Skurcze łydek

Skurcze łydek występują wtedy, gdy mięśnie łydek lub ich części nagle boleśnie się kurczą bez świadomej kontroli. Może się to zdarzyć na przykład podczas uprawiania sportu, ale także podczas snu. Sporadyczne skurcze mięśni w łydkach są zazwyczaj niegroźne. Jeśli jednak takie skurcze występują częściej, może to być oznaką choroby.

Jak TELEMEDI może pomóc Ci w przypadku skurczy łydek? 

Jeśli skurcze łydek występują coraz częściej, są bardzo bolesne i trwają dłużej niż kilka sekund, porozmawiaj o tym z lekarzem. Skorzystaj z możliwości wideokonsultacji ze specjalistą TELEMEDI, który postawi właściwą diagnozę i zaproponuje dalsze postępowanie terapeutyczne.

Podstawowe informacje

• Opis: Skurcze łydek to nagłe, krótkie, mimowolne i bolesne skurcze części mięśnia, całego mięśnia lub grupy mięśni w łydce.
• Przyczyny: W większości nieznane lub nieszkodliwe (np. silne napięcie mięśni podczas uprawiania sportu, znaczna utrata wody i soli mineralnych przez pocenie się itp.). Rzadziej skurcze łydek są oznaką choroby (np. niedoczynności tarczycy, cukrzycy, osłabienia nerek, żylaków) lub skutkiem ubocznym przyjmowania leków.
• Leczenie: W zależności od przyczyny i potrzeby, np. uzupełnianie brakujących płynów lub elektrolitów, leczenie chorób podstawowych.
• Co pomaga na skurcze w ostrych przypadkach? Stretching (rozciąganie), delikatny masaż, leczenie ciepłem.
• Zapobieganie: Np. regularny trening, delikatne rozciąganie (przed uprawianiem sportu i przed snem), picie wystarczającej ilości płynów, dieta bogata w magnez, przyjmowanie suplementów magnezu, jeśli to konieczne, unikanie nikotyny, kofeiny i środków pobudzających, takich jak efedryna.

Skurcze łydek: opis

Skurcze łydek to skurcze mięśni w łydkach. W takim skurczu część mięśnia, cały mięsień lub grupa mięśni kurczy się nagle, mimowolnie i boleśnie. Dotknięte mięśnie są wyczuwalnie stwardniałe i nie mogą się poruszać. Skurcze mięśni trwają krótko (od kilku sekund do kilku minut), a następnie ustępują samoistnie.

Skurcze mięśni zazwyczaj występują w nogach, najczęściej właśnie w łydkach. Skurcze łydek są więc najczęstszą i prawdopodobnie najbardziej znaną formą skurczu mięśni.

Skurcze mięśni, czyli bezbolesne napięcia mięśniowe, należy odróżnić od spazmów mięśni. Należy też wyróżnić fascykulacje – wyraźne, nieregularne i mimowolne skurcze wiązek włókien mięśniowych bez efektu ruchu (np. drganie powieki). Nie są one bolesne, ale często nieprzyjemne.

Skurcze: częstość występowania

Skurcze łydek i inne skurcze mięśni występują zwłaszcza w nocy i są zjawiskiem bardzo powszechnym. Prawie każdy z nas miewa od czasu do czasu skurcze mięśni. Ponad 90 procent młodych dorosłych zgłasza sporadyczne skurcze. Z wiekiem skurcze mięśni stają się coraz częstsze: od 33 do 50 procent osób powyżej 65 roku życia miewa skurcze regularnie (przynajmniej raz w tygodniu).

Zwiększoną podatność na skurcze mięśni w starszym wieku można wytłumaczyć ogólnie skracaniem się mięśni. Ponadto osoby starsze mają tendencję do picia zbyt małej ilości płynów – może to zaburzać równowagę wodno-mineralną, a przez to sprzyjać skurczom (np. nóg).

Skurcze łydek: przyczyny

Zasadniczo skurcze łydek i inne skurcze mięśni są dzielone przez lekarzy na trzy kategorie w zależności od tego, w jaki sposób występują:

• Skurcze parafizjologiczne: Skurcze występujące sporadycznie w czasie ciąży i po wysiłku fizycznym, zwykle spowodowane zaburzeniami równowagi elektrolitowej i wodnej – na przykład w wyniku silnego pocenia się.
• Skurcze idiopatyczne: Występują bez wyraźnego powodu i nie można ustalić ich przyczyny. Często są to nocne skurcze nóg.
• Skurcze objawowe: Są objawem towarzyszącym chorobom, takim jak zaburzenia układu nerwowego, mięśni czy metabolizmu. Skurcze mogą być też skutkiem ubocznym przyjmowania niektórych leków.

Skurcze łydek są zazwyczaj niegroźne

Sporadyczne skurcze w łydkach nie są na ogół powodem do niepokoju – są to zazwyczaj skurcze idiopatyczne lub parafizjologiczne. Te ostatnie mogą być wywołane na przykład przez brak przyjmowania płynów, intensywne uprawianie sportu lub zwykłą grypę żołądkową z gwałtownymi wymiotami i biegunką. Silne napięcie mięśni (np. podczas uprawiania sportu) również może spowodować skurcze łydek.

Rzadziej skurcze łydek są objawem poważnej choroby (np. zaburzeń hormonalnych lub metabolicznych, chorób naczyń krwionośnych, chorób nerek) lub skutkiem ubocznym przyjmowanych leków.

Poniżej znajdują się bardziej szczegółowe informacje o możliwych przyczynach skurczów łydek i innych grup mięśni.

Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej

• Odwodnienie: Skurcze łydek lub skurcze mięśni są często wywoływane przez dehydratację, czyli odwodnienie organizmu. W rezultacie dochodzi do zachwiania równowagi mineralnej, co może wywołać skurcze mięśni.

Odwodnienie może być spowodowane na przykład ostrą biegunką, gwałtownymi wymiotami lub obfitym poceniem się i brakiem przyjmowania płynów. Czasami jednak przyczyną jest poważna choroba, taka jak cukrzyca (choroba hormonalna powodująca bardzo duże wydalanie moczu) lub przewlekła zapalna choroba jelit – choroba Leśniowskiego-Crohna. Również diuretyki (leki odwadniające) mogą sprawić, że organizm straci dużo wody, wywołując skurcze mięśni (w nodze lub w innych miejscach).

• Niedobór magnezu: Niedobór magnezu (hipomagnezemia) może również powodować skurcze łydek lub innych mięśni. Niedostateczna podaż tego minerału może być spowodowana niezrównoważoną dietą lub dietami odchudzającymi, cukrzycą, alkoholizmem lub chorobami jelit i nerek. Niedobór magnezu często pojawia się także w czasie ciąży, kiedy zapotrzebowanie na magnez jest zwiększone.

Skurcze łydek i innych mięśni w połączeniu z innymi objawami niedoboru magnezu (takimi jak dezorientacja, osłabienie, zmęczenie, bóle głowy i zimne stopy) są określane wspólnym mianem zespołu niedoboru magnezu.

• Inne zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej: Niedobór potasu (hipokaliemia) i wapnia (hipokalcemia) to także jedne z możliwych przyczyn skurczów mięśni.
  • Niedobór potasu może być spowodowany np. ostrą biegunką, przyjmowaniem niektórych leków, niedoborem magnezu lub chorobami nadnerczy. 
  • Niedobór wapnia może być spowodowany niedoborem magnezu lub witaminy D, zaburzeniami pracy przytarczyc lub nerek albo niektórymi lekami.

Zaburzenia równowagi hormonalnej i metabolizmu

Różne zaburzenia hormonalne i metaboliczne również mogą powodować symptomatyczne skurcze mięśni, jeśli zaburzają równowagę wodno-elektrolitową. Przykłady:

• Niedoczynność tarczycy: Typowe objawy niedoczynności tarczycy to słaba wydajność i koncentracja, szybkie męczenie się i zaburzenia pamięci. Mięśnie również mają tendencję do skurczów.
• Niedoczynność przytarczyc (Hypoparathyreosis, hypoparathyreoidismus): Powoduje niedobór wapnia, który sprawia, że mięśnie stają się nadpobudliwe. Może to między innymi wywołać skurcze mięśni, a w ciężkich przypadkach nawet tężyczkę (silne, usztywniające, uporczywe skurcze) w dłoniach i stopach.
• Cukrzyca: Początkowe objawy to zwiększone oddawanie moczu i silne uczucie pragnienia. Skurcze mięśni (np. skurcze łydek) mogą być początkowo spowodowane zaburzeniami elektrolitowymi, później mogą być wynikiem uszkodzenia nerwów przez cukrzycę (polineuropatia).
• Choroby kory nadnerczy: Gruczoł nadnerczy wydziela hormony, które są niezbędne do regulowania równowagi wodno-elektrolitowej. Choroby tego narządu mogą więc objawiać się, między innymi, skurczami mięśni.
• Choroby nerek: Nerki odgrywają główną rolę w regulowaniu równowagi płynów. Słabość nerek, a nawet ich niewydolność, może więc, między innymi, wywołać skurcze mięśni.

Zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego

Od czasu do czasu skurcze mięśni są wynikiem chorób mięśni (miopatii). Te rzadkie zaburzenia mogą być wrodzone lub nabyte i zazwyczaj wiążą się z osłabieniem mięśni. Czasami pojawia się też skurczowy ból mięśni.

Możliwymi czynnikami wywołującymi skurcze mięśni są także zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego. Na przykład płaskostopie może prowadzić do skurczów stóp ze względu na nierównomierne obciążenie mięśni stopy. Schorzenie zwane Genu recurvatum, będące deformacją stawów kolanowych, również czasami powoduje skurcze mięśni w nogach.

Zaburzenia układu nerwowego

Zaburzenia i choroby neurologiczne, które mogą być związane z objawowymi skurczami mięśni to m.in.:

• Choroby neuronów ruchowych: Są to choroby, w których komórki nerwowe stymulujące ruchy mięśni ulegają stopniowemu zniszczeniu. Najczęstszą postacią choroby jest stwardnienie zanikowe boczne. Jego objawy to osłabienie mięśni, zanik mięśni i skurcze mięśni.
• Neuropatie obwodowe: Są to choroby, w których dochodzi do uszkodzenia nerwów obwodowych (np. nerwów nóg), co może powodować skurcze mięśni. Choroby te mogą dotyczyć tylko jednego lub kilku nerwów, ale czasem także wielu. W tym drugim przypadku jest to tzw. polineuropatia. Często jest spowodowana cukrzycą lub alkoholizmem.
• Radikulopatie: Są to choroby korzeni nerwowych (w obszarze kręgosłupa), na przykład spowodowane wypadnięciem dysku. Na przykład nerwy kontrolujące mięśnie nóg mogą zostać uszkodzone, co może skutkować między innymi skurczami mięśni (np. skurczami łydek).

Choroby naczyniowe

Żylaki (varices extremitatum inferiorum) to powiększenie żył powierzchownych spowodowane ich osłabieniem. Często tworzą się na nogach i są widoczne jako niebieskie, grube, węzłowe naczynia krwionośne. Nogi są ciężkie i napięte. Ponadto często w nocy pojawiają się skurcze łydek.

Leki i środki pobudzające

Istnieje wiele leków, które mogą powodować skurcze mięśni. Należą do nich:

• niektóre leki na wysokie ciśnienie krwi: blokery receptora angiotensyny II (antagoniści AT1) i niektóre beta-blokery,
• leki rozszerzające oskrzela w leczeniu astmy, np. salbutamol,
• cisplatyna i winkrystyna (leki przeciwnowotworowe),
• lovastatin (lek na wysoki poziom lipidów we krwi),
• diuretyki (leki moczopędne),
• donepezil (lek na chorobę Alzheimera),
• tolcapone (lek na chorobę Parkinsona),
• pigułka antykoncepcyjna,
• pyrazinamid (przeciw gruźlicy),
• raloksyfen (w zapobieganiu i leczeniu osteoporozy),
• teriparatyd (w leczeniu osteoporozy).

Różne środki pobudzające (takie jak amfetamina, kokaina, kofeina, nikotyna, efedryna i pseudoefedryna) również mogą powodować skurcze mięśni.

Inne choroby ze skurczem łydek jako objawem

Skurcz łydek może się pojawić również jako jeden z objawów następujących schorzeń:

• tężec,
• palec młotkowaty,
• stwardnienie zanikowe boczne,
• chromanie przestankowe,
• halluksy,
• zespół Raynauda,
• żylaki,
• płaskostopie.

Skurcze łydek: leczenie i pierwsza pomoc

Leczenie skurczów łydek (i skurczów innych mięśni) zależy od ich przyczyny. Kilka przykładów:

Zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej często można wyeliminować, jeśli osoba dotknięta chorobą będzie więcej piła i stosowała zrównoważoną dietę. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy zaburzenie równowagi wodno-elektrolitowej nie jest spowodowane chorobą, ale na przykład silnym poceniem się podczas uprawiania sportu. W przypadku poważnego zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej (np. w wyniku gwałtownych wymiotów, biegunki) przydatne mogą być specjalne roztwory elektrolitów. Zawierają one najważniejsze sole mineralne w optymalnym składzie i mogą szybko i skutecznie zrównoważyć utratę wody i soli.

Jeśli przyczyną skurczów łydek lub innych mięśni jest jakieś schorzenie (oddziałujące poprzez zaburzenie równowagi wodno-elektrolitowej lub w inny sposób), ważne jest, by odpowiednio je leczyć. Na przykład w przypadku niedoczynności tarczycy lekarz przepisuje preparat hormonalny, który zastępuje brakujące hormony tarczycy. Jeśli występuje niedoczynność przytarczyc, pacjenci otrzymują witaminę D i wapń. Wyrównuje to niedobór wapnia i może pomóc w walce ze skurczami mięśni.

Gdy skurcze są skutkiem ubocznym przyjmowania leków, jeśli będzie to możliwe, lekarz przepisze alternatywny produkt.

W przeszłości w celu leczenia skurczów mięśni (np. skurczów łydek) podawano chininę. Jednak ze względu na jej efekty uboczne (takie jak wymioty, zaburzenia widzenia, dzwonienie w uszach, bóle głowy) nie jest to obecnie zalecane. Meksyletyna (lek przeciwko arytmii serca) może być również skuteczna w walce ze skurczami mięśni. Ma jednak wiele efektów ubocznych (mdłości, wymioty, drżenie i napady drgawek).

Pierwsza pomoc przy ostrych skurczach mięśni

• Stretching (rozciąganie): W ostrych przypadkach (np. skurcz mięśnia podczas uprawiania sportu lub nocny skurcz łydki) zwykle pomaga rozciąganie bolesnego, kurczącego się mięśnia, co często może przerwać skurcz.

Na przykład jeśli masz skurcz łydki podczas stania, pociągnij palce dotkniętej problemem nogi do góry (ewentualnie z pomocą dłoni), jednocześnie wciskając piętę w ziemię. Takie rozciąganie mięśni łydek rozciąga również tylną część uda – dlatego ćwiczenie to pomaga również wtedy, gdy masz skurcze w tylnej części uda.

Jeśli natomiast masz skurcz w przedniej części uda, stań w pozycji wyprostowanej, schwyć stopę danej nogi i przyciągnij ją do siebie – aż poczujesz ciągnięcie w przedniej części uda. Jeżeli taka postawa na jednej nodze jest dla ciebie zbyt chwiejna, możesz drugą ręką przytrzymać się ściany lub krzesła.

• Delikatny masaż: Oprócz rozciągania, na skurcze mięśni może też pomóc delikatny masaż, najlepiej wykonywany ciepłym, wilgotnym ręcznikiem. Rozluźnia to skurczone mięśnie i zwiększa lokalne krążenie krwi. Dzięki temu mięsień się rozluźnia.
• Ciepło: Ciepłe okłady i gorące kąpiele również działają rozluźniająco na skurczone mięśnie. Możesz też położyć na bolące mięśnie butelkę z gorącą wodą.

UWAGA: Konwencjonalne środki przeciwbólowe, takie jak kwas acetylosalicylowy czy paracetamol, nie pomagają na skurcze mięśni.

Skurcze łydek: kiedy należy zgłosić się do lekarza?

Skurcze łydek i inne skurcze mięśni, które występują tylko od czasu do czasu, są zazwyczaj nieszkodliwe. Jednak zdecydowanie powinieneś udać się do lekarza, jeśli bolesne skurcze:

• występują coraz częściej,
• zakłócają nocny odpoczynek lub codzienną rutynę,
• nie ustępują samoistnie lub po zastosowaniu rozciągania i delikatnego masażu,
• towarzyszą im inne objawy, takie jak mdłości, drętwienie, mrowienie lub ograniczenie ruchów.

Pierwszym punktem kontaktowym w takich przypadkach jest twój lekarz rodzinny. W razie potrzeby może on skierować cię do specjalisty.

Skurcze łydek: badania i diagnoza

Aby odkryć przyczynę skurczów łydek (lub ogólnie skurczów mięśni), najpierw konieczna jest szczegółowa rozmowa pacjenta z lekarzem. Często zadawane pytania to na przykład:

• Gdzie występują skurcze?
• Kiedy i jak często miewasz skurcze?
• Ile mniej więcej trwa pojedynczy skurcz?
• Czy są jakieś szczególne sytuacje lub wydarzenia, które mogą wywołać Twoje skurcze?
• Czy masz jakieś inne objawy (np. osłabienie mięśni, drętwienie, biegunka, wrażliwość na zimno, przyrost wagi itp.)?
• Jak wygląda Twoje spożycie alkoholu?
• Czy zażywasz jakieś leki? Jeśli tak, to jakie?
• Czy masz jakieś inne choroby?

Badanie fizykalne i neurologiczne

Badanie fizykalne daje lekarzowi obraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Może on zbadać palpacyjnie jego mięśnie i stawy oraz sprawdzić odruchy mięśniowe. Będzie też szukał wszelkich nieprawidłowości, które mogą wskazywać na przyczynę skurczów mięśni (np. sucha skóra i błony śluzowe oraz powstawanie fałdów skórnych w przypadku odwodnienia lub opuchnięta twarz, matowe włosy i wypadanie włosów w przypadku niedoczynności tarczycy).

Przydatne może być także badanie neurologiczne. Metody badań często stosowane w wyjaśnianiu przyczyn skurczów mięśni to na przykład:

• pomiar elektrycznej aktywności mięśni (elektromiografia) – można go użyć do sprawdzenia, czy występuje choroba mięśni lub zaburzenie nerwowe,
• pomiar przewodnictwa nerwowego (elektroneurografia) – umożliwia lekarzowi sprawdzenie funkcjonalności nerwów obwodowych i wykrycie ewentualnych uszkodzeń nerwów.

Dalsze badania

Na przykład badania krwi mogą wykazać niedobór lub nadmiar elektrolitów, takich jak magnez, wapń czy sód. Wartości dotyczące nerek wskazują na możliwe choroby tego narządu. Zaburzona praca tarczycy, która powoduje skurcze mięśni, może być wykryta na podstawie odpowiednich zmian hormonów we krwi.

Czasami, by dotrzeć do sedna skurczów i ich możliwych przyczyn, konieczne są także badania obrazujące. Na przykład USG może być używane do oceny stanu nerek i tarczycy. Ultrasonografia dopplerowska (specjalna forma ultradźwięków) jest używana do dokładniejszego uwidocznienia żylaków. Jeśli podejrzewa się uszkodzenie korzeni nerwowych (radikulopatię), na przykład z powodu wypadniętego dysku, tomografia komputerowa (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI) mogą dostarczyć dodatkowych informacji.

W niektórych przypadkach, aby potwierdzić lub wykluczyć (podejrzewaną) przyczynę skurczów mięśni, konieczna jest także biopsja mięśnia. Jest to konieczne na przykład w przypadku stwardnienia zanikowego bocznego.

Wykluczanie innych zaburzeń

Podczas stawiania diagnozy lekarz musi pamiętać o tym, że bolesne skurcze mięśni oraz objawy przypominające skurcze mięśni muszą być odróżniane od ogólnoustrojowych skurczów mięśni. Należą do nich na przykład:

• Dystonie: Są to mimowolne skurcze mięśni, które zazwyczaj trwają dłużej niż normalne skurcze mięśni i często dotyczą innych mięśni – np. mięśni strun głosowych (dysfonia spazmatyczna), kurcz powiek, kręcz szyi czy mięśni rąk („kurcz pisarski”). Czasami dystonia pojawia się w kontekście chorób takich jak choroba Parkinsona czy choroba Huntingtona.
• Tężyczka: Termin ten odnosi się do ciągłych lub okresowych skurczów mięśni całego ciała. Skurcze te są więc o wiele bardziej rozległe i długotrwałe niż normalne skurcze mięśni. Ponadto często towarzyszą im powtarzające się krótkie drgawki mięśni. Czynnikami wyzwalającymi tężyczkę są krzywica, przewlekłe osłabienie nerek, zapalenie trzustki, urazowe uszkodzenie mózgu i wymioty. Czasami przyczyna tężyczki pozostaje nieznana (tężyczka idiopatyczna).
• Tężec: Jest to choroba zakaźna wywołana przez pewne bakterie, których toksyny powodują silne, uporczywe skurcze mięśni, na przykład twarzy (szczękościsk, „diabelski grymas”) i pleców. Nieleczony tężec prowadzi do śmierci.
• Zespół sztywności uogólnionej (Stiff-Person-Syndrom): Jest to rzadkie zaburzenie neurologiczne związane z powoli narastającą sztywnością mięśni tułowia i kończyn oraz bolesnymi, wstrząsowymi skurczami.
• Zatrucie strychniną: Ta silnie toksyczna substancja była dawniej używana jako środek pobudzający (analeptyczny) i trutka na szczury. Typowym objawem zatrucia są skurcze mięśni prostowników, czyli długotrwałe, sztywne (toniczne) skurcze, zwłaszcza mięśni prostowników. Śmierć następuje zwykle w wyniku porażenia układu oddechowego.
• Niedokrwienie mięśni: Pacjenci z chromaniem przestankowym (choroba okluzyjna tętnic obwodowych) mogą odczuwać ból łydek podczas wysiłku fizycznego, ponieważ mięśnie łydek nie są wystarczająco ukrwione (zmniejszony przepływ krwi = niedokrwienie). Może to przypominać skurcz łydki, ale nim nie jest (nie ma jako takiego skurczu mięśni!).
• Złudny skurcz mięśnia: Lekarze nazywają tak sytuację, w której ktoś ma uczucie skurczu mięśnia, ale nie ma ani skurczu, ani niedokrwienia mięśnia.

Skurcze łydek: profilaktyka

Poniższe wskazówki mogą zwykle zapobiec sporadycznym skurczom łydek (i skurczom innych mięśni), np. spowodowanym ćwiczeniami lub brakiem płynów i elektrolitów.

• Regularne ćwiczenia: Regularne ćwiczenia w połączeniu z ćwiczeniami rozciągającymi pomagają utrzymać mięśnie w dobrym stanie i ukrwieniu. Może to zapobiec skurczom. Upewnij się jednak, że trenujesz w odpowiedni sposób – jeśli przesadzisz, możesz doprowadzić do skurczów łydek i skurczów innych mięśni szkieletowych.
• Delikatne rozciąganie mięśni: Delikatne rozciąganie mięśni przed ćwiczeniami i przed zaśnięciem sprawia, że mięśnie i ścięgna stają się bardziej elastyczne. Zmniejsza to prawdopodobieństwo, że będą się one kurczyć mimowolnie (podczas lub po wysiłku fizycznym albo w trakcie snu).
• Nie ćwicz po jedzeniu: Nie powinieneś ćwiczyć bezpośrednio po zjedzeniu posiłku.
• Pij wystarczająco dużo: Wystarczająca ilość napojów (bezalkoholowych!) zapobiega zaburzeniu równowagi wodno-elektrolitowej, a tym samym skurczom mięśni. Jest to szczególnie ważne, gdy mocno się pocisz, na przykład podczas uprawiania sportu. Utratę wody i soli mineralnych możesz zrekompensować napojami izotonicznymi. Pasjonaci sportu również chętnie sięgają po specjalne napoje sportowe.
• Unikaj kofeiny i nikotyny.
• Unikaj środków pobudzających: Jeśli to możliwe, powinieneś też unikać środków pobudzających, takich jak efedryna i pseudoefedryna (obecne w lekach na przeziębienie).
• Magnez: Jak dotąd nie ma naukowych dowodów na to, że przyjmowanie suplementu magnezu może zapobiec skurczom łydek (lub innych mięśni). Jednak jeśli magnez jest przyjmowany w odpowiedniej dawce, nie może zaszkodzić. W każdym razie powinieneś zadbać o to, by stosować dietę bogatą w magnez (np. jeść banany, orzechy, produkty pełnoziarniste).
• Właściwe obuwie: Czasami przyczyną skurczów mięśni (np. skurcze stóp lub łydek) jest niewłaściwe obuwie (np. czółenka na wysokim obcasie) lub nieprawidłowe ułożenie stopy, takie jak koślawość lub płaskostopie. W takich przypadkach pomocne mogą być odpowiednie buty i, jeśli to konieczne, wkładki.

Pytania i odpowiedzi

Co jest przyczyną skurczów łydek?

Większość skurczów łydek jest spowodowana zaburzeniem równowagi elektrolitowej. Brak soli mineralnych, takich jak magnez czy sód, prowadzi do zaburzonej pobudliwości włókien mięśniowych, a tym samym do niekontrolowanych skurczów.

Jak niebezpieczne są skurcze łydek?

Skurcze łydek są zwykle niegroźne, ale zazwyczaj zaczynają się nagle i ból może być bardzo silny. Po szczególnie bolesnych skurczach mogą pozostać obolałe mięśnie. Nocne skurcze łydek są szczególnie dokuczliwe i mogą znacznie zakłócić nocny wypoczynek.

Które potrawy wywołują skurcze?

Jeśli równowaga elektrolitowa jest zaburzona, mogą wystąpić skurcze. Nawet zdrowa żywność może zaburzać tę równowagę. Po zjedzeniu dużej ilości szpinaku, boćwiny czy rabarbaru możesz odczuwać napięcie w łydkach.

Co powoduje nocne skurcze łydek?

Nocne, bolesne skurcze łydek są czasem oznaką stwardnienia zanikowego bocznego, postępującej choroby nerwów ruchowych w mózgu i rdzeniu kręgowym. Rzadko za skurczami kryją się pewne choroby mięśni (miopatie, w tym tzw. miotonia).

Który lekarz jest odpowiedni przy skurczach mięśni?

Specjaliści, do których lekarz rodzinny kieruje pacjenta ze skurczami mięśni, to, w zależności od podejrzenia, przede wszystkim internista, neurolog (w razie potrzeby również specjalizujący się w chorobach nerwowo-mięśniowych) lub ortopeda.

Źródła

• K. C. Miller, G. W. Mack, K. L. Knight, J. T. Hopkins, D. O. Draper, P. J. Fields, I. Hunter: Reflex inhibition of electrically induced muscle cramps in hypohydrated humans. In: Medicine and science in sports and exercise. Band 42, Nummer 5, Mai 2010.
• M. P. Schwellnus u. a.: Serum electrolyte concentrations and hydration status are not associated with exercise associated muscle cramping (EAMC) in distance runners. In: Br. J. Sports. Med. 38.
• Jennifer G. Hensley: Leg Cramps and Restless Legs Syndrome During Pregnancy. In: Journal of Midwifery & Women’s Health. 54, 2009.

Przeczytaj także o:

Ból stóp

Grypa żołądkowa

Ból nerek

Uczucie pieczenia przy oddawaniu moczu