Kostniak – łagodny nowotwór kości. Czy jest zagrożeniem dla zdrowia?

Słowo „nowotwór” budzi lęk, ale nie zawsze oznacza najgorsze. Kostniak, choć jest rodzajem nowotworu, najczęściej jest łagodny i nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla życia. Bardzo często jego pojawienie się w ciele człowieka nie wiąże się z żadnymi objawami i nie jest konieczne leczenie. Jeśli zdiagnozowano u Ciebie kostniaka, ten artykuł pomoże Ci zrozumieć, czego możesz się spodziewać.

Kostniak – nowotwór zbudowany z tkanki kostnej. Czym jest i jak się tworzy?

Kostniak, znany również jako osteoma, to łagodny nowotwór powstający z komórek tworzących kości. Oznacza to, że jest zbudowany z tej samej tkanki co zdrowa kość (tkanek kości gąbczastej lub zwartej kości). Choć słowo „nowotwór” może budzić niepokój, kostniaki zazwyczaj rosną powoli i nie są inwazyjne, czyli nie dają przerzutów na inne części ciała.

Kostniaki czaszki, zatok przynosowych – różne rodzaje kostniaków. Gdzie najczęściej występują?

Kostniaki mogą pojawić się w różnych częściach ciała, jednak najczęściej zlokalizowane są w kościach twarzoczaszki, szczególnie w zatokach przynosowych. Wyróżniamy kilka rodzajów kostniaków, w zależności od miejsca występowania i budowy:

• Kostniaki zatok przynosowych – często spotykane są kostniaki zatoki czołowej, które mogą penetrować na okoliczne tkanki.
• Kostniaki kości twarzoczaszki – mogą powodować zniekształcenia kości i uciskać na ważne struktury, takie jak nerwy czy naczynia krwionośne, np. kostniak zatoki czołowej penetrujący do oczodołu może uciskać i stopniowo uszkadzać oko.
• Kostniaki kości długich – rzadziej występują, ale mogą pojawić się np. w przynasadach kości udowej, na kościach miednicy itp.
• Zespół Gardnera – choroba, w której występują kostniaki mnogie, polipy w jelicie grubym, guzy dermoidalne oraz liczne torbiele. Choroba wiąże się również z przerostem nabłonka barwnikowego siatkówki.

Jak może objawiać się kostniak i jak wygląda jego leczenie?

W większości przypadków kostniaki nie dają żadnych objawów i są wykrywane przypadkowo podczas innych badań, np. tomografii komputerowej. Jednak w niektórych sytuacjach mogą powodować dolegliwości bólowe, zwłaszcza gdy uciskają na ważne struktury lub nerwy.

Objawy kostniaka mogą zależeć od jego lokalizacji:

• Kostniaki zatok czołowych – do objawów kostniaków zatok należą bóle głowy, zwłaszcza przy wysiłku fizycznym.
• Kostniaki zlokalizowane w okolicy gałki ocznej – mogą prowadzić do wypuklenia gałki ocznej i zaburzeń widzenia.

Rozpoznanie kostniaka

Rozpoznanie kostniaka opiera się na badaniach obrazowych, takich jak:

• Tomografia komputerowa (TK) – pozwala na dokładną ocenę wielkości i lokalizacji kostniaka.
• Rezonans magnetyczny (MRI) – może być wykonany w celu oceny otaczających tkanek.

Leczenie kostniaka

W większości przypadków kostniaki nie wymagają leczenia, ponieważ nie stanowią zagrożenia dla życia. Leczenie kostniaka polega na jego chirurgicznym usunięciu.

Leczenie operacyjne kostniaków zatoki czołowej może odbywać się różnymi metodami:

• Chirurgia endoskopowa – jest to małoinwazyjna metoda, która pozwala na usunięcie kostniaka przez nos.
• Dostęp zewnętrzny – w przypadku dużych kostniaków lub trudnej lokalizacji może być konieczny dostęp zewnętrzny.

Zagrożenia związane z kostniakami

Choć kostniaki są zazwyczaj łagodne, w niektórych przypadkach mogą wystąpić powikłania, takie jak:

ślepota jednooczna-w skrajnych przypadkach, gdy kostniak uciska na nerw wzrokowy.

złamania patologiczne;

ucisk na nerwy lub naczynia krwionośne;