Gronkowiec złocisty – niebezpieczna bakteria odpowiedzialna za wiele chorób

Gronkowiec złocisty, znany również jako Staphylococcus aureus, to powszechnie występująca bakteria, która może wywołać szereg poważnych infekcji u ludzi. Choć dla wielu osób jest nieszkodliwa, u niektórych może prowadzić do groźnych powikłań, np. w postaci sepsy. Czym charakteryzuje się ta bakteria i jakie zagrożenie niesie dla zdrowia?

Czym jest gronkowiec złocisty?

Gronkowiec złocisty to bakteria Gram-dodatnia, która często kolonizuje skórę i przedsionek nosa człowieka. U większości zdrowych osób obecność tej bakterii nie wywołuje żadnych objawów. Jednak w przypadku osłabionej odporności lub uszkodzenia skóry, gronkowiec może wywołać zakażenie. Szczególnie niebezpieczne są szczepy MRSA (methicillin-resistant Staphylococcus aureus), które są oporne na wiele antybiotyków.

Jak może dojść do zakażenia gronkowcem złocistym?

Zakażenie gronkowcem złocistym może nastąpić na wiele sposobów, między innymi poprzez:

• Kontakt bezpośredni z zakażoną osobą lub zwierzęciem – dotknięcie zainfekowanej skóry, ran lub wydzielin może prowadzić do przeniesienia bakterii.
• Kontakt z zanieczyszczonymi przedmiotami – używanie wspólnych przedmiotów, takich jak ręczniki, gąbki czy sprzęt medyczny, może sprzyjać rozprzestrzenianiu się bakterii.
• Wdychanie zanieczyszczonego powietrza – w szpitalach i innych placówkach medycznych gronkowiec może rozprzestrzeniać się drogą powietrzną.
• Zabiegi medyczne – inwazyjne procedury medyczne, takie jak operacje czy zakładanie cewników, zwiększają podatność na zakażenie gronkowcem złocistym. Z tego powodu podczas operacji często stosuje antybiotyki profilaktycznie.

Jakie choroby wywołuje gronkowiec złocisty?

Gronkowiec złocisty może powodować szeroki zakres infekcji, zarówno miejscowych, jak i ogólnoustrojowych.

Najczęściej spotykane zakażenia to:

• Zakażenia skóry: czyraki, ropnie (zakażenia miejscowe), liszajec zakaźny, zapalenie mieszków włosowych, zapalenie gruczołów potowych.
• Zakażenia inwazyjne, dotyczące narządów wewnętrznych: infekcyjne zapalenie wsierdzia, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie płuc, martwicze zapalenie powięzi, zespół wstrząsu toksycznego.
• Zakażenia dróg oddechowych: zapalenie zatok, zapalenia płuc.
• Zakażenie układu moczowego: zapalenie pęcherza moczowego, zapalenie nerek.
• Zatrucia pokarmowe: wywołane przez toksyny wytwarzane przez bakterię.

Objawy zakażenia gronkowcem złocistym są bardzo różne i zależą od zainfekowanego obszaru. Przykładowo, objawy gronkowca w przypadku zakażenia układu moczowego to ból w podbrzuszu, gorączka, pieczenie cewki moczowej i parcie na mocz. Zakażenia miejscowe często manifestują się w formie ropnych guzków.

Jak się leczy zakażenia gronkowcowe?

Leczenie gronkowca złocistego zależy od rodzaju i ciężkości infekcji oraz od wrażliwości bakterii na antybiotyki. W przypadku łagodnych zakażeń skórnych często wystarcza miejscowe leczenie antybiotykami – na gronkowiec skórny podziałają maści i kremy z antybiotykiem. Natomiast poważniejsze infekcje wymagają leczenia dożylnego silnymi antybiotykami. Jeżeli chodzi o bakterie gronkowca, ważne jest aby zbadać jego wrażliwość na poszczególne antybiotyki. Najskuteczniejsze jest leczenie gronkowca celowane, a więc dokładnie tymi antybiotykami, na które dany szczep bakterii jest wrażliwy. Aby dobrze rozpoznać bakterię i jej wrażliwość na leki, wykonuje się badanie – posiew w kierunku bakterii z antybiogramem.

W przypadku szczepów MRSA leczenie zakażenia jest znacznie trudniejsze, ponieważ bakterie te są oporne na większość dostępnych antybiotyków. W takich przypadkach konieczne może być zastosowanie kombinacji leków lub nowych, eksperymentalnych terapii.