Czym różni się pomiar HbA1c od codziennej kontroli poziomu cukru we krwi

Hemoglobina glikowana HbA1c to dla diabetyków bardzo ważny parametr. Monitorowanie stężenia HbA1c określa odpowiedź organizmu za zastosowanie leczenie przeciwcukrzycowe w dłuższej perspektywie oraz ryzyko powikłań takich jak neuropatia, nefropatia czy retinopatia cukrzycowa. Badanie wykonywane jest poprzez pobranie krwi na czczo. Na wynik badania hemoglobiny glikowanej czeka się 1-3 dni, zależnie od laboratorium.

Hemoglobina glikowana – co to za wskaźnik?

Hemoglobina to białko będące składnikiem krwinki czerwonej – erytrocytu. Odpowiada ono za transport tlenu z krwi do komórek. Kiedy pojawia się nadmiar glukozy we krwi, zachodzi proces glikacji – glukoza przyłącza się do cząsteczek hemoglobiny i powstaje hemoglobina glikowana. Proces ten jest nieodwracalny, co oznacza, że glukoza nie odłączy się od hemoglobiny i będzie z nią tak długo jak żyje krwinka czerwona, a więc 120 dni. Im wyższy jest poziom glukozy we krwi, tym częściej zachodzi proces glikacji, a więc tworzenia się cząsteczek hemoglobiny glikowanej.

Normy hemoglobiny glikowanej przedstawiają się następująco:

• 4-6% u osób zdrowych;
• 6-6,5% stan przedcukrzycowy;
• ≥6,5% cukrzyca.

Diagnoza choroby a poziom hemoglobiny glikowanej:

• HbA1c <7% (53 mmol/mol) – cukrzyca typu 1
• HbA1c <6,5% (48 mmol/mol) – cukrzyca typu 2

Nie należy wykonywać pomiaru hemoglobiny glikowanej w przypadku anemii spowodowanej niedoborem żelaza oraz po przetoczeniu krwi.

Badanie hemoglobiny glikowanej a pomiar glukozy we krwi – różnice

Stężenie hemoglobiny glikowanej w badaniu pozwala określić, jakie były stężenia glukozy we krwi w ciągu ostatnich 3 miesięcy. Jest to parametr, który podpowiada lekarzowi, jak dany pacjent zareagował na zastosowane leczenie w dłuższej perspektywie, czy trzeba coś zmienić i jakie jest ryzyko powikłań cukrzycy. Hemoglobina glikowana jest też istotna dla rozpoznania cukrzycy. Pomiar hemoglobiny glikowanej jest istotnym elementem zarówno leczenia jak i diagnozy cukrzycy.

Stężenie glukozy we krwi mierzone codziennie za pomocą glukometru obrazuje, z jakim właściwym stężeniem glukozy mamy do czynienia w chwili obecnej. Nie jest to wynik średniej glikemii, jak w przypadku hemoglobiny glikowanej.

Monitorowanie glikemii za pomocą glukometru i jego częstotliwość zależna jest od wielu czynników – typu cukrzycy (zależnie, czy mamy do czynienia z cukrzycą typu 1 czy typu 2), stosowanego leczenia, czy indywidualnych potrzeb (aktywność fizyczna, niestabilna glikemia, ciąża, złe samopoczucie w danej chwili związane z hipo lub hiperglikemią). Pomiary mogą być wykonywane od 2 do kilku razy dziennie.

Podsumowując: wartość hemoglobiny glikowanej określa średni poziom glukozy z ostatnich 3 miesięcy, a poziom cukru mierzony glukometrem lub poprzez pobranie krwi, określa poziom glukozy w danej chwili – pozwala zidentyfikować hipoglikemię lub hiperglikemię.

Częstotliwość wykonywania badań u osób ze stabilnym przebiegiem choroby i przy słabej kontroli glikemii

Wynik hemoglobiny glikowanej to często konieczność przy kontroli u diabetologa. Nie ma sensu wykonywać badania częściej niż raz na 3 miesiące.

1. Raz na 3 miesiące – na początku leczenia, po rozpoczęciu leczenia insuliną lub wprowadzeniu nowych leków przeciwcukrzycowych.
2. Raz w roku – u pacjentów ze stabilnym przebiegiem choroby.

Przeczytaj także o:

Jak diagnozować zespół chronicznego zmęczenia?

Jak HbA1c odzwierciedla kontrolę glikemii?

Co to jest zespół chronicznego zmęczenia i jakie są jego objawy?