyli podwyższone ciśnienie krwi, które może objawiać się jako ból głowy;
- Zapalenie ucha środkowego, czyli stan zapalny obejmujący błonę śluzową ucha i części w obrębie ucha środkowego;
- Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, czyli schorzenie dotyczące opon mózgowo-rdzeniowych znajdujących się w obrębie mózgu i rdzenia kręgowego;
- Urazy głowy, które mogą być powodowane przez wypadki komunikacyjne, upadki lub uderzenia;
- Chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa, czyli schorzenie powodujące nieodwracalne zmiany w kręgosłupie;
- Krwotok podpajęczynówkowy, czyli przedostawanie się krwi do przestrzeni między oponą pajęczą i miękką;
- Guzy mózgu, czyli nowotwory zlokalizowane w dolnej części czaszki, które mogą powodować silny ból potylicy;
- Częste migreny, czyli napadowe bóle głowy, które czasami są towarzyszone przez dodatkowe objawy;
- Stresujący tryb życia, który może powodować ból głowy z tyłu nad karkiem w wyniku długotrwałego stresu lub pojedynczego epizodu stresowego;
- Palenie papierosów, nadużywanie alkoholu oraz niektórych leków, a także intensywne emocje spowodowane przez silne bodźce zewnętrzne;
- Przeziębienie, angina, grypa i inne choroby zakaźne.
Ból głowy może być również skutkiem nadużywania alkoholu.
Ból z tyłu głowy a niedobór witamin
Dieta nieodpowiednia i uboga w składniki odżywcze może być przyczyną występowania bólów głowy, w tym z tyłu głowy. Brak witamin takich jak B6, B12 i kwasu foliowego sprzyja tego typu dolegliwościom. Niedobór witamin objawia się też kłopotami z koncentracją oraz ciągłym zmęczeniem. Natomiast niski poziom witaminy D może prowadzić do nasilonych migren.
Aby złagodzić takie problemy zdrowotne, warto wprowadzić do swojej diety produkty bogate w te minerały i witaminy, lub przyjmować suplementy. W przypadku witaminy D najlepiej stosować ją w formie suplementów, gdyż jej źródłem jest biosynteza w skórze pod wpływem promieni słonecznych. Niestety, położenie geograficzne Polski ma znaczący wpływ na jej niedobór. Aby ustalić przyczyny tego typu problemów zdrowotnych, należy wykonać podstawowe badania, takie jak morfologia, a następnie skonsultować się z lekarzem w celu oceny źródła problemu.
Ból z tyłu głowy – objawy współtowarzyszące
Jeśli oprócz bólu głowy pojawiają się dodatkowe objawy, to może to wskazywać na konkretną przyczynę i nie zawsze będzie to oznaczać ból głowy pierwotny. Oto lista najczęstszych objawów towarzyszących bólowi szyi i głowy z tyłu:
- Światłowstręt – jest to zwiększona wrażliwość na światło i może sugerować rozwijającą się migrenę lub zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, co wymaga pilnej opieki medycznej.
- Sztywność karku – może być objawem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.
- Nudności i wymioty – uciążliwy ból głowy i karku, którym towarzyszą nudności i wymioty, może być objawem różnych chorób, takich jak migrena, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, niedociśnienie wewnątrzczaszkowe lub guz mózgu.
- Podwójne widzenie /zaburzenia widzenia – silny ból głowy i szyi, któremu towarzyszy podwójne widzenie, może być objawem zatrucia lub guza mózgu.
- Szum i ból uszu – tego typu objawy czasami pojawiają się przy migrenie, niedociśnieniu wewnątrzczaszkowym lub zapaleniu ucha.
- Zawroty głowy.
Ból z tyłu głowy z prawej strony i z lewej strony
Pacjenci mogą skarżyć się na bóle z tyłu głowy zarówno po prawej, jak i po lewej stronie. Ból z tyłu głowy po prawej stronie może mieć wiele przyczyn, takich jak migrena, zespół Readera (zespół paratrigeminalny), neuralgia nerwów czaszkowych, zapalenie zatok i zapalenie tętnicy skroniowej. Z kolei ból z tyłu głowy po lewej stronie może być spowodowany nadciśnieniem tętniczym, neuralgią nerwu trójdzielnego i przemęczeniem.
Inne objawy towarzyszące bólom głowy to podwyższona temperatura ciała, zaburzenia orientacji, zawroty głowy, trudności z mówieniem, osłabienie i sztywność karku. W przypadku nasilonych objawów, takich jak otępienie czy kaszel, zaleca się wizytę u specjalisty.
Ból z tyłu głowy u kobiet w ciąży
Na bóle z tyłu głowy często skarżą się kobiety w ciąży. Mogą być one spowodowane zmianami hormonalnymi, które występują w pierwszym trymestrze ciąży. Nadciśnienie tętnicze jest kolejną przyczyną, która może być niebezpieczna dla ciężarnych i pojawiać się u kobiet, które wcześniej nie miały z tym problemu.
Bóle w okolicach potylicy u ciężarnych mogą być również związane z gestozą, czyli zatruciem ciążowym. Gestoza objawia się również zatrzymywaniem wody w organizmie kobiety, obrzękami i białkomoczem.
Ból z tyłu głowy u dzieci
Bóle z tyłu głowy u dzieci są wynikiem wielu czynników, w tym infekcji, zapalenia uszu, powiększenia węzłów chłonnych i innych. Niektóre z tych czynników są podobne do tych, które występują u dorosłych. Jednak najbardziej niebezpieczne przyczyny takiego bólu u dzieci to zapalenie opon mózgowych i guzy mózgu, które wymagają natychmiastowej interwencji lekarskiej. Rodzice powinni być bardzo czujni i reagować natychmiast, gdy tylko zauważą u swoich dzieci niepokojące objawy.
Ból z tyłu głowy – diagnostyka
Diagnoza bólu głowy pojawiającego się z tyłu, zarówno w ciągu dnia jak i w nocy, jest zadaniem specjalisty chorób układu nerwowego, czyli neurologa. Proces diagnostyczny zaczyna się od przeprowadzenia wywiadu, podczas którego lekarz zbiera informacje na temat okoliczności wystąpienia bólu, jego nasilenia, jego charakteru, leków przyjmowanych przez pacjenta i innych chorób, na które cierpi. Po wywiadzie następuje badanie fizykalne.
W zależności od podejrzewanej przyczyny bólu, lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak badania laboratoryjne krwi, badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny, a także inne badania, takie jak badanie płynu mózgowo-rdzeniowego czy badanie EEG.
Ból z tyłu głowy – leczenie
Diagnostyka i leczenie bólu z tyłu głowy opierają się na indywidualnym podejściu do każdego pacjenta i są uzależnione od jego diagnozy. Lekarz dobiera odpowiednie leczenie w zależności od zdiagnozowanej przyczyny bólu, która może być związana z infekcją, chorobą nowotworową, chorobami neurologicznymi czy zwyrodnieniem kręgosłupa.
W przypadku infekcji, pacjent może otrzymać leki przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe lub przeciwgrzybicze. W przypadku guza mózgu, konieczna może być operacja, a także chemioterapia lub radioterapia. W przypadku bólu z tyłu głowy związanego z chorobami neurologicznymi, lekarz może przepisać pacjentowi leki przeciwdepresyjne lub przeciwlękowe. W przypadku choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, pacjent może wymagać operacji oraz dodatkowej rehabilitacji.
Niezależnie od rodzaju leczenia, ważne jest, aby pacjent był na bieżąco informowany o swoim stanie zdrowia i postępach leczenia.
Domowe sposoby na ból z tyłu głowy
Ból za uchem i ucisk w okolicach potylicy to dolegliwości, których źródła mogą być różne. W przypadku, gdy objawy nie są zbyt nasilone i nie towarzyszą im dodatkowe niepokojące symptomy, można spróbować zastosować niefarmakologiczne metody leczenia. W bólu głowy związanym z napięciem mięśni karku może pomóc odpoczynek, sen lub ciepła kąpiel, a także dbanie o odpowiednie nawodnienie i odżywienie. Masaż może także okazać się skuteczny w łagodzeniu kłującego bólu w potylicy.
Jeśli ból jest nasilony i nie ustępuje, należy sięgnąć po leki przeciwbólowe, takie jak ibuprofen lub paracetamol. Należy jednak pamiętać, że w przypadku nasilonego bólu, jego długotrwałego występowania lub pojawienia się innych niepokojących objawów, nie należy odkładać wizyty u lekarza i liczyć tylko na domowe sposoby łagodzenia dolegliwości.
Co robić w przypadku powtarzającego się bólu z tyłu głowy?
Jeżeli bóle głowy, takie jak pulsujący ból z lewej strony, ból z prawej strony czy ból szyi z tyłu głowy powtarzają się, nie powinno się tego bagatelizować. W takich przypadkach najlepiej udać się do lekarza rodzinnego, który może wystawić skierowanie do innego specjalisty, takiego jak neurolog, jeśli będzie to konieczne. Jeśli doświadczasz silnego bólu głowy po raz pierwszy, a dodatkowo odczuwasz takie objawy jak nadwrażliwość na światło czy sztywność karku, również należy skonsultować się z lekarzem.” Pamiętaj, że bóle głowy, szczególnie jeśli są intensywne i niepokojące, mogą być objawem poważnej choroby, dlatego warto skontrolować je u lekarza.
Przeczytaj także o:
W tym artykule poruszamy zagadnienia dotyczące:
- bol glowy z tylu po prawej
- ból z tyłu głowy przy dotyku
- co oznacza ból głowy z tyłu
- napięciowy ból głowy
- tylnej części głowy
- bólem głowy