Zakażenia układu moczowego w ciąży. Badanie moczu i badanie krwi – ciąża.

Zakażenia układu moczowego w ciąży są dość często spotykanym problemem. Standardy Organizacyjne Opieki Okołoporodowej nakazują wykonać badanie ogólne moczu w ciąży raz w miesiącu. Każdy, nawet bezobjawowy przypadek bakteriomoczu powinien być leczony ze względu możliwych, groźnych dla płodu i ciężarnej powikłań. Dowiedz się więcej na temat zakażeń układu moczowego w czasie ciąży.

Zakażenie układu moczowego w ciąży.

Zakażenia układu moczowego (ZUM) w ciąży są częstym problemem zdrowotnym, który może prowadzić do poważnych powikłań zarówno dla matki, jak i rozwijającego się dziecka. ZUM można podzielić na zakażenia dolnych dróg moczowych (np. zapalenie pęcherza) oraz zakażenia górnych dróg moczowych (np. odmiedniczkowe zapalenie nerek).

Ciąża jest stanem fizjologicznym, kiedy istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia zakażeń układu moczowego ze względu na zachodzące w organizmie kobiety zmiany hormonalne, anatomiczne (zmiana wielkości narządów i ich ułożenia względem siebie) oraz immunologiczne. Dodatkowe czynniki, które jeszcze bardziej zwiększają ryzyko wystąpienia ZUM to m.in.:

• Wcześniejsze epizody zakażeń układu moczowego.
• Ciąża mnoga.
• Anomalie i wady anatomiczne układu moczowego.
• Cukrzyca.
• Niedokładna lub niewłaściwa higena – bytujące w jelicie grubym bakterie escherichia coli, mogą przedostać się do ujścia cewki moczowej i wywołać ZUM.
• Otyłość.
• Założony cewnik do dróg moczowych.
• Niedoczynność tarczycy.
• Wiek (bardzo młode ciężarne i starsze ciężarne).

Objawy zakażenia układu moczowego – jak je możesz rozpoznać?

Objawy zakażenia układu moczowego w ciąży mogą obejmować:

• ból lub dyskomfort w podbrzuszu;
• pieczenie lub ból przy oddawaniu moczu;
• pieczenie w cewce moczowej lub w okolicy cewki moczowej;
• częste oddawanie moczu lub potrzeba oddawania moczu pomimo całkowitego opróżnienia pęcherza;
• krwiomocz;
• gorączka, dreszcze i ostry ból pleców (w przypadku odmiedniczkowego zapalenia nerek).

Nawet w przypadku bezobjawowej bakteriurii (bakterii w moczu w badaniu ogólnym moczu) zaleca się leczenie, ze względu na możliwość poważnych powikłań.

Powikłania zakażenia układu moczowego w ciąży.

Pojawienie się objawów zakażenia układu moczowego powinno skłonić ciężarną do zasięgnięcia jak najszybszej konsultacji lekarskiej. Zakażenie układu moczowego może przynieść mnóstwo poważnych powikłań, które w późniejszym czasie będą rzutować na cały rozwój płodu, a nawet mogą doprowadzić do jego śmierci.

Powikłania zakażenia układu moczowego ze strony dziecka:

1. Przedwczesny poród – nieleczony ZUM może prowadzić do porodu przedwczesnego, a więc narodzin dziecka do 37 tygodnia ciąży. Dzieci urodzone przedwcześnie mają niższą masę urodzeniową oraz narażone są na trudności z oddychaniem, niedojrzałość układu nerwowego i problemy z termoregulacją. Bezpieczny poród donoszonej, prawidłowej ciąży powinien rozpocząć się po zakończonym 38 tygodniu ciąży.
2. Niska masa urodzeniowa – obecność bakterii może wpłynąć na wzrost płodu, co będzie prowadzić do niskiej masy urodzeniowej dziecka. Dzieci z niską masą urodzeniową są bardziej narażone na wystąpienie problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca czy cukrzyca.
3. W rzadkich przypadkach nieleczone zakażenie układu moczowego może prowadzić do zgonu płodu, zwłaszcza gdy infekcja przejdzie w sepsę u matki.

Powikłania u matki:

1. Odmiedniczkowe zapalenie nerek – nieleczony ZUM może przenieść się do górnych dróg moczowych, prowadząc do odmiedniczkowego zapalenia nerek,które wymaga hospitalizacji i antybiotykoterapii.
2. Sepsa – nieleczone ZUM może prowadzić do przedostania się bakterii do krwi, co wywołuje sepsę – ciężkie i potencjalnie śmiertelne zakażenie krwi. Sepsa wymaga natychmiastowego leczenia antybiotykami i intensywnej terapii.
3. Przewlekłe infekcje układu moczowego – nieleczone ZUM może prowadzić do nawracających infekcji układu moczowego, które są później trudne do wyleczenia i mają wpływ na ogólny stan zdrowia kobiety.

Zapalenie pęcherza moczowego w ciąży.

W przypadku zapalenia pęcherza, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem prowadzącym.

Objawy zapalenia pęcherza u kobiet w ciąży mogą obejmować:

1. Ból lub pieczenie podczas oddawania moczu.
2. Nagła potrzeba oddania moczu.
3. Częste oddawanie moczu, nawet gdy pęcherz nie jest pełny.
4. Ból w dolnej części brzucha lub pleców.
5. Mętny, ciemny, cuchnący lub krwisty mocz.
6. Ogólne uczucie słabości, bóle mięśni lub gorączka.

Leczenie urologiczne w ciąży – diagnostyka problemów z układem moczowym.

Kobieta w trakcie ciąży, odczuwająca objawy sugerujące zakażenie układu moczowego lub zapalenie pęcherza, powinna jak najszybciej zgłosić się do swojego lekarza prowadzącego ciążę, a jeżeli nie jest on dostępny (święta, weekendy, pora nocna) na najbliższy lub wybrany przez siebie oddział położniczo-ginekologiczny. Należy zabrać ze sobą kartę ciąży i wyniki badań wykonane na początku ciąży (szczególnie grupa krwi).Podczas przyjęcia na oddział wstępnie wykonany zostanie szereg działań medycznych, aby wstępnie sprawdzić stan matki i dziecka. Będą to następujące procedury medyczne:

• badanie ginekologiczne;
• kardiotokografia (KTG) – sprawdza akcję serca dziecka i czy nie dochodzi do czynności skurczowej macicy;
• badanie ultrasonograficzne ciąży.

Wstępnie zostanie oceniony stan ogólny kobiety ciężarnej – sprawdzone zostanie ciśnienie krwi, puls, temperatura ciała. Podane zostaną leki przeciwbólowe, jeśli kobieta uskarża się na ostry ból w okolicy nerki.

Diagnostyka ZUM opiera się na następujących badaniach:

• badania moczu – badanie ogólne moczu – pozwala określić wstępnie, czy znajdują się bakterie w moczu, określa również stężenie glukozy, białka i bilirubiny w moczu. Opisuje ciężar moczu i jego cechy fizyczne, pozwoli wykryć krwinkomocz.
• Posiew moczu – wykonanie posiewu moczu w ciąży pozwala określić rodzaj bakterii bytujących w moczu. Dodatni wynik posiewu moczu pozwala lekarzowi dobrać odpowiedni antybiotyk, który zwalczy wykryty rodzaj bakterii (leczenie celowane). Po zakończeniu leczenia często wykonuje się kontrolny posiew moczu, aby sprawdzić, czy udało się zwalczyć bakterie.
• badania krwi w ciąży, które pomogą ocenić stan ogólny kobiety ciężarnej i czy zachowana jest właściwa czynność nerek (lekarz może zlecić morfologię krwi, kreatyninę, eGFR).
• w rzadkich przypadkach diagnoza może obejmować ropień nerki lub na tyle zaawansowane roponercze, że trzeba usunąć zakażoną nerkę, podejmuje się również działania zapewniające umożliwienie odpływu moczu.

Leczenie polega głównie na dobraniu odpowiedniego antybiotyku na podstawie posiewu moczu. W przypadku bezobjawowej bakteriurii antybiotyk przyjmuje się przez 7 dni w warunkach domowych. Przy objawowym zakażeniu układu moczowego antybiotyk przyjmuje się przez 10 dni , najczęściej w warunkach szpitalnych. Stosuje się również leczenie objawowe. Najczęściej stosowane antybiotyki to amoksycilina i cefaleksyna. U ciężarnych nie wolno stosować fluorochinolonów, ponieważ mogą powodować wady rozwojowe płodu.

Przeczytaj także o:

Częste oddawanie moczu

Krew w moczu

Białkomocz – co oznacza obecność białka w moczu?

Cukier w moczu u mężczyzn

Kreatynina

Morfologia krwi

W tym artykule poruszamy zagadnienia dotyczące:

• niska kreatynina w moczu
• zum w ciazy
• krew w moczu w ciąży
• bakteriomocz bezobjawowy w ciąży
• jakie badanie moczu w ciąży
• zapalenie pecherza w ciazy leczenie
• badanie moczu ciaza
• bakteriuria w ciąży
• mocz z krwią w ciąży