Diastema (przerwa między zębami)
Czym jest diastema?
Najprościej rzecz ujmując, diastema jest to przerwa między górnymi jedynkami. Wada ta polega na niewłaściwym ułożeniu zębów i jest problemem ortodontycznym oraz jest to problem natury estetycznej.
Jakie są przyczyny powstawania diastemy?
Istnieją co najmniej trzy przyczyny diastemy, w związku z tym można wyróżnić trzy rodzaje diastemy.
Pierwszy rodzaj diastemy to diastema fizjologiczna. Schorzenie to występuje u dzieci w wieku ok. 7-9 lat. Jest to całkowicie normalne, uwarunkowane fizjologicznie, zjawisko i nie ma w tym wypadku potrzeby leczenia ortodontycznego wady zgryzu. Diastema zanika po okresie wymiany zębów mlecznych i wyrżnięciu się stałych kłów.
Drugim rodzajem diastemy to diastema prawdziwa. Przyczyną tej diastemy jest przerost wędzidełka wargi górnej. Wędzidełko wargi górnej i dolnej nazywane jest też wędzidełkiem podwargowym. Najczęstszą patologią wędzidełka podwargowego jest jego przerost.o.
Z powodu przerostu wędzidełka wargi górnej mogą powstać trudności z prawidłową higieną w jamie ustnej, co może sprzyjać rozwojowi chorób przyzębia oraz może być przyczyną powstania stanów zapalnych błon śluzowych, a także mogą prowadzić do rozwoju wad wymowy.
Trzeci rodzaj diastemy to diastema rzekoma, która jest spowodowana spowodowana zaburzeniem liczby lub wielkości zębów. Najczęstsze przyczyny to: hipodoncja, czyli przypadek braku siekaczy bocznych, występowanie małych stożkowatych dwójek lub pojawienie się dodatkowego zęba, umiejscowionego w linii środkowej między zębami siecznymi szczęki- taki ząb nazywa się mesiodens. Diastema rzekoma może też być spowodowana zbyt małymi zębami.
Istnieje też drugi podział diastemy, ze względu na ułożenie zębów.
Diastema rozbieżna to taka, w której korony są rozchylone a korzenie jedynek blisko siebie.
Diastema zbieżna występuje, gdy korony siekaczy są skierowane ku sobie, a korzenie rozsunięte.
Diastema równoległa pojawia się, gdy korony i korzenie jedynek ustawione są prosto.
Czy diastemę należy koniecznie leczyć?
Decyzje o konieczności leczenia diastemy każdorazowo podejmuje lekarz ortodonta.
Tylko lekarz może ocenić, czy przerwę między zębami trzeba zlikwidować w przypadku niewielkiej diastemy, gdy przerwa miedzy górnymi jedynkami nie jest większa niż 2 mm, wpływa to tylko na estetykę uśmiechu, a nie jego zdrowie.
Nieleczona diastema, mimo zaleceń lekarskich, może doprowadzić do wady zgryzu, choroby przyzębia oraz utrudniać prawidłowe mówienie, co będzie wymagało interwencji logopedycznej.
Jak usunąć diastemę prawdziwą?
Zamykanie diastemy prawdziwej odbywa się się poprzez noszenie aparatu ortodontycznego stałego. Natomiast wędzidełko, po wyrżnięciu się kłów, czyli większych zębów stałych, podcina się. Bywa, że jego włókna sięgają aż w głąb tkanek – wtedy trzeba je usunąć za pomocą lasera. Pacjenci często pytają, czy wędzidełko lepiej wyciąć przed założeniem aparatu, czy po jego założeniu i zamknięciu przerwy. Ortodonci doradzają drugą wersję, gdyż jeśli usuniemy wędzidełko wcześniej, może powstać blizna, która stanie się przeszkodą w zamknięciu przerwy. Najkorzystniej jest usunąć wędzidełko już po zsunięciu zębów, lub w trakcie leczenia poprzez aparat ortodontyczny.
Jak wygląda leczenie diastemy rzekomej?
W zależności od rodzaju wad zgryzu, stosuje się różne metody leczenia diastemy rzekomej.
W przypadku przerwy spowodowanej brakiem siekaczy; hipodoncji , powstaje pytanie, czy w miejsce, gdzie nie ma dwójek, przesunąć trójki, czy odtwarzać miejsce przy pomocy aparatu ortodontycznego i w przyszłości planować implanty. Podjęcie decyzji zależy od występującej wady zgryzu, kształtu zębów i jest kwestią indywidualną pacjenta.
Jeśli natomiast problemem są dwójki stożkowate, jest to defekt estetyczny i leczenie najczęściej polega na ich odbudowie przy pomocy materiału kompozytowego lub koroną protetyczną, stosując licówki porcelanowe, a istniejącą diastemę zamyka się przy pomocy aparatu ortodontycznego lub wykonując odbudowę z kompozytu. Ząb dodatkowy należy usunąć chirurgicznie.
Warto wspomnieć, że niewielką diastemę czy występujące przerwy między zębami można zamknąć wykonując odbudowy kompozytowe lub licówki porcelanowe.
Jak leczyć diastemy spowodowane nieprawidłowym ułożeniem zębów?
W wypadku, gdy mamy do czynienia z przypadkiem diastemy zbieżnej konieczne jest noszenie aparatu ortodontycznego stałego. Natomiast diastema rozbieżna wymaga leczenia przy pomocy ruchomego aparatu ortodontycznego.
W obu przypadkach czas trwania leczenia jest dość długi i trwa od kilku do kilkunastu miesięcy, wymaga również założenia retainera, co zapobiega rozsuwaniu się zębów, ale diastema po zakończeniu leczenia znika.
Leczenie diastemy równoległej zależne jest od rozmiarów przerwy miedzy zębami oraz wieku pacjenta. Może to być leczenie poprzez stałe aparaty ortodontyczne, licówki porcelanowe lub bonding, czyli doklejenie materiału kompozytowego.
Przeczytaj także o: