Cholesterol całkowity norma
Czym jest cholesterol?
Cholesterol jest substancją tłuszczową niezbędną do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Cholesterol to dokładniej alkohol steroidowy. Związek ten w naturalny sposób występuje w każdej komórce naszego ciała.
Funkcje cholesterolu w organizmie i profil lipidowy
Cholesterol pełni wiele istotnych funkcji w organizmie. Oto kilka z nich:
- Składnik błon komórkowych: Cholesterol jest niezbędnym składnikiem błon komórkowych. Pomaga utrzymać odpowiednią płynność i elastyczność błony, co jest istotne dla prawidłowego funkcjonowania komórek.
- Prekursor hormonów steroidowych: Cholesterol jest wykorzystywany do produkcji hormonów steroidowych, takich jak kortyzol, aldosteron i hormony płciowe (estrogeny, progesteron i testosteron). Te hormony odgrywają istotną rolę w regulacji wielu procesów w organizmie.
- Synteza witaminy D: Cholesterol jest niezbędny do syntezy witaminy D w skórze w odpowiedzi na ekspozycję na promieniowanie słoneczne. Witamina D odgrywa ważną rolę w regulacji wchłaniania wapnia i fosforu, co wpływa na zdrowie kości.
- Produkcja żółci: Cholesterol jest wytwarzany w wątrobie i wydzielany do żółci. Żółć jest potrzebna do trawienia tłuszczów, a także do wchłaniania niektórych witamin (takich jak witamina K) i kwasów tłuszczowych.
HDL i LDL – dobry i zły cholesterol
Cholesterol całkowity to suma dwóch głównych frakcji cholesterolu, które są mierzone w badaniu lipidogramu (profilu lipidowego):
- Cholesterol LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości) – często nazywany „złym” cholesterolem, ponieważ jego wysokie stężenie wiąże się z zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. LDL transportuje cholesterol z wątroby do tkanek, gdzie może się odkładać w naczyniach krwionośnych, tworząc płytki miażdżycowe.
- Cholesterol HDL (lipoproteiny o dużej gęstości) – często nazywany „dobrym” cholesterolem, ponieważ działa ochronnie przed chorobami sercowo-naczyniowymi. HDL usuwa nadmiar cholesterolu z tkanek i naczyń krwionośnych, przekazując go z powrotem do wątroby, gdzie jest przetwarzany i wydalany z organizmu.
Normy cholesterolu – ile wynoszą?
Norma stężenia cholesterolu całkowitego, HDL, LDL i stężenie trójglicerydów, dla pacjentów zdrowych:
- prawidłowy poziom cholesterolu całkowitego: 3,0 – 4,9 mmol/l czyli 114–190 mg dl
- cholesterol HDL:
- kobiety > 1,3 mmol/l czyli 50 mg/dl
- mężczyźni > 1,0 mmol/l czyli 40 mg/dl
- prawidłowy poziom cholesterolu LDL: < 3,0 mmol/l czyli 115 mg/dl dla osób zdrowych, mających małe ryzyko chorób sercowo-naczyniowych
- trójglicerydy: < 1,7 mmol/l czyli 150 mg/dl na czczo lub < 2,0 mmol/l 175 mg/dl po posiłku.
Wysoki cholesterol – możliwe przyczyny
Wysoki poziom cholesterolu we krwi może mieć różne przyczyny, zarówno genetyczne, jak i związane ze stylem życia. Oto kilka czynników, które mogą przyczyniać się do podwyższonego poziomu cholesterolu:
- Dieta bogata w tłuszcze nasycone i cholesterol,
- Otyłość: Nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie, zwłaszcza w okolicach brzucha, może wpływać na podwyższenie cholesterolu. Otyłość jest również związana z obniżonym poziomem cholesterolu HDL (dobry cholesterol).
- Brak aktywności fizycznej: Brak regularnej aktywności fizycznej może przyczynić się do wzrostu cholesterolu LDL (zły cholesterol) i obniżenia cholesterolu HDL (dobry cholesterol).
- Palenie papierosów: Palenie papierosów ma negatywny wpływ na profil lipidowy, zwiększając poziom cholesterolu LDL i obniżając poziom cholesterolu HDL.
- Genetyka: Czynniki genetyczne mogą wpływać na metabolizm cholesterolu i predyspozycję do wysokiego poziomu cholesterolu.
- Inne czynniki medyczne: Niektóre choroby i stany, takie jak cukrzyca, choroba wątroby, nerek lub tarczycy, a także niektóre leki, mogą wpływać na poziom cholesterolu we krwi.
Ważne jest, aby pamiętać, że podwyższony poziom cholesterolu może być również związany z innymi czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, takimi jak wysokie ciśnienie krwi, cukrzyca i otyłość.
Wysoki poziom cholesterolu – objawy i skutki
Tak naprawdę podwyższony cholesterol nie będzie się objawiał niczym szczególnym. Najczęściej nieprawidłowości wykrywane są w rutynowych badaniach profilaktycznych. Fakt, że nie odczujesz, gdy coś złego dzieje się z Twoim cholesterolem powinien być motywacją do wprowadzenia regularnych badań cholesterolu.
Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne zaleca rutynowe sprawdzenia stężenia cholesterolu w grupach osób z chorobami współistniejącymi, w tym otyłością, u osób palących, a także osób, u których w rodzinie występują choroby serca, nadciśnienie tętnicze lub podwyższony cholesterol.
Oto kilka potencjalnych objawów wysokiego poziomu cholesterolu:
- Zwapnienie tętnic (miażdżyca): Wysoki poziom cholesterolu może prowadzić do gromadzenia się płytek cholesterolowych wewnątrz naczyń krwionośnych, co powoduje ich zwężenie i utrudnienie przepływu krwi i może prowadzić do udaru mózgu
- Nadmiar cholesterolu może przyczyniać się do tworzenia się kamieni żółciowych w pęcherzyku żółciowym, co może prowadzić do bólu brzucha, nudności, wymiotów i innych objawów związanych z zaburzeniami układu pokarmowego.
- Ksantelazmy: Są to żółtawe złogi tłuszczu, które mogą występować wokół oczu lub innych części ciała.
- Plamy żółte na skórze.
Jakie są sposoby na obniżenie cholesterolu?
W leczeniu wysokiego poziomu cholesterolu stosuje się następujące leki obniżające cholesterol:
- statyny
- ezetymib
- inhibitory PCSK9
- żywice jonowymienne
- kwas bempediowy
- lomitapid
Dieta antycholesterolowa – co jeść, aby obniżyć cholesterol we krwi?
Dieta antycholesterolowa powinna składać się z produktów, które pomagają zadbać o niski poziom cholesterolu we krwi. Oto kilka zasad, które warto przestrzegać:
- Unikaj spożywania dużych ilości tłuszczów nasyconych i trans, które zwiększają poziom „złego” cholesterolu LDL.
- Spożywaj więcej błonnika, który ma wpływ na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi.
- Spożywaj tłuszcze jednonienasycone i wielonienasycone, które pomagają zmniejszyć poziom „złego” cholesterolu LDL i zwiększyć poziom „dobrego” cholesterolu HDL.
- Spożywaj produkty bogate w omega-3, które również pomagają zmniejszyć poziom „złego” cholesterolu LDL i zwiększyć poziom „dobrego” cholesterolu HDL.
- Unikaj produktów wysokoprzetworzonych i bogatych w cukier, które zwiększają poziom „złego” cholesterolu LDL i obniżają poziom „dobrego” cholesterolu HDL.
Przeczytaj także o: