Ból głowy
W przypadku występowania bólów głowy trudno postawić jednoznaczną diagnozę, ponieważ zarówno specyficzne objawy, jak i przyczyny mogą być wielorakie. Najczęstsze rodzaje bólu głowy to napięciowy ból głowy, klasterowy ból głowy i migrena.
Podstawowe informacje
- Pod pojęciem bólu głowy należy rozumieć wszystkie doznania bólowe w okolicy głowy.
- Lekarze rozróżniają pierwotny ból głowy (jako chorobę) i wtórny ból głowy (jako towarzyszący innej chorobie).
- Ból głowy może być spowodowany stresem, brakiem wystarczającej ilości płynów w diecie, niektórymi pokarmami, napięciem mięśni, zaburzeniami hormonalnymi lub innymi przyczynami.
- Środki przeciwbólowe na bóle głowy powinny być przyjmowane jak najwcześniej, ale nie dłużej niż przez 10 dni w miesiącu.
Diagnostyka bólu głowy obejmuje ponad 180 różnych rodzajów bólu głowy. Sam mózg nie jest dotknięty bólem głowy, ponieważ nie ma on własnych receptorów bólowych.
Co więc boli?
- Naczynia krwionośne w głowie,
- czaszka,
- nerwy i opony mózgowe czaszkowe,
- nerwy rdzeniowe górne.
Gdy dochodzi do podrażnienia tych struktur, wywołuje to ból głowy.
Przyczyny bólu głowy
Często nie jest możliwe jednoznaczne określenie przyczyny bólu głowy. Czasami jest to również interakcja różnych czynników. Ponadto istnieją choroby, które mogą wtórnie wywoływać bóle głowy.
Możliwymi przyczynami są np.:
- czynniki neurologiczne, takie jak uraz czaszkowo-mózgowy lub padaczka,
- czynniki związane z zaburzeniami laryngologicznymi, takie jak zapalenie zatok,
- czynniki psychogenne, takie jak stres i brak wystarczającej ilości snu,
- substancje takie jak alkohol, stosowanie niektórych leków lub niektóre pokarmy,
- czynniki stresogenne, takie jak hałas, brak snu, zła jakość powietrza lub brak płynów w organizmie,
- stres psychiczny,
- czynniki wewnętrzne, takie jak zaburzenia hormonalne i alergie,
- czynniki ortopedyczne, takie jak napięte mięśnie szyi i gardła.
Objawy
Poszczególne objawy odczuwane przez pacjentów zależą od rodzaju bólu głowy.
Poniższa tabela zawiera przegląd typowych objawów najczęstszych rodzajów bólu głowy:
| RODZAJ BÓLU GŁOWY | OBJAWY |
|---|---|
| Napięciowy ból głowy |
|
| Migrena |
|
| Klasterowy ból głowy |
|
| Szyjopochodny ból głowy (pochodzący z kręgosłupa szyjnego) |
|
Diagnoza
Jeśli chodzi o diagnozę, należy przede wszystkim rozróżnić, czy ból głowy jest napięciowym bólem głowy, czy migreną.
Ból głowy można odróżnić od migreny na podstawie następujących cech:
- Ćwiczenia fizyczne często mają korzystny wpływ na bóle głowy, podczas gdy migreny są przez nie tylko nasilane.
- Ból głowy jest tępy i uciskający, podczas gdy migreny są przeszywające i pulsujące.
- Bóle głowy dotyczą całej głowy, natomiast migreny zazwyczaj występują tylko po jednej stronie głowy.
Prowadź dzienniczek bólu głowy
Pomocne w diagnozie jest prowadzenie dzienniczka bólu głowy. Zapisujesz w nim swoje posiłki, pogodę, samopoczucie, czas snu i inne informacje. Prowadząc zapiski, lekarz może łatwiej ustalić, czy istnieją specyficzne czynniki wyzwalające bóle głowy.
Ważne: Aplikacje na smartfony, takie jak Migraine App, pomagają udokumentować wszystkie ważne informacje.
Leczenie bólu głowy
Zwłaszcza w przypadku silnych bólów głowy, bez leczenia trudno poradzić sobie z codziennym życiem. Pacjenci są więc zdani na odpowiednie środki łagodzące bóle głowy. Wielu cierpiących sięga po środki przeciwbólowe na własną rękę.
Zalecane leki przeciwbólowe na migrenę i bóle
Najlepszym lekarstwem na migrenę i ból głowy jest zwykle wieloskładnikowy lek przeciwbólowy zawierający:
- kwas acetylosalicylowy,
- paracetamol,
- kofeinę.
Środki przeciwbólowe z aktywnym ibuprofenem również należą do środków pierwszego wyboru. Również w tym przypadku silniejsze i szybsze działanie obserwuje się w ich połączeniu z kofeiną.
Zasady postępowania w przypadku samoleczenia
- Jeśli zwlekasz z przyjęciem leku, środki przeciwbólowe są zwykle mniej skuteczne w zaawansowanym stadium bólu głowy. W rezultacie często konieczne jest jeszcze dodatkowe zwiększenie dawki. Dlatego należy zażywać środki przeciwbólowe, gdy tylko pojawią się pierwsze objawy.
- Nie należy przyjmować środków przeciwbólowych częściej niż przez 10 dni w miesiącu. Nadmierne stosowanie leków przeciwbólowych może prowadzić do polekowego bólu głowy.
Kiedy należy zgłosić się do lekarza z bólem głowy?
Większość osób cierpiących na bóle głowy leczy je samodzielnie, stosując środki przeciwbólowe. Jeśli jednak nie przynoszą one oczekiwanych rezultatów lub jeśli bóle głowy występują szczególnie często, zalecana jest wizyta u lekarza.
Jeśli wystąpią te objawy, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub wezwać pogotowie:
- W przypadku nagłego wystąpienia bólu głowy o bardzo dużym nasileniu.
- Gdy bólowi głowy towarzyszy sztywność karku, napady padaczkowe, odrętwienie jednej połowy ciała i inne deficyty neurologiczne lub wysoka gorączka.
Pytania i odpowiedzi
Boli mnie głowa – do jakiego lekarza powinienem się zgłosić?
Pierwszym punktem kontaktowym w przypadku wszelkich pytań dotyczących zdrowia jest lekarz rodzinny. Może on zadecydować, czy potrzebne jest skierowanie do specjalisty. Możliwe, że lekarz pierwszego kontaktu skieruje Cię do neurologa i lekarza medycyny bólu.
Czy mogę otrzymać zwolnienie lekarskie z powodu bólu głowy?
Jeśli nie czujesz się dobrze z powodu ostrego bólu głowy, możesz poprosić lekarza o zwolnienie lekarskie. TELEMEDICO oferuje możliwość rozmowy online z lekarzem, który może wystawić Ci zwolnienie lekarskie.
Gdzie mogę dostać receptę na leki na ból głowy?
Większość leków przeciwbólowych na bóle głowy i migreny jest dostępna w aptekach bez recepty. Jeśli jednak potrzebujesz leku na receptę, będziesz musiał skontaktować się z lekarzem.
Źródła
- Andrzej Szczeklik: Choroby wewnętrzne: stan wiedzy na rok 2010. Kraków: Medycyna Praktyczna.
- Prusiński A.: Bóle głowy. Red. B. Pec. Warszawa: PZWL 1999.
- Stępień A.: Bóle głowy, wyd. Medical Tribune, Warszawa 2008.
Przeczytaj także o: