Ból nerki objawy – jak sobie radzić i co robić przy bólu nerek?

Ból nerek - ten nieprzyjemny i niepokojący objaw, potrafi sprawić, że nawet codzienne czynności staną się niemożliwe do wykonania. Wbrew pozorom, nie zawsze musi on oznaczać poważnej choroby. Zanim jednak przejdziemy do dalszej analizy, warto wiedzieć, jak rozpoznać ten rodzaj bólu, jakie mogą być jego przyczyny oraz kiedy powinniśmy udać się do lekarza. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej problemowi bólu nerek.

Rozpoznanie bólu nerek może być kluczowe dla jego leczenia. Ból ten w swojej lżejszej postaci może być mylony z bólem odcinka lędźwiowego kręgosłupa czy mięśni, jednak ma pewne cechy, które pozwolą nam zidentyfikować, że to właśnie nerki są źródłem naszego dyskomfortu. Rodzaje bólu nerek mogą być różne, jednak kolki nerkowej nie da się pomylić z niczym innym – jest to ból o tak dużym natężeniu, że wiele kobiet, które go doświadczyły, twierdzi że jest o wiele gorszy od bólu porodowego.

Oto niektóre cechy bólu nerek:

  • Umiejscowienie – ból nerek zwykle odczuwalny jest w dolnej części pleców, po obu stronach kręgosłupa, poniżej żeber (może być brany za ból pleców). W niektórych przypadkach może promieniować także do przodu, w stronę brzucha lub pachwiny. W przypadku kolki nerkowej ból lokalizuje się po jednej stronie, zależnie od tego, w której nerce złogi zatkały moczowód.
  • Natężenie – ból nerek może przybierać różne formy – od tępego, ciągłego ucisku, po ostry, przeszywający. Jednym z najbardziej charakterystycznych rodzajów bólu nerek jest wspomniana wyżej kolka nerkowa. Kolka nerkowa to silny, skurczowy ból w okolicy lędźwiowej po jednej stronie, który może trwać od kilku godzin do nawet kilku dni. Zwykle pojawia się nagle i jest ciężki do zniesienia.
  • Intensywność – ból nerek może mieć rożne nasilenie, w zależności od przyczyny i indywidualnej wrażliwości na ból. W przypadku kolkowej postaci bólu nerkowego, intensywność bólu może się zmieniać – nasilać i ustępować, co jest związane z przemieszczaniem się kamienia nerkowego. W niektórych przypadkach ból nerki może być łagodny i przypominać uczucie dyskomfortu, podczas gdy w innych może być na tyle silny, że uniemożliwia wykonywanie codziennych czynności.
  • Objawy towarzyszące – ból nerek często współwystępuje z innymi objawami, takimi jak nudności, wymioty, gorączka, dreszcze czy problemy z oddawaniem moczu (np. częste oddawanie moczu, parcie na pęcherz, ból podczas oddawania moczu, zmiana koloru moczu). W przypadku kolkowej postaci bólu nerkowego, często można zauważyć również zwiększoną potrzebę oddawania moczu, a także krew w moczu. Wiele osób w czasie napadu kolki nerkowej opisuje, że czuje od środka gorąco i rozpieranie.
  • Reakcja na ruch – ból nerek, w przeciwieństwie do bólu mięśniowego czy pleców, zazwyczaj nie zmienia się po zmianie pozycji ciała. Gdy mamy do czynienia z kolką nerkową, osoba dotknięta bólem nerek może nieustannie zmieniać pozycję, próbując znaleźć ulgę.

Ból nerek przyczyny ma najczęściej w chorobach nerek, chociaż tak jak wyżej wspomniano, jego lżejsza postać może być mylona z bólem kręgosłupa. W zależności od tego jak bolą nerki i jakie towarzyszą temu bólowi objawy, mogą być to następujące choroby nerek:

  • Kamica nerkowa (kamica moczowodu) – występuje kiedy nagle, bardzo ostro zaczyna się ból nerki, zwykle oznacza to kamicę nerkową. Jest to stan, kiedy powstałe w nerce złogi (najczęściej kamień) przedostają się do moczowodu i blokują go. Kamień przechodzi przez moczowód a pacjent odczuje ulgę dopiero w momencie, gdy złóg trafi do pęcherza moczowego. Następnie złóg jest wydalany z moczem poprzez światło cewki moczowej, co również może być nieprzyjemne. Wydalane z pęcherza moczowego mogą być kamienie wielkości nawet do 7 mm.
  • Zapalenie nerek – zapalenie nerek może być spowodowane infekcją bakteryjną, wirusową lub mieć podłoże autoimmunologiczne. W przypadku zapalenia nerek, ból może być tępy, stały i odczuwalny w okolicy lędźwiowej. Bólowi nerek często towarzyszy gorączka, osłabienie i inne objawy ogólnoustrojowe. Do chorób nerek o podłożu zapalnym należą: kłębuszkowe zapalenie nerek, ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek i ostre śródmiąższowe zapalenie nerek.
  • Nowotwór nerki – rak nerki często przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. Wykrywany jest przypadkowo, w czasie rutynowych badań obrazowych w jamie brzusznej. Dopiero w mocno zaawansowanym stadium pojawia się ból nerek. U chorych występuje spadek masy ciała, bóle mięśni, nocne poty, gorączka o nieustalonej wcześniej przyczynie. Może pojawić się nadciśnienie tętnicze.
  • Torbiele nerek – torbiele nerkowe to wypełnione płynem pęcherzyki, które mogą się rozwijać na nerkach. W większości przypadków są one bezobjawowe, jednak jeśli torbiel pęknie lub ulegnie zakażeniu, może powodować ostry ból nerek, zwykle po jednej stronie pleców, poniżej żeber.
  • Niewydolność nerek – w przypadku niewydolności nerek pacjenci mogą odczuwać ból w okolicy lędźwiowej, pojawiają się obrzęki kończyn, zmienia się wygląd moczu.
  • Zator tętnicy nerkowej – pojawia się nagły, ostry ból w okolicy nerek, ból brzucha, wysokie ciśnienie krwi. Ból jest jednostronny i dotyczy nerki, którą zajął zator. Sytuacja wymaga szybkiej pomocy medycznej.
  • Inne możliwe patologie w obrębie nerek i układu moczowego – ropnie, zapalenie pęcherza moczowego, umiarkowane bóle nerek towarzyszą też infekcjom układu moczowego.

Najczęstsze przyczyny bólu nerek, szczególnie u osób dotychczas zdrowych, to kamica nerkowa. Dolegliwości bólowe są ciężkie do wytrzymania i wiele osób w takiej chwili wzywa pogotowie ratunkowe, jednak sama kamica nerkowa nie jest stanem zagrożenia życia, więc można spotkać się z odmową. Należy wtedy we własnym zakresie zorganizować dojazd do szpitala. Jeżeli chory nie wymiotuje, można podać mu lek rozkurczowy i przeciwbólowy (np. Pyralginę i No-spę. Pomoc w bólu mogą przynieść również inne niesteroidowe leki przeciwzapalne, jednak nie wolno używać ich w przypadku niewydolności nerek. Ulgę w bólu nerek przy kamicy przynoszą również ciepłe okłady (np. termofor z wodą lub nagrzany kompres hydrożelowy). Usuwanie kamienia z moczowodu przyśpieszy picie dużej ilości płynów.

Jeżeli objawy bólu nerek są umiarkowane i powtarzają się stałe, należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który wdroży odpowiednią diagnostykę.

Diagnostyka bólu nerek obejmuje badanie ogólne moczu, posiew moczu, USG układu moczowego lub USG nerek. Specjaliści kierują pacjentów często na dokładniejsze badania obrazowe, takie jak Tomografia Komputerowa czy Rezonans Magnetyczny. Lekarz skieruje pacjenta zależnie od objawów – do nefrologa lub urologa. Przydatne będą również badania krwi oceniające czynność nerek, takie jak kreatynina i eGFR.

Ból nerek będzie ustępował w miarę leczenia choroby nerek, która go wywołała.

W profilaktyce bólu nerek kluczowy jest tryb życia. Należy unikać spożywania dużych ilości alkoholu, pić około 3 litry wody dziennie, okresowo można wspomagać się ziołowymi preparatami usprawniającymi pracę nerek i ich oczyszczanie się ze złogów. Jeśli chodzi o dietę, szczególnie pomocne może być ograniczenie spożycia soli do maksymalnie 2 gramów dziennie.

Przeczytaj także o:

Zaktualizowano: 07.03.2024
  • ból-nerek
  • ból-nerki
  • kamica-moczowodu
  • kolka-nerkowa
  • zapalenie-nerek