Prawidłowy puls – jaki powinien być? Kiedy wartości tętna skłaniają do wizyty u lekarza?

Każde uderzenie serca to takt naszego wewnętrznego zegara. Czy Twój zegar tyka prawidłowo? Dowiedz się, jak zinterpretować swój puls, co mówi o Twoim zdrowiu, oraz w jakich sytuacjach powinieneś zgłosić się do lekarza.

Puls – co to za wskaźnik?

Puls, czyli tętno, to nic innego jak częstotliwość bicia serca na minutę. Jest to jeden z podstawowych parametrów życiowych, który pozwala ocenić pracę układu krążenia. Regularne mierzenie pulsu może dostarczyć cennych informacji o Twoim zdrowiu i pomóc w wykryciu ewentualnych problemów.

Częstość bicia serca zależy od wielu czynników, takich jak wiek, płeć, poziom aktywności fizycznej, stan emocjonalny czy temperatura otoczenia. Puls jest ściśle związany z ciśnieniem krwi i odpowiada za transport tlenu i składników odżywczych do wszystkich komórek organizmu.

Normy pulsu – tętno spoczynkowe, tętno przy wysiłku

• Tętno spoczynkowe – to liczba uderzeń serca na minutę w stanie całkowitego relaksu, najlepiej rano po przebudzeniu. U zdrowych dorosłych prawidłowe tętno spoczynkowe wynosi zazwyczaj od 60 do 100 uderzeń na minutę.
• Tętno maksymalne – jest to teoretyczna maksymalna liczba uderzeń serca, którą można osiągnąć podczas bardzo intensywnego wysiłku fizycznego. Oblicza się je mniej więcej jako 220 minus wiek.
• Tętno przy wysiłku – podczas aktywności fizycznej tętno przyspiesza, co jest naturalną reakcją organizmu. Wartości prawidłowego tętna podczas wysiłku zależą od intensywności ćwiczeń i indywidualnych predyspozycji. Przy dużym wysiłku fizycznym występuje nie tylko wysoki puls, ale również przyśpieszony oddech, nadmierne pocenie się oraz zawroty głowy.

Jak powinien wyglądać pomiar pulsu?

Pomiar pulsu jest bardzo prosty i można go wykonać samodzielnie w domu. Wystarczy położyć dwa palce (wskazujący i środkowy) na tętnicy promieniowej (na nadgarstku, po stronie kciuka) lub na tętnicy szyjnej (po bokach szyi) i policzyć liczbę uderzeń przez minutę. Puls można zmierzyć przy okazji pomiaru ciśnienia za pomocą ciśnieniomierza elektrycznego oraz przy pomiarze saturacji pulsoksymetrem.

Kiedy zbyt niski puls lub wysokie tętno powinny zaniepokoić?

Niskie tętno (poniżej 60 uderzeń na minutę) może być spowodowane np. niedoczynnością tarczycy, oznaczać choroby serca, nadmierną aktywność układu przywspółczulnego lub być reakcją na niektóre leki.

Objawami niskiego pulsu mogą być zawroty głowy, omdlenia, zmęczenie, uczucie słabości i ból w klatce piersiowej.

Wysoki puls (powyżej 100 uderzeń na minutę w spoczynku to zbyt wysokie, nieprawidłowe tętno) może świadczyć o:

• stresie;
• lęku;
• infekcjach;
• niedokrwistości;
• zaburzeniach rytmu serca;
• chorobach serca (np. niewydolność serca, zawał mięśnia sercowego);
• nadczynności tarczycy;
• zażywaniu niektórych leków.

Inne niepokojące objawy:

• Nierównomierne bicie serca
• Kołatanie serca
• Ból w klatce piersiowej
• Duszność
• Obrzęki nóg

Kiedy skonsultować się z lekarzem?

Jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy związane z pulsem, koniecznie zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu. Przeprowadzi on dokładny wywiad, zbada Cię i zleci niezbędne badania, takie jak EKG, ECHO serca czy badanie krwi, aby ustalić przyczynę nieprawidłowego tętna i wdrożyć odpowiednie leczenie.