Miażdżyca

W przypadku miażdżycy tętnice zwężają się z powodu złogów. W wyniku tego przepływ krwi zostaje ograniczony lub w najgorszym przypadku całkowicie przerwany – wtedy zawał serca jest nieuchronny. Miażdżyca tętnic występuje szczególnie często u osób starszych, ale czynniki związane ze stylem życia, takie jak dieta wysokotłuszczowa czy brak ruchu, również zwiększają ryzyko jej wystąpienia.

Jak TELEMEDI może pomóc Ci w przypadku miażdżycy? 

Jeśli pierwsze objawy miażdżycy już się pojawiły, należy pilnie skonsultować się z lekarzem. Nieleczona miażdżyca tętnic może prowadzić do poważnych chorób wtórnych, takich jak zawał serca czy udar mózgu. Skorzystaj z wideokonsultacji ze specjalistą TELEMEDI, który zapozna się z Twoimi objawami, zaproponuje metody leczenia, a w razie potrzeby wystawi potrzebne recepty i zwolnienie lekarskie. 

Podstawowe informacje

• Miażdżyca tętnic, potocznie zwana również arteriosklerozą, jest chorobą tętnic. Z definicji te naczynia krwionośne odprowadzają krew od serca. W dużym obiegu krążenia transportują one bogatą w tlen krew z serca do narządów, mięśni i tkanek. U pacjentów z miażdżycą tętnic w ścianach naczyń krwionośnych gromadzą się tłuszcze, skrzepy krwi, tkanka łączna i złogi wapnia. Złogi te nazywane są blaszkami miażdżycowymi.
• Miażdżyca obejmuje wszystkie stwardnienia ściany tętnicy. Zalicza się do nich np. stwardnienie tętnic typu Mönckeberga (miażdżyca Mönckeberga, ang. Monckeberg’s arteriosclerosis, medial calcific sclerosis), w której dochodzi do zwapnienia środkowej ściany naczynia. Jest to wynik zbyt dużej ilości wapnia we krwi i wiąże się z takimi chorobami jak przewlekła niewydolność nerek czy cukrzyca. Powszechnie znana i najczęstsza postać miażdżycy tętnic z tworzeniem się blaszek miażdżycowych w wewnętrznej ścianie naczynia (intima) nazywana jest arteriosklerozą. W języku potocznym te dwa terminy są jednak często używane synonimicznie.
• W zasadzie miażdżyca może rozwinąć się we wszystkich tętnicach ciała, ale najczęściej występuje w pewnych obszarach naczyniowych w szyi, mózgu, sercu, miednicy lub tętnicach głównych i tętnicach nóg. Szczególnie często dotyczy to miejsc, w których przepływ krwi napotyka na fizyczne przeszkody – np. w rozgałęzieniach naczyń. Konsekwencją miażdżycy tętnic jest zwężenie naczyń krwionośnych i utrata ich elastyczności.
• W wyniku tego krew nie może już swobodnie płynąć. W najgorszym przypadku w blaszkach miażdżycowych tworzy się skrzep płytek krwi (skrzeplina) – wtedy nieuchronnie może dojść do zawału serca. Miażdżyca może również osłabić ścianę naczynia do tego stopnia, że dochodzi do jego rozszerzenia i powstania tętniaka. Konsekwencje miażdżycy tętnic są najczęstszą przyczyną zgonów w zachodnich krajach uprzemysłowionych.

Miażdżyca tętnic – objawy

Miażdżyca tętnic rozwija się powoli – często potrzeba lat, a nawet dziesięcioleci, aby pojawiły się pierwsze dolegliwości. Często objawy miażdżycy tętnic pojawiają się dopiero w starszym wieku. Sposób manifestacji choroby zależy od tego, które naczynia w organizmie są dotknięte chorobą.

Jeśli naczynia wieńcowe są zwężone, mamy do czynienia z chorobą wieńcową. Objawy są spowodowane zmniejszonym przepływem krwi do mięśnia sercowego. Pacjenci odczuwają uczucie ucisku w klatce piersiowej lub ból w klatce piersiowej po lewej stronie (dusznica bolesna). Jeśli skrzep krwi zablokuje już zwężoną tętnicę wieńcową, dochodzi do zawału serca.

Jeśli przepływ krwi w tętnicy szyjnej i jej odgałęzieniach jest zaburzony lub jeśli tętnica szyjna jest zablokowana przez skrzep krwi, nieuchronnie dochodzi do udaru. Prowadzi to do zaburzeń czynnościowych układu nerwowego, takich jak paraliż czy zaburzenia mowy.

Tętnice w miednicy i nogach mogą być również zwężone przez miażdżycę. Tak zwana choroba okluzyjna tętnic obwodowych (PAOD – peripheral arterial occlusive disease) jest spowodowana zaburzeniami krążenia w udach i łydkach. Ból nóg pojawia się nawet po przejściu niewielkiego dystansu. Ponieważ osoby dotknięte tą chorobą muszą robić częste przerwy w chodzeniu, choroba ta nazywana jest również „klaudycją przerywaną”. Zwężenie tętnic w miednicy może również powodować impotencję u mężczyzn.

Miażdżyca tętnic w naczyniach nerkowych prowadzi do objawów upośledzenia funkcji nerek i wysokiego ciśnienia krwi. W najgorszym przypadku dochodzi do niewydolności nerek.

Miażdżyca tętnic – przyczyny i czynniki ryzyka

Nie wiadomo jeszcze dokładnie, jak rozwija się miażdżyca tętnic. Bezpośrednią przyczyną jest uszkodzenie wewnętrznej warstwy ściany naczyniowej. Sprzyja to między innymi odkładaniu się tam tłuszczów. Eksperci nie są zgodni co do tego, co powoduje uszkodzenie tętnic. Istnieją zatem różne teorie dotyczące mechanizmu rozwoju miażdżycy.

Hipoteza rozwoju miażdżycy wywołanej lipoproteinami (Lipoprotein-induced atherosclerosis hypothesis)

Istnieją dwie formy cholesterolu: „dobry cholesterol”, w skrócie HDL, który usuwa tłuszcz z organizmu i zabiera go do wątroby, gdzie jest on rozkładany, oraz „zły cholesterol”, LDL. Ten ostatni transportuje tłuszcz z wątroby do komórek ciała. Tłuszcz może wtedy utknąć w wewnętrznych ścianach tętnic, powodując stan zapalny. Powoduje to powstawanie blaszek miażdżycowych – białe krwinki migrują do ściany naczynia i pochłaniają jak najwięcej LDL. W procesie tym komórki odpornościowe pęcznieją, tworząc tzw. komórki piankowate, które wzywają do działania inne komórki obronne, uwalniające substancje prozapalne. Wraz z komórkami krwi i komórkami piankowatymi tworzą one w ścianie tętnicy rosnące tzw. pasma tłuszczowo-lipidowe (ang. fatty streaks) – podstawę budowy blaszek miażdżycowych.

Teoria odpowiedzi na uszkodzenie (response to injury hypothesis)

Zgodnie z tą hipotezą czynnikiem wyzwalającym miażdżycę jest uraz mechaniczny wewnętrznej warstwy ściany tętnicy. Może ona być spowodowana na przykład wysokim ciśnieniem krwi. Organizm reaguje na uraz naroślami i tworzeniem się komórek piankowatych – powstają ogniska zapalne i blaszki miażdżycowe.

Hipoteza infekcyjna rozwoju miażdżycy tętnic

Zgodnie z tym modelem wyjaśniającym wewnętrzna ściana naczynia jest uszkadzana przez toksyny pochodzące z pewnych bakterii, wirusów lub reakcji immunologicznych.

Czynniki ryzyka miażdżycy tętnic

Osoby starsze są bardziej narażone na miażdżycę. Dotyka też częściej mężczyzn niż kobiety. Eksperci upatrują przyczyny tego stanu rzeczy w żeńskich hormonach, przede wszystkim estrogenie, który ma podobno działanie ochronne. Mężczyźni również wcześniej zapadają na miażdżycę niż kobiety.

Ponadto pewną rolę odgrywają czynniki dziedziczne (predyspozycje genetyczne). Jeśli bliscy krewni (mężczyźni poniżej 55 roku życia, kobiety poniżej 65 roku życia) cierpią na choroby układu krążenia spowodowane miażdżycą, ryzyko dla danej osoby jest również zwiększone. Dziedziczne zaburzenia lipometaboliczne, ale także pochodzenie etniczne również wpływają na ryzyko miażdżycy.

Wiek, płeć i uwarunkowania genetyczne są od człowieka niezależne. Jednak zła dieta, brak ruchu, palenie tytoniu, choroby metaboliczne takie jak cukrzyca i inne aspekty życia, które również sprzyjają rozwojowi choroby we wszystkich grupach wiekowych – zależą już w pełni od naszych własnych działań. Najważniejszymi czynnikami ryzyka są:

• Żywność wysokotłuszczowa i wysokokaloryczna prowadzi do wysokiego poziomu cholesterolu LDL i otyłości – oba te czynniki zwiększają ryzyko miażdżycy.
• Brak ćwiczeń fizycznych może podnosić ciśnienie krwi i pogarszać metabolizm cholesterolu.
• Wysoki poziom cholesterolu LDL sprzyja tworzeniu się blaszek miażdżycowych.
• Wysoki poziom triglicerydów we krwi.
• Podwyższone ciśnienie krwi bezpośrednio uszkadza wewnętrzne ściany naczyń krwionośnych.
• Substancje zawarte w dymie tytoniowym sprzyjają między innymi tworzeniu się tzw. niestabilnych blaszek miażdżycowych. Są to złogi w tętnicach, które mogą pękać.
• Problemy psychospołeczne: Obejmują one nie tylko czynniki takie jak słabe wykształcenie, niskie dochody czy bezrobocie, ale także samotność i choroby psychiczne, takie jak depresja czy poważne zaburzenia lękowe.
• Cukrzyca (diabetes mellitus) uszkadza naczynia krwionośne (angiopatia), zwłaszcza gdy poziom cukru we krwi jest stale lub często podwyższony.
• Reumatoidalne zapalenie stawów („reumatyzm stawów”) i inne przewlekłe stany zapalne lub choroby autoimmunologiczne.
• Bezdech senny (zespół obturacyjnego bezdechu sennego).
• Menopauza (z powodu niedoboru estrogenów) u kobiet.

Miażdżyca tętnic – badania i diagnostyka

Podczas badania lekarskiego lekarz będzie pytał o nawyki związane z trybem życia. Pozwala mu to na stworzenie indywidualnego profilu ryzyka pacjenta. Na przykład będzie on zainteresowany tym, czy pacjent pali papierosy, czy ćwiczy regularnie i wystarczająco dużo, jak się odżywia i czy ma jakiekolwiek istniejące wcześniej schorzenia, które mogą prowadzić do miażdżycy. Będzie on również pytał o choroby układu krążenia u członków rodziny (wywiad rodzinny).

Dzięki badaniu krwi lekarz może stwierdzić, czy występują podwyższone stężenia lipidów (cholesterolu, trójglicerydów) i cukru we krwi. W przypadku podejrzenia miażdżycy tętnic lekarz określi również ciśnienie krwi, wagę i ewentualnie obwód brzucha pacjenta. Ponadto zbada Twój puls, który przy występowaniu istotnych zwężeń arterii ulega osłabieniu.

Lekarz poszukuje też objawów chorób wtórnych miażdżycy i przeprowadza odpowiednie badania. Są to na przykład:

• Osłuchiwanie za pomocą stetoskopu pozwala czasem usłyszeć nieprawidłowe dźwięki przepływu krwi przez serce, aortę lub tętnice szyjne.
• Zwężenia lub poszerzenia naczyń tętniczych mogą być wykryte zewnętrznie za pomocą specjalnego badania ultrasonograficznego (sonografia dopplerowska). Wyniki badań tętnic szyjnych mogą być również wykorzystane do oceny ryzyka wystąpienia udaru mózgu.
• Jeśli obecna jest choroba wieńcowa (CHD – Coronary heart disease), lekarz wykona nie tylko normalne EKG, ale także EKG wysiłkowe. Lekarz może wykryć złogi w wewnętrznych ścianach naczyń wieńcowych podczas badania cewnikiem kardiologicznym. Czasami lekarz wprowadza małą sondę ultradźwiękową bezpośrednio do naczynia wieńcowego, które ma być zbadane.
• Jeśli lekarz podejrzewa chorobę okluzyjną tętnic obwodowych (PAOD – peripheral arterial occlusive disease), mierzy odległość, jaką pacjent może przejść bez zatrzymywania się.
• Jeśli podejrzewa się miażdżycę naczyń nerkowych, lekarz sprawdza czynność nerek za pomocą badań krwi i moczu.
• Miażdżyca tętnic jest również najczęstszą przyczyną impotencji. Odpowiednie wskazówki od pacjenta oraz badanie ultrasonograficzne mogą dostarczyć informacji o tym, czy istnieje zwężenie naczyń krwionośnych penisa (lub w miednicy).

Rozległość zwężenia naczyń może być również uwidoczniona za pomocą innych metod obrazowania. W celu uwidocznienia naczyń krwionośnych można zastosować badania rentgenowskie (w tym tomografię komputerową) lub rezonans magnetyczny (MRI) z podaniem środka kontrastowego.

Miażdżyca tętnic – leczenie

Miażdżycę tętnic można zasadniczo leczyć farmakologicznie lub chirurgicznie. To, jaką terapię zastosuje się w danym przypadku, zależy od stopnia zwężenia naczyń i zagrożenia powikłaniami. Jednak jeszcze ważniejsze, jeśli jest to możliwe, jest wyeliminowanie czynników ryzyka.

Zmiana stylu życia i leczenie farmakologiczne

Jeśli masz już miażdżycę tętnic lub jesteś w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia tej choroby, możesz wprowadzić zmiany w stylu życia, aby spowolnić jej rozwój lub postęp. We wczesnych stadiach choroby blaszki miażdżycowe w naczyniach mogą się nawet cofać. Upewnij się, że stosujesz zdrową dietę i zażywasz wystarczająco dużo ruchu. Dla niektórych pacjentów przydatna może być dieta obniżająca poziom cholesterolu. Należy zredukować nadwagę, powstrzymać się od palenia papierosów i unikać stałego, negatywnego stresu.

Należy leczyć konkretne choroby, które zwiększają ryzyko miażdżycy. Należą do nich np. cukrzyca lub przewlekła niewydolność nerek.

Leki przeciwnadciśnieniowe (inhibitory ACE) mogą również zmniejszyć ryzyko wystąpienia miażdżycy. Inne środki, takie jak statyny, fibraty lub substancje hamujące wchłanianie cholesterolu w jelitach, obniżają niekorzystny poziom lipidów we krwi.

Te same leki, które są stosowane w leczeniu niektórych chorób układu sercowo-naczyniowego, są często wykorzystywane w leczeniu zaawansowanej miażdżycy. Zawierają one substancje czynne, które hamują krzepnięcie krwi i w ten sposób mogą zapobiegać tworzeniu się skrzepu krwi (zakrzepów). Przykładami są kwas acetylosalicylowy lub klopidogrel.

Leczenie chirurgiczne

Zagrażające życiu skutki miażdżycy, takie jak zaawansowana choroba tętnic wieńcowych (choroba wieńcowa) lub zbliżająca się niedrożność tętnic w nogach, muszą być leczone chirurgicznie (lub interwencyjnie). Wybór terapii zależy od rodzaju i rozległości zwapnień występujących w układzie krwionośnym.

• Angioplastyka balonowa: Mały cewnik balonowy jest wprowadzany przez krwiobieg do zawężonego obszaru i napełniany. Powoduje to rozszerzenie naczynia i krew może znów swobodnie płynąć. Jeśli istnieje ryzyko ponownego zablokowania naczynia lub jeśli miażdżyca jest bardzo nasilona, do naczynia wprowadza się jednocześnie małą drucianą siatkę (stent), aby utrzymać jego drożność.
• Bypass: Chirurg tworzy „bypass”, który przenosi krew poza zawężony obszar. W tym celu wykorzystuje albo własne naczynie krwionośne pacjenta (zwykle kawałek żyły z podudzia lub tętnicy piersiowej), albo plastikową protezę naczyniową.
• Operacja w przypadku zwężenia tętnicy szyjnej: W przypadku zwężenia tętnicy szyjnej zazwyczaj również wykonywana jest operacja. Często zwężenie jest usuwane z tętnicy. W tym celu lekarz wykonuje nacięcie w zmienionym chorobowo miejscu, odsłania tętnicę i usuwa złogi miażdżycowe.

Miażdżyca tętnic – przebieg choroby i rokowanie

Przebieg i rokowanie w miażdżycy tętnic zależy od wielu czynników:

• Lokalizacja krytycznych blaszek miażdżycowych i zmian naczyniowych.
• Rozległość zwężeń naczyń (stenoz) i długość odcinka, na którym utrudniają one przepływ krwi.
• Stan zdrowia pacjenta: Osoby, które w przeszłości przebyły zawał serca lub udar mózgu są bardziej zagrożone.
• Eliminacja czynników ryzyka (zmiana stylu życia, leczenie wyzwalających chorób metabolicznych).

Im wcześniej podejmie się decyzję o zmianie stylu życia, tym lepsze perspektywy wyzdrowienia. Dzieje się tak, ponieważ miażdżyca tętnic może prowadzić do poważnych chorób wtórnych – takich jak choroba wieńcowa serca.

Pytania i odpowiedzi

Czy miażdżycę można wyleczyć?

„Wyleczenie” miażdżycy tętnic jest praktycznie niemożliwe, ale dzięki optymalnemu leczeniu – które bezwzględnie wymaga konsekwentnej współpracy pacjenta – można zazwyczaj zapobiec postępowi choroby nawet w zaawansowanych stadiach i poprawić jakość i długość życia.

Jak długo można żyć z miażdżycą tętnic?

Długość życia pacjentów z miażdżycą tętnic jest często znacznie krótsza niż osób zdrowych. Mogą umrzeć na przykład z powodu ataku serca. Jakość życia jest również ograniczona, jeśli osoby dotknięte chorobą cierpią np. na dusznicę bolesną lub chorobę okluzyjną tętnic obwodowych.

W jakim wieku zaczyna się miażdżyca tętnic?

Ryzyko zachorowania na miażdżycę wzrasta stale od około 40 roku życia. W młodszych grupach wiekowych na chorobę częściej zapadają mężczyźni niż kobiety, jednak w starszym wieku proporcje te się wyrównują.

Które produkty spożywcze wspomagają oczyszczanie naczyń krwionośnych?

Te produkty spożywcze w naturalny sposób oczyszczają naczynia krwionośne:

• kurkuma,
• ryby,
• olej lniany,
• czosnek,
• granat,
• zielona herbata,
• pomidory,
• owies,
• grejpfrut,
• ciecierzyca,
• borówki.

Jakich pokarmów powinieneś unikać, jeśli masz miażdżycę?

Nasycone kwasy tłuszczowe, które znajdują się głównie w pokarmach pochodzenia zwierzęcego, mogą podnosić poziom cholesterolu LDL. Dlatego należy jeść jak najmniej masła i unikać tłustych wędlin i mięs. Z drugiej strony spożywanie dużej ilości warzyw i owoców ma pozytywny wpływ na poziom cholesterolu.

Jakie są 4 etapy miażdżycy?

W roboczej teorii wyróżnia się cztery etapy:

• Uszkodzenie komórek śródbłonka. Jest to prawdopodobnie początkowy czynnik, który rozpoczyna proces tworzenia się blaszki miażdżycowej.
• Odkładanie się lipoprotein. 
• Reakcja zapalna.
• Tworzenie czapeczek włóknistych komórek mięśni gładkich.

Jakie są charakterystyczne objawy miażdżycy?

Objawy umiarkowanej lub ciężkiej miażdżycy zależą od tego, które tętnice są dotknięte chorobą. Na przykład:

• Jeśli masz miażdżycę w tętnicach serca, możesz mieć takie objawy jak ból lub ucisk w klatce piersiowej.
• Jeśli miażdżyca dotyczy tętnic prowadzących do mózgu, mogą wystąpić takie oznaki i objawy jak nagłe drętwienie lub osłabienie rąk lub nóg, trudności w mówieniu lub niewyraźna mowa, tymczasowa utrata wzroku w jednym oku lub opadanie mięśni twarzy. Są to sygnały przemijającego ataku niedokrwiennego (TIA), który, jeśli nie jest leczony, może przejść w udar.
• Jeśli masz miażdżycę w tętnicach w rękach i nogach, możesz mieć oznaki lub objawy choroby tętnic obwodowych, takie jak ból nogi podczas chodzenia (klaudynacja) lub obniżone ciśnienie krwi w dotkniętej kończynie.
• Jeśli miażdżyca dotyczy tętnic prowadzących do nerek, może wystąpić wysokie ciśnienie krwi lub niewydolność nerek.

Jakie są objawy występowania zmian miażdżycowych tętnic w nogach?

• Bolesne skurcze w jednym lub obu biodrach, udach lub mięśniach łydek po niektórych czynnościach, takich jak chodzenie lub wchodzenie po schodach.
• Drętwienie lub osłabienie nóg.
• Chłód w dolnej części nogi lub stopy, zwłaszcza w porównaniu z drugą stroną.
• Owrzodzenia na palcach, stopach lub nogach, które nie chcą się zagoić.

Jaka witamina usuwa blaszki miażdżycowe z tętnic?

Niacyna, czyli witamina B3, jest najlepszym znanym środkiem podnoszącym poziom HDL we krwi, który pomaga usuwać złogi cholesterolu ze ścian tętnic.

Czy stres powoduje powstawanie blaszek miażdżycowych w tętnicach?

Badania sugerują, że wysoki poziom kortyzolu spowodowany długotrwałym stresem może podnosić poziom cholesterolu, trójglicerydów i cukru we krwi, a także ciśnienia krwi. Są to powszechne czynniki ryzyka chorób serca. Stres może również powodować zmiany, które sprzyjają odkładaniu się blaszek miażdżycowych w tętnicach.

Jakie narządy są narażone na miażdżycę?

Miażdżyca może dotyczyć każdej tętnicy w organizmie, w tym tętnic w sercu, mózgu, ramionach, nogach, miednicy i nerkach.

Która tętnica najczęściej ulega zatorowi?

Chociaż zatory mogą wystąpić w innych tętnicach prowadzących do serca, to gałąź międzykomorowa przednia lewej tętnicy wieńcowej jest miejscem, gdzie najczęściej występują zatory. Około jedna trzecia pacjentów z chorobą wieńcową serca ma zatory w jednej tętnicy, około jedna trzecia ma zatory w dwóch tętnicach, a jedna trzecia ma zatory we wszystkich trzech tętnicach. LAD to skrót od angielskiego wyrażenia „left anterior descending artery”.

Czy aspiryna redukuje blaszki miażdżycowe w tętnicach?

Wyniki niektórych badań pokazują, że aspiryna nie tylko zmniejsza stan zapalny w tętnicach i wzrost blaszki miażdżycowej, ale także korzystnie zmienia konsystencję blaszki miażdżycowej, która pozostaje w tętnicach.

Jakie badanie jest najlepsze, aby sprawdzić, czy tętnice są zatkane?

Koronarografia CT może ujawnić nagromadzenie blaszki miażdżycowej i zidentyfikować zatory w tętnicach, które mogą prowadzić do ataku serca. Przed badaniem do ramienia wstrzykuje się barwnik kontrastowy, aby tętnice były lepiej widoczne. Badanie trwa zazwyczaj 30 minut.

Czy witamina D pomaga na miażdżycę?

Badania wykazały, że u pacjentów z niewystarczającą ilością witaminy D komórki odpornościowe wiążą się z naczyniami krwionośnymi w pobliżu serca, a następnie zatrzymują cholesterol, który blokuje te naczynia krwionośne. Niski poziom witaminy D u osób z cukrzycą wydaje się sprzyjać odkładaniu się cholesterolu w tętnicach, co ostatecznie blokuje przepływ krwi przez nie.

Który sok owocowy jest dobry na miażdżycę?

Naukowcy twierdzą, że korzystny wpływ soku z granatu na stwardnienie tętnic jest prawdopodobnie w dużej mierze spowodowany jego wysoką zawartością przeciwutleniaczy. Badania wykazują, że poziom przeciwutleniaczy w soku z granatów jest wyższy niż w innych sokach owocowych, w tym jagodowym, żurawinowym, pomarańczowym, a nawet w czerwonym winie.

Czy miażdżyca może powodować problemy z oczami?

Tętnice siatkówki mogą zostać zablokowane, gdy zakrzep krwi lub złogi tłuszczu w nich utkną. Takie zatory są bardziej prawdopodobne, jeśli w oku występuje miażdżyca. Zakrzepy mogą przemieszczać się z innych części ciała i zablokować tętnicę w siatkówce.

Czy można założyć stent w 100% zablokowanej tętnicy?

Pacjenci zazwyczaj rozwijają objawy miażdżycy, gdy tętnica staje się zwężona przez zatory zajmujące około 70 procent światła tętnicy. W większości przypadków można je stosunkowo łatwo leczyć za pomocą stentów. Jednak w przypadku gdy tętnica jest zablokowana w 100 procentach, założenie stentu może być sporym wyzwaniem i niesie ze sobą duże ryzyko.

Czy oliwa z oliwek może usunąć blaszki miażdżycowe z tętnic?

Oliwa z oliwek zawiera tłuszcze jednonienasycone, które pomagają podnieść poziom cholesterolu HDL – „zdrowego” cholesterolu przenoszonego w organizmie przez lipoproteiny o dużej gęstości. W rzeczywistości pomaga on oczyszczać tętnice, gdy się w nich przemieszcza.

Czy mleko powoduje zatykanie tętnic?

Mleko i inne produkty mleczne są jednym z głównych źródeł zatykających tętnice tłuszczów nasyconych. Produkty mleczne zawierają również cholesterol. Diety o wysokiej zawartości tłuszczu, tłuszczów nasyconych i cholesterolu zwiększają ryzyko chorób serca i miażdżycy.

Źródła

• Medycyna pisana na nowo / 3.7.4.2. Miażdżyca. W: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
• Randall C. Thompson i in. Atherosclerosis across 4000 years of human history: the Horus study of four ancient populations. „The Lancet”. 381.
• Kumar V., Cotran R. S., Robbins S. L., Robbins Basic Pathology, tłum. Olszewski W.T, Wydawnictwo Medyczne Urban & Pater Wrocław, wydanie I 2005.

Przeczytaj także o:

Krew w moczu

Tachykardia (częstoskurcz, kołatanie serca)

Zwolnienie lekarskie wstecz