Choroby weneryczne
Czym są choroby weneryczne?
Choroby weneryczne to przestarzała nazwa schorzeń zakaźnych, w których do transmisji patogenu odpowiedzialnego za wystąpienie objawów dochodzi na drodze kontaktów seksualnych. Od lat stosuje się w odniesieniu do nich nazwę choroby przenoszone drogą płciową.
Rodzaje chorób przenoszonych drogą płciową
Do najczęściej występujących schorzeń przenoszonych drogą płciową należą:
- zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego,
- chlamydioza,
- rzeżączka,
- kiła,
- opryszczka narządów płciowych,
- zakażenie HIV.
Dotyczą one szczególnie osób pomiędzy 15. a 50. rokiem życia, ale bywają diagnozowane u pacjentów w każdym wieku, także u niemowląt.
Nieleczone mogą prowadzić do niepłodności, rozwoju raka, a w skrajnych wypadkach nawet do śmierci chorego.
Uważa się, że na choroby przenoszone drogą płciową są szczególnie narażone osoby po przebyciu podobnych zakażeń, utrzymujące kontakty seksualne bez użycia barierowych środków antykoncepcyjnych z wieloma partnerami.
Udowodniono, iż zabieg obrzezania zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób przenoszonych drogą płciową u mężczyzn nawet o 50–60%.
Najczęściej występujące choroby przenoszone drogą płciową oraz objawy chorób wenerycznych
Część zakażeń będących przyczyną chorób przenoszonych drogą płciową jest wyleczalna (np. chlamydioza, rzeżączka, rzęsistkowica), inne wymagają terapii, ale nie jest możliwe wyeliminowanie czynnika etiologicznego (zakażenie HIV, HPV, wirusem opryszczki – HSV). Do zakażenia dochodzi w trakcie stosunku płciowego. Ponieważ wirus ulega przeniesieniu w wyniku kontaktu bezpośredniego ze skórą do infekcji może dojść w wyniku różnych praktyk seksualnych.
Najczęściej występujące choroby weneryczne:
Wrzód miękki
Wrzód miękki jest schorzeniem, za którego wystąpienie odpowiada Gram-ujemna bakteria Objawia się obecnością pojedynczego wrzodu lub mnogich bolesnych owrzodzeń w okolicy prącia u mężczyzn lub warg sromowych u kobiet. Nieleczony wrzód istotnie zwiększa ryzyko zakażenia HIV. Wymaga leczenia antybiotykami obojga partnerów.
Chlamydioza
Chlamydioza jest wywołana infekcją Gram-ujemną bakteria Chlamydia trachomatisi jest prawdopodobnie najczęstszą wyleczalną chorobą przenoszoną drogą płciową. Zakażenie u mężczyzn powoduje nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej, a u kobiet może powodować zapalenie narządów miednicy mniejszej i być powodem niepłodności.
Opryszczka narządów płciowych
Czynnikiem odpowiadającym za wystąpienie tego schorzenia jest wirus opryszczki zwykłej. Przed pojawieniem się wykwitów w miejscu zakażenia (pęcherzyków, nadżerek) chorzy mogą odczuwać miejscowe pieczenie lub ból. Infekcji mogą towarzyszyć objawy ogólne – gorączka, bóle mięśni i stawów lub powiększenie węzłów chłonnych. Po pewnym czasie wykwity goją się i nie pozostawiają blizn, ale może dojść do ponownego wysiewu zmian.
Rzeżączka
Rzeżączka to choroba wywoływana przez dwoinkę rzeżączki. U mężczyzn jest przyczyną zapalenia cewki moczowej, u kobiet zaś może spowodować zapalenie kanału szyjki macicy z obecnością upławów i bólu podbrzusza. Zakażenie dziecka podczas porodu przez chorą matkę jest przyczyną rzeżączkowego zapalenia spojówek.
Rzęsistkowica
Rzęsistkowica to schorzenie spowodowane zarażeniem pierwotniakiem – rzęsistkiem pochwowym. U części kobiet infekcja przebiega bezobjawowo, u innych obecne mogą być żółtozielone upławy o nieprzyjemnym, charakterystycznym zapachu. U mężczyzn może być przyczyną zapalenia cewki moczowej. Nieleczona rzęsistkowica może prowadzić do niepłodności u kobiet.
Zakażenie HIV
Zakażenie ludzkim wirusem nabytego niedoboru odporności (HIV) prowadzi do wystąpienia ostrej choroby retrowirusowej przebiegiem przypominającej grypę. Po ustąpieniu objawów nosiciel zwykle nie odczuwa żadnych niepokojących symptomów nawet przez wiele lat. W tym czasie zmniejszeniu ulega liczba komórek odpornościowych, co prowadzi nieuchronnie do rozwoju zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS).
Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego
Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) może być przyczyną wystąpienia kłykcin kończystych lub nowotworów złośliwych, choroba wywoływana jest przez wirus brodawczaka ludzkiego ( HPV ). Od niedawna dostępne jest szczepienie ochronne przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego.
Kiła
Kiła wywołana jest przez krętka bladego. W pierwszym okresie choroby pojawia się niebolesne owrzodzenie w miejscu wniknięcia bakterii do organizmu. Nieleczone zakażenie może prowadzić do zajęcia procesem chorobowym skóry, błon śluzowych, układu nerwowego, a nawet serca.
Diagnostyka chorób wenerycznych
Istnieją różne metody diagnostyczne chorób wenerycznych przenoszonych droga płciową w zależności od patogenu, który powoduje daną jednostkę chorobową.
Do badania pobrane mogą zostać: krew, wymazy ze zmiany na skórze, wymazy błony śluzowej narządów płciowych, wydzieliny oraz wycinki ze zmian.
Do wykrycia danego patogenu stosowane są różne metody:
- badania serologiczne – badania, które wykrywają we krwi przeciwciała przeciwko danym drobnoustrojom lub ich antygeny,
- badania molekularne na materiał genetyczny, głównie PCR, z różnych materiałów, takich jak np. wydzielina z błony śluzowej, krew,
- hodowle drobnoustrojów,
- badania histopatologiczne, np. przy nieprawidłowym wyniku cytologii,
- testy enzymatyczne,
- testy mikroskopowe.
Leczenie chorób wenerycznych
Najczęściej występujące choroby weneryczne leczy się za pomocą antybiotykoterapii. Zwykle wystarczy tylko jedna dawka, jednak ostateczna decyzja o zastosowanym leczeniu spoczywa w gestii lekarza. W razie konieczności może on wydłużyć okres leczenia, co ma często miejsce podczas trudności z określeniem momentu zakażenia kiłą. Istotne jest, aby postępować zgodnie ze wskazaniami, ponieważ zaniechania poprawiają odporność bakterii na stosowane leki.
Nieuleczalne choroby weneryczne to opryszczka, a także zakażenie wirusem HIV czy HPV. Współczesna medycyna nie zna metody, która pozwoliłaby uzyskać pełne wyleczenie. Stosowane są leki, które pozwalają na złagodzenie objawów i skutków chorób. Jednocześnie mogą także wydłużyć życie.
Przebieg leczenia tych chorób jest zależny od rodzaju wirusa. Osoby zakażone wirusem HIV powinny podlegać pod opiekę właściwego Ośrodka Referencyjnego, który oferuje darmowe leczenie dla wszystkich, nawet dla osób nieposiadających ubezpieczenia. Takie leczenie jest możliwe w przypadku rzeżączki oraz zakażenia Chlamydia trachomatis.
Ochrona przed chorobami wenerycznymi
Najprostszą i zarazem najskuteczniejszą metodą ochrony jest nieuszkodzona i poprawnie założona prezerwatywa.
Aby skutecznie ochronić się przed zakażeniem, należy jej używać podczas każdego rodzaju stosunku, zarówno w przypadku par hetero- jak i homoseksualnych.
Szczepienia są obecnie najskuteczniejszą formą zapobiegania wielu chorobom, także tym przenoszonym drogą płciową. Obecnie można się zaszczepić na choroby weneryczne, jak: HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, WZW B (wirusowe zapalenie wątroby typu B).
Przeczytaj także o: