Stan podgorączkowy – przyczyny stanu podgorączkowego.

Koncepcja alertu zdrowotnego. Dziadek leczący swoją chorej wnuczkę w domu.

Podwyższona temperatura ciała człowieka to jeden z podstawowych mechanizmów obronnych organizmu, gdy zaatakują go wirusy, bakterie, alergeny lub grzyby. Niekiedy jest to również stan fizjologiczny. Stan podgorączkowy to sytuacja, kiedy temperatura ciała jest jedynie lekko podwyższona - między 37℃ do maksymalnie 38℃. Co jeszcze może wywoływać stan podgorączkowy? Dowiedz się, jak właściwie mierzyć temperaturę ciała i interpretować jej wyniki.

Pakiety konsultacji od 55 zł

4 konsultacje
356 zł -33%
240 zł 60 zł/wizyta
9 konsultacji
801zł -38%
495 zł 55 zł/wizyta
1 konsultacja
89 zł
Oszczędzaj do 38% na konsultacjach
Pakiety ważne do 12 miesięcy
Bez zobowiązań

Za wzrost temperatury ciała odpowiada układ odpornościowy – podwyższoną temperaturą ciała zwalcza szkodliwe patogeny, które wniknęły do organizmu. Prawidłowa temperatura ciała oscyluje wokół wartości 36,6℃ – prawidłowe wartości mieszczą się w zakresie 36℃ – 37℃, więc np. 36,8℃ lub 36,2℃.

Uznaje się, że stan podgorączkowy to przedział 37℃ – 38℃.
Stan podgorączkowy i gorączka powstają, kiedy do organizmu wnikają pirogeny z zewnątrz – są to białka będące produktem metabolizmu wirusów i bakterii. Komórki odpornościowe po zetknięciu się z nimi zaczynają wytwarzać pirogeny endogenne – te razem z krwią dostają się podwzgórza. Pirogeny endogenne pobudzają podwzgórze to wytwarzana prostaglandyn i innych substancji zapalnych, które po dotarciu do ośrodka regulacji temperatury zmieniają punkt nastawczy na wyższy. Temperatura ciała wzrasta wtedy o kilka stopni lub nieznacznie podnosi się.

Co właściwie oznacza stan podgorączkowy? Wszystko zależy od towarzyszących mu innych objawów. Stan podgorączkowy pojawia się często wraz z pierwszymi objawami infekcji wirusowej lub bakteryjnej, takimi jak katar, ból gardła, ból głowy, kaszel. Przyczynami stanu podgorączkowego mogą być następujące schorzenia o podłożu infekcyjnym lub bakteryjnym:

  • zapalenie gardła (ból gardła, głowy, uczucie rozbicia, podwyższona temperatura ciała, zaczerwieniona lub zaróżowiona błona śluzowa gardła i powiększone migdały. Często chorują na nie dzieci z powodu nie do końca rozwiniętego układu odpornościowego)
  • zapalenie oskrzeli (pojawiają się typowe objawy infekcji z uporczywym, suchym kaszlem, który stopniowo przechodzi w mokry);
  • zapalenie ucha (stan podgorączkowy lub gorączka, uczucie osłabienia, ból i uczucie pełności w uchu, wrażenie przytkania ucha, może wystąpić wyciek z ucha);
  • zakażenie układu moczowego (często jego jedynym objawem jest tylko stan podgorączkowy lub gorączka, może wystąpić częstomocz, pieczenie w okolicach cewki moczowej, częste parcie na mocz;
  • zakażenie układu pokarmowego (wymioty, nudności, ból brzucha, brak apetytu, stan podgorączkowy lub gorączka);
  • wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna (bóle brzucha, stan podgorączkowy, gorączka, stolce z krwią, utrata masy ciała, częste biegunki);
  • zapalenie zatok (ból głowy z przodu i na wysokości czoła, nasila się przy pochylaniu, towarzyszy mu katar, osłabienie, ból gardła, zatkany nos).

Chorobą, w której pojawia się przewlekły stan podgorączkowy jest nadczynność tarczycy. Jest to choroba, w której tarczyca produkuje zbyt duże ilości hormonów. Nadczynność tarczycy objawia się podwyższoną temperaturą, uczuciem gorąca, nadmierną potliwością, drżeniem rąk, pojawia się w niej wytrzeszcz oczu i nieregularne miesiączki. W badaniach laboratoryjnych charakteryzuje się niskim poziomem TSH przy jednoczesnym zwiększonym stężeniu wolnych hormonów tarczycy (fT3 i fT4).

Istnieje wiele stanów fizjologicznych organizmu, kiedy występuje stan podgorączkowy. Może on pojawić się w czasie owulacji, fazy lutealnej i ciąży. Krótkotrwały stan podgorączkowy jest zwykle wynikiem przegrzania organizmu – zwiększenie ciepłoty ciała występuje przy wzmożonym wysiłku fizycznym, podczas upalnych dni lub w czasie korzystania z sauny. Przegrzanie organizmu może wystąpić przy zbyt długim przebywaniu na słońcu.

Podczas choroby monitorowanie temperatury powinno odbywać się w regularnych odstępach czasu, zależnie od towarzyszących objawów i samopoczucia. Pomiar temperatury może odbyć się za pomocą termometru elektronicznego, dotykowego lub cieczowego (nie jest to rtęć – termometry rtęciowe nie są produkowane od 2009 roku, zastąpił je galinstan). Mierzyć temperaturę możemy na czole (termometry elektroniczne, zbliżeniowe), pod pachą (najmniej dokładny pomiar z perspektywy medycyny), w ustach i w odbycie (najdokładniejszy pomiar).

Właściwe wartości temperatury ciała, zależnie od miejsca pomiaru temperatury:

  • pod pachą termometrem szklanym lub elektronicznym – 36,6℃ – 37,5℃;
  • na czole termometrem bezdotykowym – 36,6 – 37,5℃;
  • w odbycie – za prawidłową temperaturę uznaje 37,1℃ – 37,9℃, wynik 38℃ oznacza podwyższoną temperaturę – stan podgorączkowy;
  • w ustach – prawidłowa wartość to 36,8℃.

W przypadku mierzenia temperatury pod pachą lub na czole, należy pamiętać, że jest to najmniej dokładny pomiar.

Utrzymujący się stan podgorączkowy bez wyraźnych przyczyn wymaga konsultacji lekarskiej i przeprowadzenia szeregu badań laboratoryjnych. Leczenie stan podgorączkowy powinno zaczynać się od jego przyczyny – gdy wystąpią objawy przeziębienia, podwyższona temperatura ciała minie wraz z nimi. W przypadku stanu podgorączkowego trwającego przewlekle, trzeba znaleźć jego przyczynę. Zgłoś się do lekarza rodzinnego – ten zbierze wywiad, zaleci morfologię krwi, badanie ogólne moczu, badanie hormonów tarczycy. Sam objaw w postaci stanu podgorączkowego na ogół nie wymaga leczenia. Dopiero wysoka gorączka powinna być zbijana (39℃ u dzieci i ok. 40℃ u dorosłych, jednak jeżeli dziecko lub dorosły czuje się bardzo źle nawet przy 38℃, lekarze też wtedy polecają zbijanie gorączki). W przypadku tak wysokiej gorączki należy zbijać farmakologicznie, stosując leki przeciwgorączkowe (za pomocą ibuprofenu, kwasu acetylosalicylowego, pyralginy czy paracetamolu). W przypadku gorączki z zapalenia oskrzeli lub zapalenia płuc stosuje się leczenie antybiotykami.

Przeczytaj także o:

Zaktualizowano: 15.04.2024
  • gorączka
  • mierzenie-temperatury
  • podwyższona-temperatura
  • stan-podgroączkowy