Jak przebiega i co diagnozuje badanie kału?

Badanie kału to jedno z podstawowych badań laboratoryjnych, które pozwala ocenić funkcjonowanie układu pokarmowego. Choć cała sprawa jest dość odstręczająca, z niewielkiej próbki kału można wyczytać wiele cennych informacji, umożliwiających lekarzowi postawienie trafnej diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Kiedy lekarz może zlecić badanie kału, jakie są jego rodzaje i jak prawidłowo pobrać próbkę kału?

Pakiety konsultacji od 55 zł

4 konsultacje
356 zł -33%
240 zł 60 zł/wizyta
9 konsultacji
801zł -38%
495 zł 55 zł/wizyta
1 konsultacja
89 zł
Oszczędzaj do 38% na konsultacjach
Pakiety ważne do 12 miesięcy
Bez zobowiązań

Najczęściej lekarz zleca badania kału, kiedy pojawiają się objawy ze strony przewodu pokarmowego, szczególnie jeżeli są często nawracające i długotrwałe.

Badanie kału jest często zalecane w przypadku występowania takich objawów jak:

  • Biegunki – zarówno ostre, jak i przewlekłe
  • Zaparcia – trudności z wypróżnianiem, zmiana ich rytmu.
  • Objawy zatrucia pokarmowego – połączone ze sobą mdłości, biegunki, wymioty, bóle brzucha i gorączka.
  • Bóle brzucha – o różnym nasileniu i lokalizacji.
  • Powtarzające się nudności – uczucie dyskomfortu, mdłości i wymioty po posiłku lub niezależnie od niego.
  • Krew w stolcuwidoczna gołym okiem, ale może też być wykryta w badaniu.
  • Śluz w stolcu.
  • Utrata masy ciała.
  • Zaburzenia wchłaniania – pomimo właściwej diety pacjent ma stwierdzone w badaniach niedobory pokarmowe.
  • Wzdęcia.
  • Chroniczne zmęczenie, osłabienie.

Badanie kału może być również wykonane w ramach profilaktyki, np. w przypadku podejrzenia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, jelita drażliwego, nieswoistych chorób zapalnych jelit oraz w celu wykrycia obecności pasożytów.

Aby wynik badania był wiarygodny i jak najlepiej zobrazował to, co dzieje się w przewodzie pokarmowym, bardzo ważne jest prawidłowe pobranie próbki kału. Materiał do badania należy pobrać z różnych miejsc samej porcji kału, unikając zanieczyszczenia go moczem lub wodą z muszli klozetowej. Najlepiej pobrać próbkę wielkości orzecha laskowego i umieścić ją w czystym, suchym pojemniku, który można otrzymać w laboratorium lub w punkcie pobrań. Pobrany materiał należy dostarczyć do laboratorium jak najszybciej, najlepiej w ciągu 2 godzin od pobrania. W przypadku, gdy nie jest to możliwe, próbkę można przechowywać w lodówce, ale nie dłużej niż 24 godziny.

W zależności od podejrzewanej choroby, lekarz może zlecić różne rodzaje badań kału:

Badanie kalprotektyny – jest to białko, którego podwyższone stężenie w kale może świadczyć o aktywności zapalnej w jelicie grubym, np. w chorobie Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego czy celiakii.

Badanie ogólne kału – pozwala ocenić konsystencję stolca, barwę, obecność krwi, śluzu, niestrawionych resztek pokarmowych (np. włókna mięśniowe, ziarna skrobi, kulki tłuszczu), komórek nabłonkowych i kryształów cholesterolu. Badanie to pozwala wykryć m.in. zapalenie jelita grubego, zaburzenia wchłaniania, zapalenie trzustki.

Badanie parazytologiczne – służy do wykrycia obecności pasożytów i ich jaj w kale. Badanie to jest szczególnie ważne w przypadku występowania biegunek, bólu brzucha i utraty masy ciała.

Posiew kału – pozwala wykryć obecność bakterii chorobotwórczych, które mogą być przyczyną zakażeń przewodu pokarmowego. Często do posiew kału dołącza się antybiogram, czyli określenie wrażliwości bakterii na poszczególne antybiotyki.

Badanie krwi utajonej – służy do wykrycia niewielkich ilości krwi w stolcu, które mogą świadczyć o krwawieniu w górnych odcinkach przewodu pokarmowego, np. w przełyku, żołądku lub dwunastnicy.

Zaktualizowano: 14.10.2024
  • badanie-kału
  • badanie-kału-na-krew-utajoną
  • kał-badanie-ogólne
  • kał-na-pasożyty