Ból pięty – przyczyny, objawy, leczenie
Ból pięty przy chodzeniu może mieć różne przyczyny. Nie zawsze musi też oznaczać chorobę. Dolegliwości bólowe mogą być spowodowane przez złamanie kości piętowej, zapalenie ścięgna Achillesa oraz powstać w wyniku zapalenia rozcięgna podeszwowego, co nosi nazwę ostrogi piętowej. Przyczyną bólu pięty często okazuje się również atrofia poduszki tłuszczowej stopy. Podpowiadamy, jakie są przyczyny oraz jak leczyć ostry ból pięty.
Przyczyny bólu pięty
Przyczyną bólu pięty mogą być choroby współistniejące, ale także choroby w obrębie pięty czy złamania kości piętowej. Wśród chorób najczęściej pojawia się jałowa martwica kości piętowej, znana także jako choroba Haglunda, która często wiąże się z przeciążeniami podczas wysiłku fizycznego. Na ból pięty wbrew pozorom nie mają wpływu zbyt ciasne buty, a źle wyprofilowany i zbyt sztywny zapiętek. Niektórzy specjaliści uważają, że w pewnym stopniu chorobaHaglunda jest dziedziczna i wiąże się ze specyficzną anatomią stóp, czyli kształtem kości piętowej i wydrążeniem stopy oraz nadwagą.
Dolegliwości bólowe w obrębie stopy mogą mieć związek z wystąpieniem chorób współistniejących. Przykładem jest ból pięty promieniujący do łydki lub kłucie w pięcie, które mogą być oznaką dny moczanowej, czyli podagry. Ostry ból pięty najbardziej dokuczliwy staje się po nocy. Z bólem pięty wiąże się także zaawansowana cukrzyca i łącząca się z nią neuropatia obwodowa. Przy tych dolegliwościach również występuje silny, kłujący ból pięt.
Złamanie w obrębie kości piętowej
Innym powodem bólu pięty może być także złamanie zmęczeniowe w obrębie kości piętowej, które powoduje początkowo dolegliwości po bieganiu, a w raz z upływem czasu także podczas chodzenia, a nawet siedzenia. Złamanie przeciążeniowe to częsta przypadłość biegaczy, którzy zbyt intensywnie trenują i niedostatecznie długo regenerują siły po wysiłku.
Ścięgno Achillesa powoduje silny ból pięty
Innymi przyczynami bólu pięty są osteoporoza, choroby zwyrodnieniowe oraz patologie kręgosłupa i miednicy. Ból pięty spowodowany jest także przez zapalenie ścięgna Achillesa, zlokalizowany jest wtedy na dole łydki i promieniuje do stopy, a niweluje go wysiłek fizyczny. Ale także poprzez zerwanie ścięgna Achillesa, które powoduje nagły ból, zasinienie i obrzęk łydki oraz pięty, co wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej.
Ostroga piętowa – stan zapalny powoduje ból pięty przy chodzeniu
Bolące pięty mogą być także oznaką stanu zapalnego ostrogi piętowej. Ostroga piętowa spowodowana jest przez wyrostek kostny, który pojawia się na kości piętowej po stronie podeszwowej (pod piętą). Stan zapalny powoduje ostry ból pięty podczas chodzenia, ale także po spoczynku. Zapalenie rozcięgna podeszwowego, czyli ostroga piętowa to schorzenie, które pojawia się u osób mających stojącą pracę, bardzo aktywnych fizycznie oraz u osób z nadwagą.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego
Rozcięgno podeszwowe odpowiada za ruchomość i stabilizację stopy w trakcie chodzenia i biegania. Nieleczone zapalenie rozcięgna podeszwowego powoduje nasilony ból pięty przy chodzeniu, doprowadza również do zaburzeń chodu oraz problemów z założeniem obuwia.
Ból pięty staje się bardziej dokuczliwy w czasie rozciągania rozcięgna podeszwowego. Jego nasilenie następuje w czasie wspinania się na palcach oraz wchodzenia po schodach.
Przyczyny zapalenia rozcięgna podeszwowego
Przyczyn zapalenia rozcięgna podeszwowego stopy jest wiele, do najczęstszych należą:
- stopa wydrążona;
- regularna praca stojąca;
- nadwaga i otyłość;
- przebyte urazy wokół kości piętowej;
- płaskostopie;
- zbyt duże napięcie mięśnia brzuchatego łydki;
- słaba elastyczność ścięgna Achillesa;
- nierówna długość kończyn;
- błędy treningowe – zwłaszcza w przypadku uprawiania biegów długodystansowych;
- źle dobrane i wyprofilowane obuwie.
Atrofia poduszki tłuszczowej stopy a ból pięty przy chodzeniu
Poduszka tłuszczowa w stopie ma grubość nawet do 2 cm w okolicach pięty, amortyzuje wstrząsy i chroni przed nadmiernym obciążeniem. Częste noszenie butów z twardą podeszwą, bieganie po twardym podłożu czy otyłość mogą skutkować stopniową degradacją poduszki tłuszczowej i utratą jej zdolności do absorpcji wstrząsów. Obciążenia przenoszone są więc na kość piętową, a to powoduje przewlekły ból pięty. W atrofii poduszki tłuszczowej stopy stosuje się miękkie żelowe podpiętki oraz buty o z amortyzującą grubszą podeszwą.
Profilaktyka bólu w okolicy kości piętowej
Bolące pięty mogą pojawić się przy nadwadze, ale także przy przetrenowaniu. Istotna jest więc profilaktyka, która polega na utrzymywaniu właściwej masy ciała, a także na rozsądnym planowaniu treningów i regularnym wysiłku fizycznym. Trzeba przy tym pamiętać o noszeniu wygodnego i właściwie dobranego obuwia, czy unikaniu noszenia butów na wysokim obcasie na co dzień.
Ból pięty przy chodzeniu – rehabilitacja i fizjoterapia
Pacjenci skarżący się na ból w obrębie pięty mają do dyspozycji profesjonalny masaż i techniki rozluźniania mięśniowo–powięziowego, mogą także skorzystać z terapii manualnej. Przeszywający ból w okolicy guza piętowego spowodowany pojawieniem się ostrogi piętowej można zmniejszyć stosując: krioterapię, laseroterapię, jonoforezę oraz fonoforezę. Leczenie ostrogi piętowej możliwe jest przy zastosowaniu maści, której działanie dodatkowo wzmacniane jest elektroterapią i ultradźwiękami. Wyjątkowo dobre efekty, mimo bólu odczuwanego podczas zabiegu, przynosi też terapia falą uderzeniową. Wystarczy kilka sesji, aby ostroga piętowa została skutecznie usunięta.
Natomiast kinesiotaping zredukuje stan zapalny i znormalizuje napięcie mięśniowe.
Domowe sposoby na ból pięty przy chodzeniu
Do domowych sposobów na ból pięty należą ćwiczenia, które mają rozluźniać rozcięgno podeszwowe oraz pozostały obszar kończyny dolnej. Dobór ćwiczeń zależy od przyczyny bólu pięty. Gdy powodem dolegliwości są ostrogi piętowe skuteczne okazuje się rolowanie piłeczki tenisowej pod stopą. Będąc w pozycji stojącej lub siedzącej umieść piłkę pod stopą, a następnie przesuwaj ją od palców do pięty.
Bóle pięt można minimalizować także innymi sposobami. Warto zadbać o odpowiednią kondycję fizyczną i zbilansowaną dietę, aby uniknąć nadwagi. Istotne jest także noszenie wygodnego obuwia, z dobrze wyprofilowaną podeszwą i odpowiednim zapiętkiem. A w przypadku kobiet, zakładanie butów na wysokim obcasie tylko na wyjątkowe okazje, nie na co dzień. Przeciwdziałanie bólom pięt opiera się także na noszeniu wkładek ortopedycznych dopasowanych do obuwia umożliwiających właściwe ułożenie i odciążenie stóp – głównie ma to miejsce w stanach ostrych i w okresie pooperacyjnym.
Gdy boli pięta można też zastosować kilkunastominutowy okład z lodu lub zimny kompres, a także naprzemiennie polewać stopy bardzo ciepłą i bardzo zimną wodą pod niewielkim ciśnieniem, co poprawi ukrwienie.
Ukojenie i ulgę zmęczonym bolącym stopom może przynieść też delikatny masaż wykonany rękoma lub z wykorzystaniem urządzeń do masażu z trybem wibracyjnym, bąbelkowym i relaksacyjnym.
Leczenie bólu pięty
Leczenie bólu pięty uzależnione jest od jego przyczyny. Leczeniem dolegliwości bólowych w okolicy pięt zajmują się ortopeda i fizjoterapeuta.
Jeśli ból pięty towarzyszy chorobie ogólnoustrojowej, to podczas leczenia korzysta się z niesteroidowych leków przeciwzapalnych – w postaci środków doustnych, iniekcji czy maści.
W niektórych przypadkach bólu pięty, który pojawia się przy bardzo dużej ostrodze piętowej niezbędna często okazuje się operacja i leczenie chirurgiczne, którego zadaniem jest korekcja tego rodzaju deformacji stopy.
Leczenie zapalenia rozcięgna podeszwowego
W procesie leczenia wykorzystuje się ortezy i wkładki do obuwia, które mają odciążać nacisk w obrębie pięty oraz środki przeciwbólowe i wykazujące właściwości przeciwzapalne. Pacjent może też otrzymać skierowanie na rehabilitację leczniczą, czyli m.in. na masaż, terapię ultradźwiękową, laseroterapię niskoenergetyczną, jonoforezę, fonoforezę oraz na falę uderzeniową.
W leczeniu wykorzystuje się elementy terapii manualnej połączonej z ćwiczeniami na zapalenie rozcięgna podeszwowego, w tym także ćwiczenia rozciągające rozcięgno i ścięgno Achillesa, ćwiczenia krótkich mięśni stopy i trening czucia głębokiego. Stosuje się również rozciąganie powięzi podeszwowej, rolowanie stopy oraz kinesiotaping.
Gdy leczenie zachowawcze nie przynosi pożądanych rezultatów przez okres 3–6 miesięcy, stosuje się leczenie operacyjne.
Przeczytaj także o: