Chrzęstniak – co to za rodzaj guza? Czy jest złośliwy?
Wyobraź sobie, że w twoim ciele rośnie mały, chrząstkowy twór, który stworzony jest z tej samej tkanki, którą tworzą stawy. Brzmi groźnie? Niekoniecznie! Chrzęstniak, choć nazwa może budzić niepokój, to zazwyczaj łagodny nowotwór, który pojawia się u młodych dorosłych. Dowiedz się, czym jest chrzęstniak, jak go rozpoznać i jakie niesie ze sobą konsekwencje.
Chrzęstniak – co to za guz?
Chrzęstniak należy do nowotworów kości zbudowanych z tkanki chrzęstnej szklistej. Tkanka ta buduje m.in. powierzchnie stawów, umożliwiając płynność ruchów oraz amortyzację obciążeń. Chrzęstniaki mogą rozwijać się w różnych częściach ciała, najczęściej w:
- Kościach długich – np. w kości udowej, kości ramiennej czy piszczelowej. Mogą być zlokalizowane wewnątrz kości (chrzęstniaki śródkostne) lub na zewnętrznej stronie kości (chrzęstniaki przykostne). Chrzęstniaki zlokalizowane na zewnątrz kości zwykle są prostsze do usunięcia.
- Tkanach miękkich – chrzęstniak tkanek miękkich pojawia się poza kośćmi, najczęściej w okolicach stawów, ścięgien i więzadeł. Chrzęstniaki tkanek miękkich są rzadziej spotykane.
Diagnoza chrzęstniaka
Diagnoza chrzęstniaka często stawiana jest przypadkowo, podczas badań obrazowych wykonywanych z innego powodu.
Do najczęściej stosowanych metod diagnostycznych należą:
- Zdjęcie RTG – pozwala ocenić strukturę kości i wykryć obecność zmian.
- Tomografia komputerowa (TK) – dostarcza bardziej szczegółowego obrazu kości i tkanek miękkich.
- Rezonans magnetyczny (MR) – umożliwia dokładną ocenę tkanek miękkich i chrząstki.
- Badanie histopatologiczne – polega na pobraniu niewielkiego fragmentu guza i badaniu go pod mikroskopem. To badanie pozwala ostatecznie potwierdzić diagnozę i określić rodzaj chrzęstniaka. Dzięki przeprowadzeniu badania histopatologicznego wiadomo, że chrzęstniak nie jest złośliwy, jaki jest jego rodzaj. Na tej podstawie można zaplanować leczenie.
Leczenie chrzęstniaków
Leczenie chrzęstniaka zależy od wielu czynników, takich jak lokalizacja guza, jego rodzaj oraz wiek i stan ogólny pacjenta. Wiele chrzęstniaków nie wymaga leczenia. U niektórych pacjentów jednak guz lokuje się w miejscu, w którym utrudnia funkcjonowanie lub wywołuje dyskomfort, przez jego obecność może też powstać złamanie patologiczne, stąd konieczność leczenia operacyjnego. Podobna sytuacja ma miejsce, kiedy tkanka chrzęstna uciska na nerwy lub ważne narządy. Operacyjne usunięcie chrzęstniaka może być również wskazane, kiedy guz rośnie bardzo szybko lub lekarz podejrzewa jego złośliwienie. Operacja polega na usunięciu kostniaka z wnętrza lub powierzchni kości, a następnie uzupełnienie ubytku przeszczepami kostnymi lub materiałami zastępczymi. Praktyka kliniczna pokazuje, że u osób młodych zwykle stosowana jest regularna obserwacja, dopóki guz nie rośnie nie jest konieczne leczenie. Chrzęstniak jednak może wywołać sporo problemów u osób starszych i u nich częściej wykonuje się operacje.
Chrzęstniak jest najczęściej łagodnym nowotworem, który nie zagraża życiu. Dzięki nowoczesnym metodom diagnostyki i leczenia, większość pacjentów z chrzęstniakiem szybko może powrócić do pełnej sprawności.