Zatkane ucho
Zatkane ucho to dość powszechny problem. Może powstać na skutek różnicy ciśnień podczas lotu samolotem lub po kąpieli, ale również być objawem poważniejszej choroby ucha. W takim przypadku towarzyszyć mu będą ból, zaczerwienienie i wyciek. Jakie są przyczyny zatkania ucha oraz jak walczyć z tą dolegliwością?
Pakiety konsultacji od 55 zł
Ucho – budowa, fizjologia i funkcje
Ucho jest odpowiedzialne za nasze słyszenie i równowagę. Wychwytuje fale dźwiękowe, które są przekształcane w drgania mechaniczne, a następnie w impuls nerwowy. Ucho składa się z trzech części: ucha zewnętrznego(zawierającego m.in. małżowinę uszną i kanał słuchowy), ucha środkowego (w skład którego wchodzą m.in. błona bębenkowa i trzy kosteczki słuchowe) i ucha wewnętrznego (głównie ślimak i narząd Cortiego).
Zatkane ucho – objawy
Objawy zatkanego ucha to m.in.:
- uczucie dyskomfortu,
- pogorszenie słuchu,
- obrzęk,
- uczucie rozpierania i dzwonienia,
- szumy uszne,
- zaburzenia równowagi,
- zawroty głowy,
- uczucie pełności ucha.
W cięższych przypadkach, z nadkażeniem bakteryjnym, może wystąpić ból ucha, wydzielina ropna, świąd, a nawet utrata słuchu.
Zatkane ucho – przyczyny
Uczucie zatkanych uszu to jedna z powszechnych dolegliwości, na które pacjenci skarżą się w gabinetach lekarzy rodzinnych i otolaryngologów. Czasami nie jest ono związane z bólem, ale nieprzyjemne uczucie utraty drożności przewodów słuchowych i upośledzenie słuchu powodują, że pacjenci szybko decydują się na wizytę u specjalisty. Istnieje wiele przyczyn zatkania ucha, ale najczęstsza z nich to obecność czopu woskowinowego, który składa się z wydzieliny gruczołów łojowych przewodu słuchowego, złuszczonych komórek nabłonka oraz włosów. Czop woskowinowy może być barwy od bladożółtej do czarnej i być płynny lub zbitą masą.
Pozostałe przyczyny zatkanego ucha:
- Zapalenie skóry przewodu słuchowego zewnętrznego: objawia się bólem, świądem, obrzękiem i zaczerwienieniem skóry. Wydzielina ropy i złuszczonego nabłonka może zalegać w przewodzie i utrudniać jego drożność, co powoduje uczucie zatkania ucha. Przyczyną jest często „ucho pływaka”, czyli zakażenie bakteryjne lub grzybicze.
- Nieżyt nosa i zatok obocznych: może prowadzić do obrzęku trąbki słuchowej, która łączy ucho środkowe z gardłem. W wyniku obrzęku trąbki powstaje podciśnienie w uchu środkowym i zalegająca wydzielina śluzowa, co powoduje uczucie zatkania i przelewania w uchu oraz pogorszenie słuchu.
- Barotrauma: nagła zmiana ciśnienia, np. podczas lotu samolotem, może powodować uczucie zatkania ucha.
- Woda: woda, która dostanie się do przewodu słuchowego podczas kąpieli, powoduje pęcznienie woskowiny i uczucie zatkanego ucha.
- Nagła głuchota lub pogorszenie słuchu: to objaw, któremu często towarzyszy uczucie zatkania ucha. Może być spowodowany przez zakażenie wirusowe, uraz lub zator drobnego naczynia.
- Choroba Meniera: to choroba ucha wewnętrznego, objawiająca się okresowymi zawrotami głowy, pogorszeniem słuchu, nudnościami, wymiotami i szumem usznym.
- Ciało obce w przewodzie słuchowym zewnętrznym: może powodować uczucie zatkanego ucha.
Jak odetkać ucho zatkane woskowiną?
Jeśli podejrzewasz zatkanie ucha z powodu woskowiny, możesz spróbować zmiękczyć ją za pomocą parafiny lub specjalnych preparatów w kroplach lub aerozolu, zgodnie z instrukcjami na opakowaniu. Wosk powinien samodzielnie wypłynąć w ciągu kilku dni. Jednak, jeśli wystąpią dodatkowe objawy, takie jak ból, należy udać się do lekarza, aby wykluczyć stan zapalny lub perforację błony bębenkowej. Nie wolno usuwać woskowiny patyczkami higienicznymi, ponieważ może to prowadzić do pogorszenia stanu ucha. Twardy czop woskowiny można usunąć tylko poprzez płukanie ucha lub manualne wyjęcie przez specjalistę. Samodzielne działanie nie jest bezpieczne i nie powinno być podejmowane bez konsultacji z lekarzem.
Jak odetkać ucho zatkane katarem?
Podczas przeziębienia, obrzęk śluzówek w nosie powoduje zatkanie ucha, które nasila się w miarę rozwoju choroby. Istnieją różne sposoby leczenia tego schorzenia, w tym syntetyczne leki, napary udrażniające drogi oddechowe czy inhalacje.
Zatkane ucho spowodowane przeziębieniem należy zwalczać lekami przeciwgorączkowymi i przeciwbólowymi. U dzieci poniżej 2 roku życia, zatkane ucho jest często leczone antybiotykami, szczególnie jeśli dziecko cierpi na obustronne zapalenie uszu. W takim przypadku niezbędne jest stosowanie leków regulujących funkcjonowanie naczyń krwionośnych błony śluzowej nosa i jego okolic.
Jeśli zatkane ucho przy przeziębieniu nie powoduje groźnych objawów, można je leczyć naturalnymi środkami, takimi jak preparaty zawierające wodę morską, inhalacje z olejków eterycznych obkurczających śluzówkę nosa, czy wywary z dodatkiem kilku kropli olejku lawendowego do miski z gorącą wodą. Zatkane ucho można także oczyścić za pomocą spirytusu etylowego, poprzez zakraplanie kilku kropli tego płynu do ucha. Pomocne mogą się również okazać ćwiczenia oddechowe, polegające na powolnym nabieraniu powietrza (zatykając nos palcami) i powolnym jego wypuszczaniu.
Jak odetkać ucho zatkane wodą?
Uczucie zatkanego ucha może pojawić się po kąpieli w basenie, czy po myciu głowy pod mocnym strumieniem wody. Aby nie mieć problemów z uszami, ważne jest, aby unikać nadmiernej wilgoci i utrzymywać odpowiednią higienę. Woda pozostająca w kanale słuchowym zewnętrznym może stanowić idealne środowisko do rozwoju bakterii, co może prowadzić do stanów zapalnych ucha lub uszkodzenia kanału słuchowego. W takim przypadku, należy unikać kierowania strumienia wody do wnętrza ucha, a jego małżowinę należy myć delikatnym mydłem i wodą.
Jeśli ucho jest zatkane wodą, istnieje kilka sposobów na jego odetkanie: żucie gumy i ssanie cukierków, ziewanie i głębokie wdechy, stosowanie kropli na bazie glicerolu oraz przechylenie głowy. Żucie gumy lub ssanie cukierka wzmacnia produkcję śliny, którą następnie połykamy, umożliwiając odetkanie ucha. Ziewanie i głębokie wdechy również umożliwiają ruch żuchwy i w okolicy przewodów słuchowych. Krople na bazie glicerolu dzięki swoim właściwościom osmotycznym umożliwiają usunięcie wody z kanału słuchowego, a także zmniejszają obrzęk i łagodzą ból. Przechylanie głowy również pomaga pozbyć się wody z ucha, ale nie należy potrząsać głową, ponieważ może to prowadzić do przedostania się wody do głębszych części kanału słuchowego.
Zatkane ucho – ciało obce w uchu
Przyczyną zatkania ucha może być obecność w nim ciał obcych – wacików, elementów zabawek, opiłków, czy owadów. Próba ich samodzielnego usuwania może być jednak niebezpieczna i spowodować ich dalsze przesunięcie w kierunku błony bębenkowej. Z tego względu, w przypadku ciała obcego w uchu wskazana jest wizyta u lekarza laryngologa.
Jak odetkać ucho podczas lotu samolotem?
Przyczyną zatkanego ucha podczas lotu samolotem jest zbyt duża ilość powietrza, które powoduje zwężenie trąbki Eustachiusza. Aby odetkać zatkane ucho, dobrym sposobem jest żucie gumy lub ssanie cukierków, które stymulują wzmożoną produkcję śliny i udrażniają przewód słuchowy. Inną metodą jest wywoływanie ziewania, które poprzez szerokie otwieranie ust wspomaga ruch w okolicach przewodów słuchowych. Jeśli problemy z zatkanymi uszami powracają, warto skonsultować się z lekarzem laryngologiem.
Zatkane ucho – diagnostyka
Otoskopia, czyli badanie uszu, polega na dokładnym obejrzeniu przewodu słuchowego i błony bębenkowej przez lekarza za pomocą otoskopu. Badanie może przebiegać inaczej w zależności od wieku pacjenta. Jeśli pacjentem jest dziecko, jest ono kładzione na plecach lub opierane o klatkę piersiową rodzica, natomiast dorośli przyjmują pozycją siedzącą z nachyloną głową. Lekarz delikatnie wyprostowuje kanał słuchowy i wprowadza końcówkę otoskopu do ucha, oświetlając kanał światłem. Otoskop może również posiadać otwór wentylacyjny, który dostarcza powietrza i umożliwia poruszanie bębenka. Lekarz może w ten sposób ocenić mobilność błony bębenkowej i stan ucha środkowego. Nie ma konieczności specjalnego przygotowywania się do badania, warto jednak poinformować dziecko o jego przebiegu. Badanie jest bezbolesne, chyba że wystąpi infekcja, a w przypadku nasilenia bólu lekarz może je przerwać. Należy pamiętać o tym, że otoskopia nie jest w stanie wykryć wszystkich problemów z uszami i objawy takie jak ubytek słuchu, szumy uszne lub dzwonienie w uszach mogą wymagać dodatkowych badań.
Zatkane ucho – leczenie
Leczenie dyskomfortu związanego z zatkanym uchem zależy od objawów i okoliczności. Aby pozbyć się czopu woskowinowego, lekarze zalecają płukanie uszu za pomocą strzykawki typu Janetta. Samodzielne płukanie uszu jest niezalecane, gdyż niesie ze sobą ryzyko uszkodzenia błony bębenkowej lub skaleczenia przewodu słuchowego. Wskazane jest oczyszczanie ucha za pomocą kropli lub sprayów zawierających substancje rozpuszczające lub zmiękczające wosk uszny.
W przypadku stanów zapalnych wymagana jest pomoc laryngologa, który stosuje leczenie na podstawie objawów i badań. W sytuacji utknięcia ciała obcego niezbędne jest jego szybkie usunięcie, szczególnie w przypadku baterii, które mogą powodować poparzenie skóry i martwicę przewodu słuchowego. Pod żadnym pozorem nie wolno płukać przewodu słuchowego zatkanego przedmiotami pęczniejącymi, a owady powinno się usuwać oleistym płynem.
Przeczytaj także o: